શ્રીલંકામાં સંસદીય ચૂંટણી માટે મતદાન:રાષ્ટ્રપતિની પાર્ટીની જીતનો અંદાજ; દિસાનાયકેએ બંધારણ બદલવાનું વચન આપ્યું

શ્રીલંકામાં આજે સંસદીય ચૂંટણી યોજાઈ રહી છે. સંસદની 225 બેઠકો માટે 1 કરોડ 70 લાખ લોકો મતદાન કરી રહ્યા છે. મતદાન સાંજે 7 વાગ્યાથી શરૂ થયું છે અને સાંજે 4 વાગ્યા સુધી ચાલશે. સંસદમાં જીતવા માટે કોઈપણ પાર્ટીને 113 સીટો જોઈએ. ઓગસ્ટ 2020માં શ્રીલંકામાં સંસદીય ચૂંટણી યોજાઈ હતી. આવી સ્થિતિમાં આવતા વર્ષે નવી ચૂંટણીઓ યોજાવાની હતી, પરંતુ આ વર્ષે સપ્ટેમ્બરમાં રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણી જીત્યા બાદ અનુરા કુમારા દિસાનાયકેએ સંસદ ભંગ કરી દીધી હતી. રાષ્ટ્રપતિ દિસાનાયકે આ ચૂંટણીમાં બહુમતી મેળવવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યા છે જેથી કરીને તેમની જનતા વિમુક્તિ પેરામુના (JVP) પાર્ટીની મોટાભાગની નીતિઓને સંસદમાં મંજૂર કરી શકાય. JVP નેશનલ પીપલ્સ પાવર (NPP) ગઠબંધનનો ભાગ છે, પરંતુ સંસદમાં પાર્ટીના માત્ર 3 સાંસદો છે. ચૂંટણી નિષ્ણાતોના મતે દિસાનાયકેની પાર્ટી આ ચૂંટણી જીતી શકે છે. છેલ્લા કેટલાક દાયકાઓથી શ્રીલંકાના રાજકારણમાં પ્રભુત્વ ધરાવતા રાજપક્ષે ભાઈઓમાંથી કોઈ પણ આ વખતે ચૂંટણી લડી રહ્યા નથી. દિસાનાયકેએ કાર્યકારી રાષ્ટ્રપતિની સત્તા ઘટાડવાનું વચન આપ્યું હતું
શ્રીલંકાના ચૂંટણી પંચ અનુસાર, 8821 ઉમેદવારો ચૂંટણી લડી રહ્યા છે. પ્રમાણસર પ્રતિનિધિત્વની પ્રણાલી હેઠળ મતદારો 22 મતવિસ્તારોમાંથી સીધા 196 સભ્યોને સંસદમાં ચૂંટે છે. બાકીની 29 બેઠકો પ્રમાણસર મત મુજબ વહેંચવામાં આવે છે. પાર્ટીને ચૂંટણીમાં મળેલા મતોની સંખ્યા અનુસાર 29 સીટો પર હિસ્સો મળે છે. એક મતદાર પ્રાથમિકતાના આધારે 3 ઉમેદવારોને મત આપી શકે છે. અલ જઝીરા અનુસાર, રાષ્ટ્રપતિ દિસાનાયકે માને છે કે દેશની સત્તા મોટાભાગે ‘કાર્યવાહક રાષ્ટ્રપતિ’ હેઠળ છે. તેઓ આ સત્તા ઘટાડવાના વચન સાથે ચૂંટણીમાં ઉતર્યા છે, પરંતુ તેમને બંધારણમાં ફેરફારોની જરૂર પડશે. આ માટે તેમને બે તૃતીયાંશ બેઠકોની જરૂર છે. દિસાનાયકે આટલી બધી બેઠકો જીતવા માટે જનતાને અપીલ કરી રહ્યા છે. શ્રીલંકામાં એક્ઝિક્યુટિવ પ્રેસિડેન્ટનું પદ સૌપ્રથમ 1978માં અસ્તિત્વમાં આવ્યું હતું. ત્યારથી તેની ટીકા થઈ રહી છે, પરંતુ સત્તામાં આવ્યા પછી આજ સુધી કોઈ પક્ષે તેની સત્તાનો નાશ કરવાનો પ્રયાસ કર્યો નથી. રાનિલ વિક્રમસિંઘેના સમયમાં ભ્રષ્ટાચારને કાબૂમાં લેવા અને IMF સાથેના સોદામાં સુધારો કરવાનું વચન દિસાનાયકે આપ્યું છે. ચૂંટણી મેદાનમાં ઘણા પક્ષો માત્ર 3 બેઠકો સાથે ગઠબંધન કરીને સરકાર બનાવી શકે
આ ચૂંટણીમાં દિસાનાયકેની NPPનો મુકાબલો પૂર્વ PM સજીતા પ્રેમદાસાની પાર્ટી (SJB), પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ રાનિલ વિક્રમસિંઘેની યુનાઇટેડ નેશનલ પાર્ટી (UNP), ન્યૂ ડેમોક્રેટિક ફ્રન્ટ (NDF) અને રાજપક્ષે પરિવારની શ્રીલંકા પોદુજાના પેરામુના (SLPP) થી છે. વિક્રમસિંઘેનું કહેવું છે કે તેમણે દેશને નાદારીમાંથી ઉગાર્યો છે. સમયસર લોનની ચૂકવણી કરવામાં નિષ્ફળતાના કારણે વર્ષ 2022માં શ્રીલંકા નાદાર થઈ ગયું હતું. આ પછી દેશવિરોધી દેખાવો શરૂ થયા, જેના પછી તત્કાલીન વડાપ્રધાન ગોટાબાયા રાજપક્ષેને દેશ છોડીને ભાગી જવું પડ્યું. આ પછી રાનિલ વિક્રમસિંઘે દેશની કમાન સંભાળી. દિસાનાયકેની પાર્ટીને બહુમતી મળે તેવી શક્યતા
મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં જોરદાર જીત બાદ દિસાનાયકેનું ગઠબંધન સંસદીય ચૂંટણીમાં બહુમતી મેળવી શકે છે. રાષ્ટ્રપતિની ચૂંટણીમાં બીજા ક્રમે રહેલી સજીથ પ્રેમદાસાની પાર્ટી SJB બીજા સ્થાને રહી શકે છે. બાકીના પક્ષો નાબૂદ થઈ શકે છે. ચૂંટણી પરિણામો ક્યારે આવશે
મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર ચૂંટણી પૂરી થયાના 1 કે 2 દિવસ બાદ પરિણામ આવી શકે છે. 2020 માં, મતદાનના બે દિવસમાં પરિણામો જાહેર કરવામાં આવ્યા હતા.