રશિયાના રાષ્ટ્રપતિ વ્લાદિમીર પુતિને શનિવારે અઝરબૈજાનમાં થયેલા વિમાન દુર્ઘટના બદલ માફી માગી છે. પુતિને અઝરબૈજાનના રાષ્ટ્રપતિને કહ્યું હતું કે, તેમના એરસ્પેસમાં આ દુર્ઘટના થઈ તે બદલ તેમને દુઃખ છે. પુતિને કહ્યું- નિયત સમયપત્રક મુજબ પ્લેન ગ્રોઝની પહોંચ્યું. આ સમયે યુક્રેન ત્યાં હુમલાઓ કરી રહ્યું હતું, જેને રશિયાની એર ડિફેન્સ સિસ્ટમ દ્વારા રોકવામાં આવી રહી હતી. ક્રેમલિન, રશિયન રાષ્ટ્રપતિના કાર્યાલયે એક નિવેદન જારી કરીને જણાવ્યું હતું કે, અઝરબૈજાનનું પેસેન્જર વિમાન વારંવાર ગ્રોઝની એરપોર્ટ પર ઉતરવાનો પ્રયાસ કરી રહ્યું હતું, પરંતુ તે સમયે તેને ત્યાં ઉતરવાની પરવાનગી મળી ન હતી, કારણ કે તે સમયે રશિયાની એર ડિફેન્સ સિસ્ટમ યુક્રેનિયન ડ્રોન હુમલાનો જવાબ આપી રહી હતી. જો કે, ક્રેમલિને એ નથી કહ્યું કે પ્લેન તેની પોતાની એર ડિફેન્સ સિસ્ટમથી ફાયરિંગને કારણે ક્રેશ થયું છે. ન્યૂઝ એજન્સી એપી અનુસાર, પ્લેન ક્રેશમાં બચી ગયેલા કેટલાક લોકોએ પણ કહ્યું કે જ્યારે પ્લેન ગ્રોઝનીમાં હતું ત્યારે તેઓએ જોરદાર અવાજો સાંભળ્યા હતા. ગ્રોઝની એ રશિયાના ચેચન્યા પ્રાંતની રાજધાની છે. વાસ્તવમાં, એક અઝરબૈજાની વિમાન કઝાકિસ્તાનના અક્તાઉમાં 25 ડિસેમ્બરે લગભગ 12:30 વાગ્યે ક્રેશ થયું હતું. આ અકસ્માતમાં 38 લોકોના મોત થયા હતા. આ પ્લેન અઝરબૈજાનની રાજધાની બાકુથી રશિયાના ગ્રોઝનીજા જઈ રહ્યું હતું. ત્યારથી આ દુર્ઘટનાના કારણ તરીકે ‘બાહ્ય હસ્તક્ષેપ’નો મુદ્દો પ્રકાશમાં આવી રહ્યો હતો. અમેરિકાએ પણ રશિયા પર ક્રેશ થવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો
અમેરિકાએ રશિયા પર આરોપ લગાવ્યો હતો કે કઝાકિસ્તાન વિમાન દુર્ઘટનામાં રશિયાનો હાથ હોઈ શકે છે. વ્હાઇટ હાઉસના પ્રવક્તા જ્હોન કિર્બીએ શુક્રવારે જણાવ્યું હતું કે, અમને રશિયન સંડોવણીના પ્રારંભિક સંકેતો મળ્યા છે અને અકસ્માતની તપાસમાં કઝાકિસ્તાનને મદદની ઓફર કરી છે. વિમાન દુર્ઘટનાના થોડા કલાકો પછી ઘણા મીડિયા અહેવાલો દાવો કરવા લાગ્યા કે આ દુર્ઘટના રશિયા દ્વારા કરવામાં આવેલા હવાઈ હુમલાને કારણે થઈ હતી. સોશિયલ મીડિયા પર વાઇરલ થયેલા કેટલાક વીડિયોમાં પ્લેનમાં છરાના નિશાન જોવા મળ્યા હતા. અઝરબૈજાન એરલાઈન્સે શુક્રવારે પણ કહ્યું હતું કે, પ્લેનની અંદર કોઈ ખામી નથી, પરંતુ કોઈ ‘બાહ્ય’ કારણને કારણે આ અકસ્માત થયો હતો. રશિયા પર પ્લેન ક્રેશ કરવાનો આરોપ કેમ લાગ્યો?
પ્લેન ક્રેશ બાદનો એક વીડિયો સોશિયલ મીડિયા પર વાઇરલ થયો છે. એવું દર્શાવવામાં આવ્યું છે કે પ્લેનના કેટલાક ભાગો પર બુલેટ શ્રાપનલ જેવા નિશાન છે. એવી અટકળો ચાલી રહી હતી કે રશિયાની એર ડિફેન્સ સિસ્ટમે પ્લેનને ડ્રોન સમજીને તેના પર હુમલો કર્યો હતો. હવે આ વાત સાચી સાબિત થતી જોવા મળી રહી છે. રશિયન મિલિટરી બ્લોગર યુરી પોડોલન્યાકાએ ન્યૂઝ એજન્સી એએફપીને જણાવ્યું હતું કે, વિમાનના કાટમાળમાં દેખાતા છિદ્રો એન્ટી એરક્રાફ્ટ મિસાઈલ સિસ્ટમના કારણે થઈ શકે છે. તેમણે કહ્યું કે, નુકસાન સૂચવે છે કે વિમાન અકસ્માતે એર ડિફેન્સ મિસાઇલ સિસ્ટમ સાથે અથડાયું હશે. સંરક્ષણ નિષ્ણાત જેમ્સ જે માર્લોએ સોશિયલ મીડિયા પર લખ્યું છે કે, તેમને માહિતી મળી હતી કે જ્યારે આ ઘટના બની ત્યારે રશિયન સંરક્ષણ પ્રણાલી ગ્રોઝનીમાં યુક્રેનિયન ડ્રોન્સને અટકાવી રહી હતી. જો આ વાત સાચી હોય તો શક્ય છે કે ડિફેન્સ સિસ્ટમે પ્લેનને ડ્રોન માનીને ભૂલથી હુમલો કર્યો હોય. રશિયાએ પ્લેનના GPSને જામ કરવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો
પ્લેન ટ્રેકિંગ સાથે જોડાયેલી માહિતી આપતી વેબસાઈટ Flightradar24એ પ્લેન વિશે અલગ દાવો કર્યો છે. વેબસાઈટે જણાવ્યું કે અકસ્માત પહેલા તેનું જીપીએસ જામ થઈ ગયું હતું. ફ્લાઈટરેડરે પ્લેન સાથે સંબંધિત એક ગ્રાફ પણ શેર કર્યો છે. પ્લેનના જીપીએસ જામિંગને પણ રશિયા સાથે જોડવામાં આવી રહ્યું છે. વાસ્તવમાં, રશિયા પર પહેલાથી જ જીપીએસ ટ્રાન્સમિશન નિષ્ફળ થવાનો આરોપ છે. અકસ્માતમાં બચી ગયેલા પેસેન્જરે કહ્યું- એવું લાગી રહ્યું હતું કે પ્લેન નશામાં હતું
રોઇટર્સે બે મુસાફરો અને એક ક્રૂ મેમ્બર સાથે વાત કરી છે જેઓ અકસ્માત સમયે પ્લેનમાં હતા. મુસાફર સુબોનકુલ રાખીમોવે કહ્યું- એવું લાગતું હતું કે પ્લેન નશામાં હતું. તે હવામાં કલાબાજી કરી રહ્યો હતો. થોડા સમય પછી પ્લેનમાં જોરદાર વિસ્ફોટ થયો, જેના પછી અમને લાગ્યું કે જાણે તે તૂટી જશે. વિસ્ફોટનો અવાજ સાંભળતા જ અમે પ્રાર્થના અને અમારી અંતિમ ક્ષણોની તૈયારી કરવા લાગ્યા. અન્ય મુસાફર વફા શબાનોવાએ કહ્યું- હું ખૂબ ડરી ગયો હતો. પ્લેનમાં બે વિસ્ફોટ થયા હતા. આ પછી ફ્લાઈટ એટેન્ડન્ટે અમને પાછા જવાનું કહ્યું. બ્લાસ્ટ બાદ કેબિનના ઓક્સિજન લેવલમાં સમસ્યા સર્જાઈ હતી. પ્લેન ક્રેશ સંબંધિત અગાઉની થિયરીઓ થિયરીઓ… 1. પક્ષીઓની ટક્કરથી ઓક્સિજન સિલિન્ડર ફાટ્યુંઃ મીડિયા રિપોર્ટ્સ અનુસાર, પ્લેનનો ઓક્સિજન સિલિન્ડર જ્યારે પક્ષી સાથે અથડાયો ત્યારે વિસ્ફોટ થયો, જેના કારણે પ્લેન ક્રેશ થયું. જો કે, તે પછી પણ આ થિયરી અંગે સવાલો ઉઠાવવામાં આવ્યા હતા. વાસ્તવમાં આનાથી સંબંધિત ફૂટેજમાં ક્રેશ થયા બાદ જ પ્લેનમાં આગ જોવા મળી હતી. તે પહેલા આગ કે ધુમાડો દેખાતો ન હતો. 2. તકનીકી ખામી: કઝાકિસ્તાનના અધિકારીઓએ કહ્યું હતું કે તેઓ કેટલીક તકનીકી ખામીઓના એંગલથી પણ ક્રેશની તપાસ કરી રહ્યા છે. જાણો ક્રેશ થયેલા પ્લેન Embraer 190 વિશે એમ્બ્રેર 190 એ ટ્વીન જેટ એન્જિન એરક્રાફ્ટ છે. તેનો ઉપયોગ પ્રાદેશિક હવાઈ જોડાણ માટે થાય છે એટલે કે તેનો ઉપયોગ ટૂંકા અંતર માટે થાય છે. આ નેરો બોડી એરક્રાફ્ટ 2004માં લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. તેની કોમર્શિયલ ફ્લાઈટ્સ આવતા વર્ષે એટલે કે 2005માં શરૂ થઈ હતી. અલગ-અલગ બેઠક વ્યવસ્થા અનુસાર તેમાં મુસાફરો અને ક્રૂ મેમ્બર સહિત 90 થી 98 લોકો મુસાફરી કરી શકે છે. આ એરક્રાફ્ટ સિંગલ-પાંખ છે એટલે કે તેની બંને બાજુ સીટો છે અને મધ્યમાં એક ગેલેરી છે. એમ્બ્રેર 190 જેટ બે ટર્બોફન એન્જિનથી સજ્જ છે, જેના કારણે તે 4000 કિમી જેટલું લાંબુ અંતર કાપી શકે છે.