દક્ષિણ પેસિફિક મહાસાગરમાં સ્થિત ટાપુ દેશ વનુઆતુમાં મંગળવારે સવારે 7.3ની તીવ્રતાનો શક્તિશાળી ભૂકંપ આવ્યો હતો. ભારતીય સમય અનુસાર આ ભૂકંપ સવારે 7.17 કલાકે આવ્યો હતો. ભૂકંપનું કેન્દ્ર રાજધાની પોર્ટ વિલાથી 30 કિલોમીટર પશ્ચિમમાં 57 કિલોમીટરની ઊંડાઈએ હતું. ભૂકંપ બાદ 5.5ની તીવ્રતાનો આફ્ટરશોક આવ્યો હતો. યુએસ જીઓલોજિકલ સર્વે (યુએસજીએસ) દ્વારા આ માહિતી આપવામાં આવી છે. ભૂકંપ બાદ થયેલા નુકસાનનું હજુ આકલન કરવામાં આવ્યું નથી. જો કે તમામ સરકારી વેબસાઈટ ઓફલાઈન થઈ ગઈ છે. આ સિવાય પોલીસ અને અન્ય એજન્સીઓના ફોન નંબર કામ કરતા નથી. દેશની ભૂકંપ સંબંધિત સંસ્થાએ પણ આ અંગે કોઈ માહિતી આપી નથી. ભૂકંપના ઘણા વીડિયો સોશિયલ મીડિયા પર પોસ્ટ કરવામાં આવ્યા છે. આમાંથી એક વીડિયો અનુસાર, બ્રિટન, ફ્રાન્સ અને ન્યૂઝીલેન્ડના રાજદ્વારી મિશનની ઇમારતને પણ નુકસાન થયું છે. ભૂકંપ સંબંધિત તસવીરો… ભૂકંપ પછી સુનામીની ચેતવણી USGSએ ભૂકંપ બાદ સુનામીના મોજાની ચેતવણી આપી છે. જેના તરંગો 1 મીટર સુધી ઊંચા હોઈ શકે છે. વનુઆતુના ઘણા ટાપુઓ સમુદ્ર સપાટીથી માત્ર 3 ફૂટ (1 મીટર) ઊંચાઈ પર છે. વનુઆતુ ઉપરાંત પાપુઆ ન્યુ ગિની, ફિજી અને સોલોમન ટાપુઓ જેવા ટાપુ દેશો માટે પણ સુનામીની ચેતવણી જાહેર કરવામાં આવી છે. જોકે, પોતાના નાગરિકોને માહિતી આપતાં ન્યૂઝીલેન્ડ અને ઓસ્ટ્રેલિયાએ સુનામીની શક્યતાને નકારી કાઢી છે. સુનામી છે કે નહીં તે કેવી રીતે નક્કી કરવું યુએસ ‘સુનામી વોર્નિંગ સિસ્ટમ’ અનુસાર, જો ભૂકંપ પછી સુનામીની એડવાઈઝરી અથવા એલર્ટ જાહેર કરવામાં આવે છે અને તે પછી દરિયામાં 1 મીટર ઉંચા મોજા ઉછળે છે તો તેને સુનામીની શ્રેણીમાં રાખવામાં આવે છે. તેમની ઊંચાઈ પાછળથી 3 થી 5 મીટર હોઈ શકે છે. જો તરંગો 5 મીટર સુધી વધે તો તેને ‘મેજર સુનામી’ શ્રેણીમાં મૂકવામાં આવે છે. સમુદ્રમાં સુનામી આવે તે પહેલા કયા પ્રકારના સંકેતો હોય છે? જ્યારે પણ ભૂકંપ પછી સુનામી આવે છે ત્યારે દરિયાની સપાટીથી નીચે જતા મોજા સૌથી પહેલા દરિયાકિનારે અથડાતા હોય છે. જ્યારે મોજા કિનારા તરફ જાય છે, ત્યારે નીચે એક શૂન્યાવકાશ સર્જાય છે, જે કિનારાની ઉપરના પાણીને સમુદ્ર તરફ ખેંચે છે. જેના કારણે બંદરના કિનારા પરની જમીન કે સમુદ્ર તટ દેખાઈ આવે છે. સમુદ્રના પાણીનું પીછેહઠ એ સંકેત છે કે સુનામી આવવાની છે. થોડી મિનિટો અથવા કલાકો પછી, સુનામીની લહેર ખૂબ જ જોર અને અવાજ સાથે કિનારે અથડાય છે. સુનામી એ વિનાશક તરંગોની શ્રેણી છે, જે એક પછી એક આવે છે. તેને ‘વેવ ટ્રેન’ કહે છે. જેમ જેમ સમુદ્રની વચ્ચેથી મોજા એક પછી એક કિનારે પહોંચે છે તેમ તેમ સુનામીનું જોર વધતું જાય છે. સુનામીની દુર્ઘટનાનો ભોગ બનેલા લોકોનું કહેવું છે કે માત્ર એક નાની લહેર આવી અને ગઈ, તેનો અર્થ એ નથી કે સુનામી જતી રહી. તે બીજા, ત્રીજા, ચોથા તરંગના રૂપમાં વિનાશ લાવે છે. આ કારણોસર, તક મળતાં જ તમારે તરત જ સલામત સ્થળે ખસી જવું જોઈએ.
