રાષ્ટ્રીય પ્રતીકોના દુરુપયોગ બદલ ₹5 લાખનો દંડ:કાયદામાં ફેરફારોની દરખાસ્ત; હાલમાં બે એક્ટ અમલમાં છે, તેમને એકમાં જોડવાનો વિચાર

રાષ્ટ્રીય પ્રતીકોના દુરુપયોગને રોકવા માટે કેન્દ્ર સરકાર ટૂંક સમયમાં ભારે દંડ અને જેલની સજાની જોગવાઈ કરવા જઈ રહી છે. પ્રસ્તાવ છે કે, કાયદામાં વડાપ્રધાન અને રાષ્ટ્રપતિના નામ, ફોટા અને રાષ્ટ્રીય પ્રતીકોનો દુરુપયોગ કરવા બદલ સજાને વધારીને 5 લાખ રૂપિયાના દંડ અને જેલની જોગવાઈ કરવામાં આવે. તે જ સમયે, બે અલગ-અલગ મંત્રાલયોના બે સંબંધિત કાયદાઓને જોડીને એક જ મંત્રાલય હેઠળ કડક કાયદો બનાવવા પર પણ વિચારણા કરવામાં આવી રહી છે. હાલમાં, ગૃહ મંત્રાલય હેઠળ ભારતના રાજ્ય પ્રતીક (અયોગ્ય ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ) અધિનિયમ, 2005 અને ઉદ્યોગ મંત્રાલય હેઠળના પ્રતીક અને નામો (અયોગ્ય ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ) અધિનિયમ, 1950 અમલમાં છે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, આ પ્રસ્તાવ બંને મંત્રાલયો વચ્ચેની વાતચીત દરમિયાન સામે આવ્યો છે. પ્રાઈવેટ ફર્મ્સ અને NGOના નામમાં ઈન્ડિયા, કમિશન, કોર્પોરેશન, બ્યુરો જેવા શબ્દોના વધી રહેલા ઉપયોગને ધ્યાનમાં રાખીને આ ફેરફાર કરવામાં આવી રહ્યો છે. ગ્રાહક બાબતોના મંત્રાલયે 2019માં ભલામણ કરી હતી
પ્રથમ, 2019માં ઉપભોક્તા બાબતોના મંત્રાલયે રાષ્ટ્રીય પ્રતીકોના દુરુપયોગ માટે આપવામાં આવતી સજામાં ફેરફારનું સૂચન કર્યું હતું. પ્રથમ વખત મંત્રાલયે આવું કરનારાઓ પર 1 લાખ રૂપિયાનો દંડ લાદવાનો પ્રસ્તાવ મૂક્યો હતો. તે જ સમયે, બીજી વખત ગુનો કરનારને 5 લાખ રૂપિયાનો દંડ અને 6 મહિનાની જેલની સજા સૂચવવામાં આવી હતી. ગૃહ મંત્રાલયના સ્ટેટ એમ્બ્લેમ એક્ટની જોગવાઈઓના આધારે મંત્રાલયે આ સૂચન આપ્યું હતું. કાયદામાં 2 વર્ષની જેલ અને 5000 રૂપિયા સુધીના દંડની જોગવાઈ છે. જ્યારે ઉદ્યોગ મંત્રાલયના પ્રતીક અને નામ કાયદામાં 500 રૂપિયાના દંડની જોગવાઈ છે. તે જ સમયે, તાજેતરની ચર્ચાઓમાં, ઉદ્યોગ અને આંતરિક વેપાર વિભાગે રાષ્ટ્રીય પ્રતીકોના દુરુપયોગ (તેને ફોજદારી કેસ ન ગણતા) ને અપરાધિક બનાવવા અને સજાને દંડ સુધી મર્યાદિત કરવા અને જેલની સજા ન આપવાનું સૂચન કર્યું છે.