Tejashwi yadav is preparing to try caste equation: લોકસભા ચૂંટણી 2024માં ઉત્તર પ્રદેશમાં સમાજવાદી પાર્ટીના અધ્યક્ષ અખિલેશ યાદવે MY (મુસ્લિમ+યાદવ)થી ઉપર ઉઠીને બેઠકની વહેંચણી કરીને શાનદાર સોશિયલ એન્જિનિયરિંગનું ઉદાહરણ રજૂ કર્યું છે. હવે RJD પણ તેના સંગઠનાત્મક માળખામાં કંઈક આવા જ પ્રકારનો પ્રયોગ કરતી નજર આવી રહી છે. રાષ્ટ્રીય જનતા દળને અપેક્ષિત જીત તો લોકસભા ચૂંટણીમાં નથી મળી. લોકસભા ચૂંટણી માટે ટિકિટ વહેંચણીમાં એમ વાયથી ઉપર ઉઠીને જાતિઓને પ્રાધાન્ય આપીને RJDએ પોતાના વોટ બેંકમાં ચોક્કસ વધારો કર્યો. પરંતુ રાજકીય વર્તુળોમાં જે વાતની ખાસ ચર્ચા થઈ રહી છે તે એ છે કે બ્લોક અને પંચાયત સ્તર પર એમ વાય ઉપરાંત RJDના નવા નેતૃત્વકર્તા તેજસ્વી યાદવે જે નવો વર્ગ પસંદ કર્યો છે તે બિહાર વિધાનસભા ચૂંટણી 2025માં કમાલ કરશે. ચાલો જાણીએ કે કયા નવા વર્ગો છે જેના પર આરજેડી મહેરબાન છે.
બ્લોક અને જિલ્લા સ્તર પર RJDના સંગઠનમાં નવો રંગ
આરજેડીના સમગ્ર સંગઠનની અંદર એ ટુ ઝેડનો પ્રભાવ જોવા મળી રહ્યો છે. પરંતુ તે લાલુ યાદવના MY (મુસ્લિમ યાદવ) થી સંપૂર્ણપણે અલગ નથી પરંતુ તે ચોક્કસપણે સામાજિક ન્યાયની ફિલોસોફી પર એક પગલું આગળ જરૂર જણાય છે. ખાસ કરીને બ્લોક અને જિલ્લાના પ્રમુખ પદ પર RJDના નવા નેતૃત્વની નવી ફોર્મ્યુલા ચોક્કસપણે દેખાઈ રહી છે. આનું કારણ RJDનો એ પ્રયોગ છે જેમાં અત્યંત પછાત વર્ગોને 28 ટકા ભાગીદારી સુનિશ્ચિત કરવામાં આવી.
બિહારમાં અત્યંત પછાત વર્ગના મતો મૂળભૂત રીતે ત્રણ ભાગમાં વહેંચાયેલા છે. તે દેશના પીએમ નરેન્દ્ર મોદી, સીએમ નીતિશ કુમાર અને પૂર્વ સીએમ લાલુ યાદવ વચ્ચે વહેંચાય જાય છે. પીએમ મોદી પહેલા પછાત વર્ગ RJDના સમર્થનમાં વધુ રહ્યો છે. હવે એ જ મતો ફરીથી મેળવવા માટે RJDએ સંગઠનમાં પોતાની ભાગીદારી 28 ટકા નક્કી કરી છે.
RJD પ્રવક્તા ચિત્તરંજન ગગને કહ્યું કે, દેશમાં કોઈપણ પક્ષના સંગઠનાત્મક માળખામાં RJDના જેમ અનામત વ્યવસ્થા કરવામાં નથી આવી. આ RJD સુપ્રીમો લાલુ પ્રસાદની સામાજિક ન્યાયની પાર્ટી છે. અહીં તમામ ધર્મ અને જાતિઓ વિશ્વાસ ધરાવે છે. આ નવા ફોર્મ્યુલાથી વર્તમાન લોકસભા ચૂંટણીમાં RJDને 4 અને મહાગઠબંધનને 9 બેઠકો મળી છે પરંતુ વોટ ટકાવારીમાં પણ વધારો થયો છે. જ્યારે જેડીયુને 3.7% અને ભાજપને 3.5%નું નુકસાન થયું છે, તો RJDના લગભગ 8% વોટનો વધારો થયો છે. પરંતુ તેની ખાસ અસર બિહાર વિધાનસભા ચૂંટણીમાં જોવા મળશે, જ્યાં બહુ ઓછા મતોથી જીત અને હાર થાય છે.
પછાત અને દલિત વર્ગ ક્યાં
RJD પાસેથી મળેલી માહિતી પ્રમાણે આગામી વિધાનસભા ચૂંટણીમાં RJDના કુલ 50 સંગઠનાત્મક જિલ્લા એકમો પોતાની રણનીતિ બનાવવામાં વ્યસ્ત છે. જે 17 જિલ્લાઓમાં અધ્યક્ષનું પદ અત્યંત પછાત લોકો માટે અનામત છે તેમાં વૈશાલી, મુઝફ્ફરપુર મેટ્રોપોલિટન, મધુબની, દરભંગા મહાનગર, સમસ્તીપુર, બેગુસરાય મેટ્રોપોલિટન, સુપૌલ, સહરસા, પૂર્ણિયા, પૂર્ણિયા મહાનગર, મુંગેર, ભાગલપુર મહાનગર, બિહાશરીફ મહાનગર, જહાનાબાદ અને પટના મહાનગર સામેલ છે.
બીજી તરફ નવગછિયા, અરવલ, કૈમુર, નાલંદા, અરરિયા, સિવાન અને બગહા એસસી-એસટી માટે અનામત છે. બ્લોક અને જિલ્લાઓમાં અધ્યક્ષ પદ અત્યંત પછાત અને એસસી-એસટી માટે 45 ટકા અનામત છે. જો કોઈપણ જાતિ અથવા સમુદાય હજુ પણ RJDમાં સ્થાન બનાવવાથી વંચિત રહી જશે તેમને પણ યોગ્ય પ્રતિનિધિત્વ આપવા માટે નામાંકિત સભ્યોની જોગવાઈ કરવામાં આવી છે.
આ હેઠળ પ્રાથમિક એકમને છોડીને 25-25% મહિલાઓ અને લઘુમતીઓ, 30% એસસી-એસટી અને બાકીના 20% એવા વર્ગોની ભાગીદારી સુનિશ્ચિત કરવામાં આવશે જેમને પ્રતિનિધિત્વ નથી મળ્યું.