ન્યૂઝીલેન્ડમાં ખાલિસ્તાની ‘જનમત’ કાર રેલી:ઓકલેન્ડમાં લોકમત યોજવા ભારતમાં શીખો માટે સ્વતંત્ર વતન બનાવવા ભલામણ, US સ્થિત શીખ કાર્યકરોની પહેલ

ન્યૂઝીલેન્ડમાં 19 ઓક્ટોબર 2024ના રોજ ખાલિસ્તાન ‘જનમત’ કાર રેલી યોજાઈ હતી. ઓકલેન્ડમાં જનમત યોજવા માટે ભારતમાં શીખો માટે સ્વતંત્ર વતન બનાવવાની ભલામણ કરતા યુએસ સ્થિત શીખ કાર્યકરોની પહેલ પર ન્યૂઝીલેન્ડ સરકાર દ્વારા નજીકથી નજર રાખવામાં આવી રહી છે. શીખ્સ ફોર જસ્ટિસ (SFJ) નામની સંસ્થાના પ્રમુખ અવતાર સિંહ પન્નુ, જે હવે ન્યૂઝીલેન્ડમાં છે, ઓકલેન્ડમાં ગુરુદ્વારાઓની મુલાકાત લેતા બિન-સત્તાવાર, બિન-બંધનકર્તા ‘જનમત’ માટે સમર્થન એકત્ર કરી રહ્યા છે. તેમણે 19 ઓક્ટોબરના રોજ ઓકલેન્ડમાં એક કાર રેલીનું નેતૃત્વ પણ કર્યું હતું જે ટાકાનીનીથી ઈડન ટેરેસમાં ભારતીય કોન્સ્યુલેટના અસ્થાયી પરિસરમાં ગઈ હતી, જે દરમિયાન વિરોધીઓ કથિત રીતે દ્વેષપૂર્ણ ભાષણોમાં રોકાયેલા હતા અને ભારતીય રાષ્ટ્રધ્વજનું અપમાન કર્યું હતું. પન્નુ અને તેમના ભાઈ ગુરપતવંત સિંહ પન્નુ દ્વારા યુએસમાં 2007માં રચાયેલી SFJએ ઓસ્ટ્રેલિયા, યુકે અને કેનેડા સહિતના કેટલાક દેશોના કેટલાક શહેરોમાં ‘જનમત’નું આયોજન કર્યું છે. હવે તેમણે 17 નવેમ્બરના રોજ ઓકલેન્ડમાં આવી એક જનમત રેલી યોજવાની દરખાસ્ત કરી છે. ન્યૂઝીલેન્ડ-ભારત સંબંધો પર અસર
ભારતે ગુરપતવંતનો આતંકવાદી તરીકે ઉલ્લેખ કર્યો છે અને તેના આતંકવાદ કાયદા હેઠળ SFJ પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. એટલા માટે આ મુદ્દો ન્યૂઝીલેન્ડ-ભારત સંબંધો માટે સંભવિત પરિણામો સાથે મહત્વ ધરાવે છે, જેમાં તાજેતરના મહિનાઓમાં મોટો ઉછાળો જોવા મળ્યો છે, જે સરકારને જવાબ આપવા માટે પ્રેરિત કરે છે. વિદેશ અને વેપાર મંત્રાલય (MFAT) ના પ્રવક્તાએ ગુરુવારે (24 ઓક્ટોબર) જણાવ્યું હતું કે, અમે એક બિન-સરકારી સંસ્થા દ્વારા કહેવાતા ‘જનમત’થી વાકેફ છીએ. ન્યૂઝીલેન્ડ માનવાધિકારનું મજબૂત સમર્થક છે, ઘરઆંગણે અને સમગ્ર વિશ્વમાં વાણીની સ્વતંત્રતા સહિત જો આવી પહેલ કાયદેસર અને શાંતિપૂર્ણ હોય. જ્યારે ‘જનમત’માં સમાવવામાં આવેલ અલગ રાજ્યની માગ પર સરકારના અભિપ્રાય વિશે પૂછવામાં આવ્યું, ત્યારે MFAT પ્રવક્તાએ કહ્યું, ન્યૂઝીલેન્ડ ભારતની સાર્વભૌમત્વ અને પ્રાદેશિક અખંડિતતાને માન્યતા આપે છે. NZICA વિરોધ, અપ્રિય ભાષણો અને ભારતીય ધ્વજનું અપમાન
દરમિયાન, ન્યૂઝીલેન્ડ ઈન્ડિયન સેન્ટ્રલ એસોસિએશન (NZICA), ન્યૂઝીલેન્ડના સૌથી જૂના ભારતીય સંગઠનોમાંના એક (1926માં સ્થપાયેલ) એ પોલીસ મંત્રી માર્ક મિશેલનો સંપર્ક કર્યો અને તેને પોલીસની નિષ્ક્રિયતા જ્યારે ખાલિસ્તાની કાર રેલીના વિરોધકર્તાઓ ગેરકાયદે પાર્કિંગમાં રોકાયેલા, અપ્રિય ભાષણો અને ભારતીય ધ્વજનું અપમાન. NZICAની પરિસરમાં ઓફિસ છે, જેની બહાર વિરોધ થયો
એસોસિએશનના પ્રમુખ નરેન્દ્ર ભાણાએ જણાવ્યું હતું કે, અપમાનનું આ કૃત્ય માત્ર એક રાષ્ટ્રીય પ્રતીકનું અપમાન જ નથી, પરંતુ ન્યૂઝીલેન્ડમાં ભારતીય સમુદાય માટે પણ ઘોર અપમાનજનક છે. તેમણે શુક્રવાર (25 ઓક્ટોબર) ના રોજ RNZ ને કહ્યું કે, પોલીસે ત્યારથી તેમને સ્પષ્ટતા કરી છે કે તેમની પાસે વિરોધીઓને ધ્વજ સળગાવવા અથવા અનાદર કરતા રોકવાની સત્તા નથી. ભાણાએ કહ્યું, જ્યાં સુધી વિરોધીઓ મિલકતને નુકસાન પહોંચાડવાનું અથવા નુકસાન પહોંચાડવાનું શરૂ ન કરે ત્યાં સુધી પોલીસ દરમિયાનગીરી કરવામાં અસમર્થ છે. મને ખાતરી આપવામાં આવી છે કે પોલીસ પ્રધાન આ મુદ્દાને ઉકેલવા માટે આવતા અઠવાડિયે એક બેઠક ગોઠવશે. મિશેલે NZICA ના પત્રની પુષ્ટિ કરતી વખતે વધુ ટિપ્પણી કરવાનો ઇનકાર કર્યો
તેમણે કહ્યું કે, હું પુષ્ટિ કરી શકું છું કે મારી ઓફિસને NZICA તરફથી 24 ઓક્ટોબરે એક પત્ર મળ્યો છે. પ્રતિભાવ હાલમાં તૈયાર કરવામાં આવી રહ્યો છે, અને તેઓ ટૂંક સમયમાં તે પ્રાપ્ત થવાની અપેક્ષા રાખી શકે છે. પોલીસ પાસે સંપૂર્ણ ઓપરેશનલ સ્વતંત્રતા છે, તેમના ઓપરેશનલ નિર્ણયો પર ટિપ્પણી કરવી મારા માટે અયોગ્ય રહેશે. આ મુદ્દા પર ભારત અને કેનેડા વચ્ચે ચાલી રહેલા રાજદ્વારી સ્ટેન્ડ-ઓફને ધ્યાનમાં રાખીને, નિષ્ણાતોએ ન્યૂઝીલેન્ડ-ભારત સંબંધો માટે સૂચિત લોકમતનો અર્થ શું છે તેના પર પણ ભાર મૂક્યો છે. ભારત પણ જોઈ રહ્યું છે. ટોચના રાજદ્વારીઓની હકાલપટ્ટી અને કેનેડામાં એક શીખ અલગતાવાદી નેતાની હત્યાને લઈને વધતા તણાવ સાથે બંને દેશો વચ્ચેના સંબંધો નવા નીચા સ્તરે છે. વેલિંગ્ટનમાં વિક્ટોરિયા યુનિવર્સિટીના સેન્ટર ફોર સ્ટ્રેટેજિક સ્ટડીઝના ડિરેક્ટર ડેવિડ કેપીએ દલીલ કરી હતી કે ભારતે ઓકલેન્ડમાં થતા વિકાસ પર નજીકથી નજર રાખવી જોઈએ. કેપીએ કહ્યું, મને ખાતરી છે કે દિલ્હીમાં લોકમતને ખૂબ નજીકથી જોવામાં આવશે. જો આપણે અશાંતિ અથવા ખાલિસ્તાન તરફી જૂથોને કોઈપણ પ્રકારનો સત્તાવાર આશીર્વાદ હોવાના કોઈ સંકેત જોયા, તો ભારતીય અધિકારીઓ નિઃશંકપણે ન્યૂઝીલેન્ડના સમકક્ષો સાથે આ મુદ્દો ઉઠાવશે, પરંતુ મને નથી લાગતું કે બંને પક્ષો ઇચ્છે છે કે આ સંબંધમાં અત્યારે એક મોટો મુદ્દો બને. પ્રાદેશિક અખંડિતતા બહુમતી દૃષ્ટિકોણ નથી
ભૂતપૂર્વ રાષ્ટ્રીય સાંસદ કંવલજીત સિંહ બક્ષી, જેઓ ન્યૂઝીલેન્ડના પ્રથમ ભારતમાં જન્મેલા ધારાસભ્ય હોવાનો ગૌરવ ધરાવે છે, તેમણે વધુ સ્પષ્ટપણે નોંધ્યું હતું કે, ખાલિસ્તાન પર પ્રસ્તાવિત લોકમત ન્યૂઝીલેન્ડ-ભારત સંબંધોને નુકસાન પહોંચાડશે, ખાસ કરીને આ મુદ્દે ભારતની સ્પષ્ટ સ્થિતિ જોતાં, તેની પ્રાદેશિક અખંડિતતા બહુમતી દૃષ્ટિકોણ નથી. તેમણે કહ્યું કે, તે ઓળખવું જરૂરી છે કે આ લોકમત ન્યૂઝીલેન્ડના મોટાભાગના શીખોના મંતવ્યોનું પ્રતિનિધિત્વ કરતું નથી. બાહ્ય શક્તિઓથી પ્રભાવિત એક નાનો વર્ગ આ એજન્ડાને આગળ ધપાવી રહ્યો છે. ન્યૂઝીલેન્ડે આને ભારત સાથેના તેના રાજદ્વારી સંબંધો પર અસર ન થવા દેવી જોઈએ. તેમણે કહ્યું, ન્યૂઝીલેન્ડમાં મોટાભાગના શીખો માટે, ખાલિસ્તાનનો મુદ્દો કોઈ મહત્વનો નથી. અહીંના શીખ સમુદાય મુખ્યત્વે ભારત સાથે સાંસ્કૃતિક અને ધાર્મિક સંબંધો જાળવી રાખીને ન્યૂઝીલેન્ડમાં સફળ જીવન નિર્માણ પર ધ્યાન કેન્દ્રિત કરે છે. બક્ષીએ જણાવ્યું હતું, મારી સમજ મુજબ લોકમતને ન્યૂઝીલેન્ડમાં ખાસ કરીને ઓકલેન્ડમાં શીખ સમુદાય તરફથી ન્યૂનતમ સમર્થન છે. આ લોકમત માટેનું દબાણ મુખ્યત્વે એક નાનકડી અને અવાજવાળી લઘુમતી દ્વારા ચલાવવામાં આવે છે, જેમાંથી કેટલાક ન્યૂઝીલેન્ડ અને ભારતની બહારના દળો દ્વારા પ્રભાવિત થઈ શકે છે. ન્યૂઝીલેન્ડની વ્યાપક જનતાને આ મુદ્દામાં થોડો રસ કે સંડોવણી છે અને તે સંદર્ભમાં સમજવું જોઈએ. અન્ય કોમ્યુનિટી ઓર્ગેનાઈઝેશન, CSNZIA એ પણ સમાન મંતવ્યો શેર કર્યા
પૂર્વ પ્રમુખ રુપિન્દર વિર્કે જણાવ્યું હતું કે, અમારા એસોસિએશનની સ્થાપના 1926માં કરવામાં આવી હતી અને તે ન્યૂઝીલેન્ડમાં રહેતા તમામ ભારતીયોનું પ્રતિનિધિત્વ કરે છે. ભાણા મુજબ, અમે એવા લોકોને સમર્થન આપતા નથી જેઓ ભારતીય રાષ્ટ્રધ્વજનો અનાદર કરે છે. અમે કોઈપણ ઉગ્રવાદ અથવા ભેદભાવને સમર્થન આપતા નથી, ખાસ કરીને જો તે ભારત વિરુદ્ધ હોય. RNZ એ શીખ્સ ફોર જસ્ટિસ અને તેના પ્રમુખ અવતાર સિંહ પન્નુનનો સંપર્ક કરવાના અનેક પ્રયાસો કર્યા, પરંતુ તમામ કોલ્સ, સંદેશાઓ અને ઈમેઈલનો જવાબ મળ્યો નથી. ભારતીય હાઈ કમિશને આ બાબતે ટિપ્પણી કરવાની વિનંતીનો જવાબ આપ્યો ન હતો.