દિવ્યાંગ દિવસે સંઘર્ષ ગાથા:અધૂરા મહિને જન્મ ને પગનો વિકાસ ન થયો, સ્કૂલમાં માતા-પિતા ઊંચકીને લઈ જતા, ડોક્ટર બનવાની ઈચ્છા સાથે MBBSમાં અભ્યાસ

‘તુમ્હે બહોત ઘમંડ થા અપની બુલંદી પર પર્વત, મગર દેખ છોટાસા પક્ષી તુમ્હારે ઉપર સે ઉડ કે ચલા ગયા’, જો દિવ્યંગોને પાછળથી સપોર્ટ કરવામાં આવે તો દિવ્યાંગ આગળ વધી શકે છે. આ શબ્દો છે દિવ્યાંગ હોવા છતાં સંઘર્ષ કરીને MBBSના અભ્યાસ સુધી પહોંચનાર વિદ્યાર્થી નગોથા વૈદીપના…. નગોથા વૈદીપનો અધૂરા મહિને જન્મ થયો ને કાચની પેટીમાં રહ્યા બાદ નવજીવન મળ્યું. જોકે, કમરમાં ગાંઠ થવાના કારણે પગનો વિકાસ જ બંધ થઈ ગયો. બે ઓપરેશન બાદ થોડું ચાલી શકાય તેવી સ્થિતિ થઈ. જોકે, પરિવાર ઊંચકીને જ સ્કૂલે લઈ જતો હતો. માતા-પિતા અને પોતાના સંઘર્ષના કારણે હાલ વૈદીપ એમબીબીએસના અભ્યાસ સુધી પહોંચી ગયો છે અને ડોક્ટર બનીને પરિવાર માટે મદદરૂપ અને દિવ્યાંગો માટે પ્રેરણા રૂપ બનવાની ઈચ્છા છે. દિવ્યાંગ વ્યક્તિઓને સમાન તક આપવા અને તેમના અધિકારોની અનુભૂતિ કરાવવા માટે દર વર્ષે 3જી ડિસેમ્બરના રોજ વિશ્વ દિવ્યાંગ દિવસ મનાવવામાં આવે છે. વિકલાંગ (દિવ્યાંગ) વ્યક્તિઓનાં માનવ અધિકારો, સ્થાયી વિકાસ તેમજ વાસ્તવિક જીવનમાં સહાયતા અપાવવા માટે આ દિવસને મનાવવામાં આવે છે. જે ગાંઠને ડોક્ટરે નોર્મલ જણાવી તેનાથી જ વૈદીપનો વિકાસ રુંધાયો
મૂળ ભાવનગર જિલ્લાના અને સુરતનામાં વર્ષોથી સ્થાયી થયેલા દેહુરભાઈ નાગોથાના પરિવારમાં 2003માં પહેલા દીકરાનો અધુરા મહિને એટલે કે, ગર્ભના સાતમા મહિને જન્મ થઈ ગયો હતો. અધૂરા મહિને જન્મના કારણે બાળકની સ્થિતિ ખૂબ જ ગંભીર હતી, જેથી તેને નવ દિવસ કાચની પેટીમાં રાખવામાં આવ્યો. જેમ-જેમ થોડા મહિનાઓ વીતવા લાગ્યા તેમ તેને કમરમાં ગાંઠ થઈ હોવાનું નિદાન થયું હતું. પહેલા ડોક્ટરો દ્વારા નોર્મલ જ ગાંઠ હોવાનું જણાવવામાં આવ્યું હતું. જોકે, એક વર્ષનો થયા બાદ આ ગાંઠના કારણે પગનો વિકાસ જ બંધ થઈ ગયો હોવાનું નિદાન થયું હતું. ગાંઠના ઓપરેશન બાદ પણ સ્થિતિ ન સુધરી
પરિવાર દ્વારા પહેલા પુત્રનું નામ વૈદીપ રાખવામાં આવ્યું હતું. આ ગાંઠના કારણે ચાલવાની તો દૂરની વાત બેસી પણ ન શકાય તેવી સ્થિતિ થઈ ગઈ હતી. ત્યારબાદ અમદાવાદ ખાતે 1 વર્ષની ઉંમરમાં આ ગાંઠને દૂર કરવા માટેનું ઓપરેશન કરવામાં આવ્યું હતું. ગાંઠ દૂર થયા ગયા બાદ પણ કોઈ ફેરફાર થયો ન હતો. પગનો વિકાસ ન થવાના કારણે પગ વાંકા વળતા ગયા હતા. જેમ સામાન્ય લોકોના સીધા પગ હોય છે, તેવી ફૂડ પ્રિન્ટ ન રહી. જેમ-જેમ ઉંમર વધતી ગઈ તેમ-તેમ ચાલવાનું બંધ થઈ ગયું અને બેસવાનું પણ બંધ થઈ ગયું હતું. પિતા ઉંચકીને સ્કૂલે મુકવા અને લેવા જતાં
થોડા સમય બાદ અમદાવાદથી ફરી વૈદીપને સુરત લાવવામાં આવ્યો હતો. ચાર વર્ષ સુધી પરિવાર દ્વારા વૈદીપની સેવાસાકરી કરવામાં આવી હતી. વૈદીપ પાંચ વર્ષનો થયો ત્યારે તેને અભ્યાસ માટે બેસાડવામાં આવ્યો હતો. પિતા દ્વારા દીકરાને ઊંચકીને સ્કૂલે લઈ જવામાં આવતો અને ઉંચકીને જ ઘરે પરત લાવવામાં આવતો હતો. આ રીતે એક વર્ષ આખા પરિવારે સંઘર્ષ કર્યા બાદ સ્કૂલમાં રહેલા એક શિક્ષક મનસુખભાઈ ઝીંજાળાએ વૈદીપના પિતાને દિવ્યાંગ બાળકોના એક કેમ્પ અંગે જણાવ્યું હતું. ત્યારબાદ પરિવારે દીકરા વૈદીપને એક વર્ષ માટે ધરમપુર મોકલ્યો હતો અને જ્યાં તેનું તબ્બક્કાવાર ઓપરેશન કરવામાં આવ્યું હતું. મારે અભ્યાસમાં પણ ઘણું નુકસાન થયુંઃ વૈદીપ
વધુમાં વૈદીપે જણાવ્યું કે, ધરમપુરમાં ઓપરેશન બાદ મારી થોડી ચાલી શકાય તેવી સ્થિતિ થઈ હતી. જોકે, માતા-પિતાએ સ્કૂલે મૂકવા અને લેવાતો જવું જ પડતું હતું. પગનો ઓછા વિકાસના કારણે વધુ ચાલી શકાય તેવી સ્થિતિ ન હતી. આ રીતે વર્ષો વિતતા ગયા અને હું દસ વર્ષનો થતા જ મારા હાથમાં પણ વધુ એક ગાંઠ થઈ હતી. જેનું ઓપરેશન કરાવવાના કારણે પરિવાર પણ આર્થિક રીતે તકલીફ થઈ અને મારે અભ્યાસમાં પણ ઘણું નુકસાન થયું હતું. પરિવારની પણ આર્થિક સ્થિતિ સારી ન હોવાના કારણે હું સરકારી સ્કૂલમાં જ અભ્યાસ કરતો હતો. આ તમામ સ્કૂલની કામગીરીમાં મને લેવા-મુકવા માટે પરિવાર સંઘર્ષ તો કરતો જ હતો. દીકરાની સ્થિતિ સુધારવા માતા-પિતાએ સંઘર્ષ કરવાનું નક્કી કર્યું
ધોરણ 10 પાસ કર્યા બાદ મારે સાયન્સ પ્રવાહમાં જવાની ઈચ્છા હતી. જો કે, મને ક્યાંય સરકારી સ્કૂલમાં એડમિશન મળ્યું ન હતું, જેથી પ્રાઇવેટ સ્કૂલમાં અભ્યાસ શરૂ કર્યો હતો. આ માટે હેન્ડ વર્ક કરતા મારા માતા-પિતા દ્વારા ખૂબ જ મહેનત કરવામાં આવી હતી. મારા માતા-પિતાએ એવું વિચાર કર્યો કે, જો આપણા દીકરાને સ્થિતિ સુધરતી હોય તો આપણે સંઘર્ષ કરવા તૈયાર છે. પ્રાઇવેટ સ્કૂલની ફી પણ વધુ હતી અને ખર્ચો પણ વધુ હતો. પરિવારનો સંઘર્ષ જોઈને પણ મને પણ ખૂબ જ પ્રોત્સાહન મળતું હતું. જેથી ધોરણ 12માં મારી સારા માર્કસ આવ્યા અને ત્યારબાદ નીટની એક્ઝામમાં પણ સ્કોર કરીને એમબીબીએસમાં એડમિશન મેળવ્યું. હાલ સુરત સિવિલ હોસ્પિટલની સરકારી મેડિકલ કોલેજમાં એમબીબીએસનો અભ્યાસ કરી રહ્યો છું. ડોક્ટર બનવાની ઈચ્ચા સાથે સાયન્સ પ્રવાહમાં એડમિશન લીધુ
ડોક્ટર જ બનવાની ઈચ્છા એટલા માટે છે કે, હું ધોરણ 10 સુધી અભ્યાસ કર્યો ત્યાં સુધી એવો કોઈ ડોક્ટર બનવાની વિચાર ન હતો. જોકે, મારી સ્થિતિ પ્રમાણે મારે કોઈ એવી ડિગ્રી લેવી જોઈએ, જેનાથી હું બેઠા-બેઠા પણ કામ કરી શકું. માતા-પિતાની ઈચ્છા અને મેં વિચાર કર્યા બાદ સાયન્સ પ્રવાહ લીધો છે અને બી ગ્રુપ લઈને ડોક્ટર બનવાનું નિર્ણય કર્યો હતો. મારા જન્મથી જ મારા પરિવારમાં દરવર્ષે કોઈને કોઈ દવાખાનું આવ્યા જ કરે છે, તો હું જો ડોક્ટર બનું તો મારા પરિવારની સંભાળ રાખી શકું. 12 સાયન્સ બાદ નીટમાં પણ સારું સ્કોરિંગ થયું
નાગોથા વૈદિપ દેહુરભાઈ સ્વામી વિવેકાનંદ નગર પ્રાથમિક શાળા ક્રમાંક 271માં ધોરણ 1થી 8નું પ્રાથમિક શિક્ષણ મેળવ્યું હતું. આ સમય દરમિયાન પાયાના પથ્થર તરીકે સ્પેશિયલ એજ્યુકેટર ઝિઝાળા મનસુખભાઈએ કામ કર્યું અને તેમને જરૂરી માર્ગદર્શન પુરુ પાડ્યું હતું. ત્યારબાદ એ ઈમારતનું ચણતર કામ સ્પેશિયલ એજ્યુકેટર જાની રણછોડભાઈ એ કર્યું. વૈદીપે સુમન હાઈસ્કુલ નંબર 18માં ધોરણ 9થી 10નું એજ્યુકેશન મેળવ્યું અને ધોરણ 11 અને ઘોરણ 12 સાયન્સનું એજ્યુકેશન સમર્પણ હાઈસ્કુલમાં મેળવ્યું હતું. ધોરણ સાયન્સની અંદર સારા એવા માર્ક્સ આવ્યાં અને નીટમાં પણ સારું સ્કોરિંગ થયું એટલે એમને દિવ્યાંગતાની કેટેગરીમાં સુરત નવી સિવિલ હોસ્પિટલમાં એમબીબીએસ (MBBS)માં પ્રવેશ મેળવ્યો છે. વૈદીપના સંઘર્ષને સર્વ શિક્ષા અભિયાન IED યુનિટ કેસ સ્ટડીમાં સ્થાન મળ્યું
સમગ્ર શિક્ષા સુરત કોર્પોરેશન આઈ.ઈ.ડી. વિભાગ અંતર્ગત વર્ષ 2013-2014માં નાગોથા વૈદીપનું સમગ્ર શિક્ષાની 50,000ની ગ્રાન્ટમાંથી વલસાડ પાસે ધરમપુર ખાતે આવેલી શ્રીમદ રાજચંદ્ર હોસ્પિટલમાં એમના બંન્ને પગનું ક્રમશ: ઓપરેશન કરવામાં આવ્યું હતું. આ સાથે જ વૈદીપના સંઘર્ષને સર્વ શિક્ષા અભિયાન આઈઈડી યુનિટ કેસ સ્ટડીમાં પણ સ્થાન આપવામાં આવ્યું હતું. હજુ પણ સામાન્ય માણસ કરતા પગ નાજુક
વૈદિપના બંને પગ સામાન્ય લોકો કરતાં નાના અને હજુ પણ નાજુક છે. પગ પર વધુ ન આપી શકે અને વધુ ચાલી પણ નથી શકતો. બંને પગના સપોર્ટ માટે હંમેશા પ્લાસ્ટિકના સપોર્ટ આપવામાં આવ્યા છે. જે હમેશા તે પગમાં પહેરેલા રાખે છે, જેના થકી તે થોડું ચાલી શકે છે. 5 વર્ષમાં 19 હજારથી વધુ દિવ્યાંગના સર્ટિફિકેટ અપાયા
દક્ષિણ ગુજરાતની વિશાળ સુરત નવી સિવિલ હોસ્પિટલમાં છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં 19 હજારથી વધુ દિવ્યાંગ અંગેના સર્ટિફિકેટ આપવામાં આવ્યા છે. સમાજમાં દિવ્યાંગ લોકોની સાચી પરિસ્થિતિ બહાર આવે દિવ્યાંગની સમસ્યા, તેઓના હકો અંગે જાગૃતતા કેળવાય અને વિશ્વની સૌથી મોટી માઈનોરીટીમાં દિવ્યાંગ લોકોનો સમાવેશ થાય છે ત્યારે તેઓ દ્વારા થતા સમસ્યાઓના સામના અંગે જનજાગૃતતા કેળવાય એ માટે આ દિવસ ઉજવવામાં આવે છે. ગામડાઓની સ્કૂલમાં અભ્યાસ કરતા દિવ્યાંગો માટે કેમ્પ
સુરતના નવી સિવિલ હોસ્પિટલમાં પાંચ વર્ષ પહેલા દિવ્યાંગ અંગના સર્ટિફિકેટ અઠવાડિયામાં એક વાર ચેકઅપ એટલે તપાસ કરીને આપવામાં આવતા હતા. પણ દક્ષિણ ગુજરાતમાંથી સર્ટિફિકેટ કઢાવવા આવતા દિવ્યાંગોને હાલાકી પડતી હતી. જોકે, દિવ્યાંગોને તકલીફ ના પડે અને સમયસર સટી મળી રહે તે માટે સિવિલ તંત્ર દ્વારા છેલ્લા પાંચ વર્ષથી દિવ્યાંગો સર્ટિફિકેટ માટે વ્યવસ્થા કરવામાં આવી છે. જોકે, ત્યાં સોમવારથી શુક્રવાર આ કેબિનમાં જ તમામ સુવિધા ઉપલબ્ધ કરવામાં આવી છે, જેથી છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં 19 હજારથી વધુ દિવ્યાંગ અંગેના સર્ટિફિકેટ આપવામાં આવ્યા છે. આ સાથે સુરત સહિતના ગામડાઓમાં સ્કૂલમાં અભ્યાસ કરતા દિવ્યાંગ વિધાર્થીઓને સારવાર અને સર્ટી આપવા માટે સિવિલ દ્વારા કેમ્પનું પણ આયોજન કરવામાં આવ્યુ હતું. એવું સિવિલના ઇન્ચાર્જ આર.એમ.ઓ ડો. ભરત પટેલે કહ્યું હતું. દિવ્યાંગોને ફીમાં કીટનું વિતરણ
નર્સિંગ કાઉન્સિલના ઉપપ્રમુખ ઈકબાલ કડીવાલાએ જણાવ્યું હતું કે, છેલ્લા પાંચ વર્ષમાં સુરત સહિત ગુજરાતમાં સિવિલ હોસ્પિટલ તથા વિવિધ સ્થળે નર્સિંગ સ્ટાફ અને સેવાભાવી વ્યક્તિઓએ જરૂરિયાત મંદ દિવ્યાંગ તથા વયોવૃદ્ધા દર્દીને સહિત 6872 વ્યક્તિઓને ટ્રાઈસીકલ અને વ્હીલચેર, 2200 જેટલી વૉકર, 300 હેન્ડ સ્ટીક, 280 બગલ થોડી, 100 બ્લાઇન્ડ સ્ટ્રીક, 22 જયપુરી પગ, 177 ટોયલેટ ચેરીનું દાન કરવામાં આવ્યું હતું. દિવ્યાંગ અને વર્ષો વૃદ્ધોને તકલીફ ન પડે તે માટે આ વસ્તુઓ વિતરણ કરવામાં આવ્યું હતું.