વર્ષ 2024 ભારત માટે ક્રિકેટ, પેરાલિમ્પિક્સ અને ચેસની દ્રષ્ટિએ ઐતિહાસિક હતું. ભારતે 17 વર્ષ બાદ T-20 વર્લ્ડ કપ જીતીને ઈતિહાસ રચ્યો. દેશ ઓલિમ્પિકમાં માત્ર 6 મેડલ જીતી શક્યો, પરંતુ પેરાલિમ્પિકમાં 29 મેડલ જીતીને પોતાનું સર્વશ્રેષ્ઠ પ્રદર્શન આપ્યું હતું. જાન્યુઆરીથી ડિસેમ્બર દરમિયાન રમતગમતમાં ભારતીય ખેલાડીઓ અને ટીમની ટોચની સિદ્ધિઓ અને ચોંકાવનારા રેકોર્ડ વાંચો… 1. ક્રિકેટ એ જીત, જેણે દેશને ગૌરવ અપાવ્યું ભારતે 17 વર્ષ બાદ T-20 વર્લ્ડ કપ જીત્યો. જૂનમાં વેસ્ટ ઈન્ડિઝ અને અમેરિકામાં યોજાયેલી ટુર્નામેન્ટની ફાઈનલ સુધી ભારત અજેય રહ્યું હતું. ટીમે ટાઈટલ મેચમાં સાઉથ આફ્રિકાને 7 રને હરાવ્યું અને 2007 પછી પ્રથમ T-20 ટાઈટલ જીત્યું. વિરાટ કોહલી 76 રનની ઇનિંગ માટે પ્લેયર ઓફ ધ મેચ બન્યો હતો. જસપ્રીત બુમરાહને 15 વિકેટ લેવા બદલ પ્લેયર ઓફ ધ ટુર્નામેન્ટનો એવોર્ડ મળ્યો હતો. મેચ બાદ કોહલી, ભારતીય કેપ્ટન રોહિત શર્મા અને રવીન્દ્ર જાડેજાએ T20 ફોર્મેટને અલવિદા કહી દીધું. કોચ તરીકે રાહુલ દ્રવિડની પણ આ છેલ્લી મેચ હતી. 12 વર્ષ પછી ઘરઆંગણે ટેસ્ટ સિરીઝ હારી ભારતે 2024માં 5 ટેસ્ટ સિરીઝ રમી હતી. ઇંગ્લેન્ડ અને બાંગ્લાદેશને ઘરઆંગણે હરાવ્યું. સાઉથ આફ્રિકામાં સિરીઝ ડ્રો રહી હતી. ઓસ્ટ્રેલિયા સામેની સિરીઝ 1-1થી બરાબર છે, પરંતુ ઓક્ટોબર-નવેમ્બરમાં ટીમ ન્યૂઝીલેન્ડ સામે ઘરઆંગણે ટેસ્ટ સિરીઝ 3-0થી હારી ગઈ હતી. ભારત 12 વર્ષ પછી હોમ ગ્રાઉન્ડ પર ટેસ્ટ સિરીઝ હારી ગયું, આ પહેલા 2012માં ઇંગ્લેન્ડે ટીમ ઈન્ડિયાને 2-1થી હરાવ્યું હતું. ભારતે 24 વર્ષ બાદ ટેસ્ટ ઈતિહાસમાં ઘરઆંગણે ક્લીન સ્વીપનો સામનો કરવો પડ્યો હતો. 2000માં સચિન તેંડુલકર કેપ્ટન હતો ત્યારે સાઉથ આફ્રિકાએ ભારતને 2-0થી હરાવ્યું હતું. રિષભ પંત IPLના ઈતિહાસનો સૌથી મોંઘો ખેલાડી 3 વર્ષ બાદ ભારતની ફ્રેન્ચાઈઝી ટુર્નામેન્ટ IPLનું મેગા ઓક્શન થયું. 2 ખેલાડીઓની કિંમત 26 કરોડ રૂપિયાને પાર કરી ગઈ, જેમાંથી રિષભ પંત ઈતિહાસનો સૌથી મોંઘો ખેલાડી બની ગયો. તેને લખનઉ સુપરજાયન્ટ્સે રૂ. 27 કરોડમાં ખરીદ્યો હતો, જ્યારે શ્રેયસ અય્યર રૂ. 26.50 કરોડમાં પંજાબ કિંગ્સનો ભાગ બન્યો હતો. ખાસ વાત એ છે કે 2022માં કાર અકસ્માતમાં ઘાયલ થયા બાદ પંતે આ વર્ષે માર્ચમાં જ કમબેક કર્યું હતું. રવિચંદ્રન અશ્વિને ક્રિકેટને અલવિદા કહ્યું અનુભવી ઓફ સ્પિનર રવિચંદ્રન અશ્વિને ઓસ્ટ્રેલિયામાં બોર્ડર ગાવસ્કર ટ્રોફીની મધ્યમાં નિવૃત્તિ લીધી હતી. 18 ડિસેમ્બરના રોજ બ્રિસ્બેનમાં ત્રીજી ટેસ્ટ ડ્રો રહી હતી, મેચ પૂરી થતાંની સાથે જ અશ્વિને પ્રેસ કોન્ફરન્સમાં નિવૃત્તિની જાહેરાત કરી હતી. 37 વર્ષીય અશ્વિને તેની કારકિર્દીમાં 106 ટેસ્ટ રમી હતી અને 537 વિકેટ લીધી હતી. તેના નામે એમએસ ધોનીની બરાબર 6 સદી પણ છે. બુમરાહ ટેસ્ટ રેન્કિંગમાં નંબર 1 બોલર બન્યો ફાસ્ટ બોલર જસપ્રીત બુમરાહ માટે આ વર્ષ ખૂબ જ ખાસ રહ્યું. તે આખું વર્ષ સમાચારમાં રહ્યો. તે કોઈ વન-ડે રમ્યો ન હતો, પરંતુ T20 અને ટેસ્ટ ફોર્મેટમાં ચમક્યો હતો. તેના શાનદાર પ્રદર્શનને કારણે તે ટેસ્ટ રેન્કિંગમાં નંબર-1 બોલર બન્યો અને તેણે 900 રેટિંગ પોઈન્ટને પણ પાર કર્યો. 2. પેરિસ ઓલિમ્પિક્સ આ વખતે ગોલ્ડથી વંચિત પેરિસ ઓલિમ્પિકમાં ભારતનું પ્રદર્શન ઘણું નિરાશાજનક રહ્યું હતું. દેશના 117 ખેલાડીઓ માત્ર 6 મેડલ જીતી શક્યા. તેમની વચ્ચે એક પણ ગોલ્ડ મેડલ આવ્યો નહોતો. દેશને 1 સિલ્વર અને 5 બ્રોન્ઝ મેડલ મળ્યા છે. એકમાત્ર સિલ્વર પણ ગોલ્ડન બોય નીરજ ચોપરાએ જીત્યો હતો, જેણે ટોકિયો ઓલિમ્પિકમાં ગોલ્ડ જીત્યો હતો. શૂટર મનુ ભાકર એક જ ઓલિમ્પિકમાં બે મેડલ જીતનાર સ્વતંત્ર ભારતની પ્રથમ ખેલાડી બની. તેણે એર પિસ્તોલ શૂટિંગમાં બંને મેડલ જીત્યા હતા. અમન સેહરાવતે રેસલિંગમાં બ્રોન્ઝ મેડલ મેળવ્યો, તે ભારતનો સૌથી યુવા ઓલિમ્પિક મેડલ વિજેતા બન્યો. જીત સમયે તેની ઉંમર માત્ર 21 વર્ષ અને 24 દિવસની હતી. વિનેશ-લક્ષ્યના પરિણામોથી દિલ તૂટ્યું, 6 ઇવેન્ટમાં ચોથા સ્થાને અટક્યા આ વખતની ઓલિમ્પિક્સ પણ ભારત માટે હૃદયદ્રાવક હતી. દેશ 16 મેડલ જીતી શક્યું હોત, પરંતુ ભારતીય ખેલાડીઓ 6 ઇવેન્ટમાં ચોથા સ્થાને રહ્યા હતા. 2 બોક્સર મેડલથી એક જીત દૂર રહ્યા. જ્યારે વિનેશ ફોગાટ અને નિશા દહિયાને નસીબનો સાથ ન મળ્યો. 3. પેરિસ પેરાલિમ્પિક્સ 29 મેડલ જીતીને ઈતિહાસ રચ્યો ઓલિમ્પિક ભારત માટે નિરાશાજનક હતું ત્યારે પેરાલિમ્પિક ગેમ્સમાં ઐતિહાસિક પ્રદર્શન જોવા મળ્યું હતું. દેશે 29 મેડલ જીત્યા જેમાં 7 ગોલ્ડ, 9 સિલ્વર અને 13 બ્રોન્ઝ સામેલ છે. ભારતે આ પહેલા ક્યારેય 20 મેડલ જીત્યા ન હતા, ટોકિયોમાં દેશને 19 મેડલ મળ્યા હતા. દેશ પહેલીવાર મેડલ ટેલીમાં ટૉપ-20માં સ્થાન મેળવ્યું છે. ભારતે 29 મેડલ માટે 84 પેરા-એથ્લેટ્સની ટીમ મોકલી હતી. તેમાંથી શૂટર અવની લેખારા, જેવલિન થ્રોઅર સુમિત અંતિલ અને નવદીપ સિંહ, તીરંદાજ હરવિંદર સિંહ, શટલર નિતેશ કુમાર, હાઈ જમ્પર પ્રવીણ કુમાર અને ક્લબ થ્રોઅર ધર્મબીરે ગોલ્ડ જીત્યો હતો. અવનીએ સતત બીજી પેરાલિમ્પિક્સમાં ગોલ્ડ જીત્યો હતો. 4. ચેસ 97 વર્ષમાં પહેલીવાર ઓલિમ્પિયાડમાં ડબલ ગોલ્ડ ભારતે ચેસ ઓલિમ્પિયાડના મેન્સ અને વુમન્સ કેટેગરીમાં ઐતિહાસિક ગોલ્ડ મેડલ જીત્યા હતા. ઓલિમ્પિયાડના 97 વર્ષના ઈતિહાસમાં પ્રથમ વખત ભારતે બંને કેટેગરીમાં એક સાથે પ્રથમ સ્થાન મેળવ્યું છે. મેન્સ ટીમે 10મા રાઉન્ડમાં અમેરિકાને હરાવીને જ ગોલ્ડ મેળવ્યો હતો. મહિલા ટીમે 11મા અને છેલ્લા રાઉન્ડમાં જીત મેળવીને ગોલ્ડ મેળવ્યો હતો. ગુકેશ સૌથી યુવા વર્લ્ડ ચેમ્પિયન બન્યો 18 વર્ષીય ભારતીય ગ્રાન્ડમાસ્ટર ડી ગુકેશ સિંગાપોરમાં વર્લ્ડ ચેસ ચેમ્પિયનશિપનો ખિતાબ જીત્યો. તેણે ફાઈનલમાં ડિફેન્ડિંગ ચેમ્પિયન ચીનના ડીંગ લિરેનને 7.5-6.5થી હરાવ્યો. ગુકેશ આટલી નાની ઉંમરમાં ટાઈટલ જીતનાર વિશ્વનો પ્રથમ ખેલાડી બન્યો છે. ગુકેશ ભારતનો બીજો વિશ્વ ચેસ ચેમ્પિયન બન્યો. છેલ્લી વખત વિશ્વનાથન આનંદ 2012માં ચેમ્પિયન બન્યો હતો. પ્રજ્ઞાનંદાએ વિશ્વના નંબર-1 અને નંબર-2ને હરાવ્યો જૂનમાં, ભારતીય ગ્રાન્ડમાસ્ટર આર પ્રજ્ઞાનંદને નોર્વે ચેસ ટુર્નામેન્ટમાં શાનદાર પ્રદર્શન કર્યું હતું. તેણે વર્લ્ડ નંબર 1 મેગ્નસ કાર્લસન અને વર્લ્ડ નંબર 2 ફેબિયાનો કારુઆનાને હરાવ્યા હતા. તે ચેસ ઓલિમ્પિયાડ જીતનાર ટીમ ઈન્ડિયાનો પણ ભાગ હતો. 5. ટેનિસ 43 વર્ષના બોપન્નાએ ગ્રાન્ડ સ્લેમ જીત્યો રોહન બોપન્નાએ આ વર્ષે 43 વર્ષ 9 મહિનાની ઉંમરે ટેનિસનો ગ્રાન્ડ સ્લેમ જીત્યો હતો. જાન્યુઆરીમાં, તેણે ઓસ્ટ્રેલિયાના મેથ્યુ એબડે સાથે ઓસ્ટ્રેલિયન ઓપનની મેન્સ ડબલ્સ સ્પર્ધામાં ટાઇટલ જીત્યું હતું. આ સાથે તે ગ્રાન્ડ સ્લેમ જીતનાર વિશ્વનો સૌથી મોટી ઉંમરનો ખેલાડી બન્યો. 6. ટેબલ ટેનિસ એશિયન ચેમ્પિયનશિપમાં પ્રથમ મેડલ ભારતીય મહિલા ટીમે એશિયન ટેબલ ટેનિસ ચેમ્પિયનશિપમાં ઈતિહાસમાં દેશનો પહેલો મેડલ જીત્યો. કઝાકિસ્તાનમાં આયોજિત ટુર્નામેન્ટમાં મનિકા બત્રા, શ્રીજા અકુલા, આહિકા મુખર્જી, સુતીર્થ મુખર્જી અને દિયા ચિતાલેની ટીમે સેમિફાઈનલમાં ભારે પ્રયાસ કર્યા બાદ બ્રોન્ઝ મેડલ જીત્યો હતો. 1972 પછી રમાઈ રહેલી આ ટુર્નામેન્ટમાં ભારતનો આ પહેલો મેડલ હતો. 7. વિશ્વના આ ખેલાડીઓએ પણ ધ્યાન ખેંચ્યું
