સોમવારે આસામના દિમા હસાઓ જિલ્લામાં 300 ફૂટ ઊંડી કોલસાની ખાણમાં અચાનક પાણી ભરાઈ ગયું હતું. કર્મચારીઓના જણાવ્યા અનુસાર ખાણમાં લગભગ 15 કામદારો ફસાયેલા છે. જોકે આ વાતની સત્તાવાર પુષ્ટિ થઈ નથી. આ ઘટના જિલ્લાના ઉમરાંગસોના 3 કિલો વિસ્તારમાં સ્થિત આસામ કોલસાની ખાણમાં બની હતી. અહેવાલો અનુસાર, આ ઉંદર ખાણ કરનારાઓની ખાણ છે. પાણીનું સ્તર લગભગ 100 ફૂટ છે. બે મોટર પંપની મદદથી પાણી કાઢવામાં આવી રહ્યું છે. આસામના સીએમ હિમંતા બિસ્વા સરમાએ પોતાની પોસ્ટમાં કહ્યું- ઉમરાંગસોમાં કોલસાની ખાણમાં કામદારો ફસાયા છે. જિલ્લા કલેક્ટર, એસપી અને મારા સાથી કૌશિક રાય ઘટનાસ્થળે પહોંચી રહ્યા છે. બચાવ કાર્યમાં સેનાની મદદ લેવામાં આવી છે. SDRF અને NDRFની ટીમ ઘટનાસ્થળે પહોંચી ગઈ છે. ઘટના સાથે જોડાયેલા 2 ફોટા… પ્રત્યક્ષદર્શીએ કહ્યું- અચાનક પાણી આવ્યું
દિમા હસાઓના એસપી મયંક ઝાએ કહ્યું કે, ખાણમાં ઘણા મજૂરો ફસાયા હોવાની આશંકા છે. પ્રત્યક્ષદર્શીઓના નિવેદન મુજબ પાણી અચાનક આવી ગયું. જેના કારણે કામદારો ખાણમાંથી બહાર આવી શક્યા ન હતા. અધિકારીઓએ જણાવ્યું કે, ઈમરજન્સી રિસ્પોન્સ ટીમ, સ્થાનિક અધિકારીઓ અને ખાણકામ નિષ્ણાતોની ટીમો સાથે બચાવ કામગીરી શરૂ કરવામાં આવી છે. ખાણમાં ફસાયેલા કામદારોને શોધવામાં આવી રહ્યા છે. રેટ હોલ માઇનિંગ શું છે?
રેટ એટલે ઉંદર, છિદ્ર એટલે ખાડો અને ખાણ એટલે ખોદવું. તે સ્પષ્ટ છે કે છિદ્રમાં પ્રવેશવું અને ઉંદરની જેમ ખોદવું. જેમાં પહાડની બાજુમાંથી પાતળું છિદ્ર કરીને ખોદકામ શરૂ કરવામાં આવે છે અને પોલ બનાવ્યા બાદ તેને ધીમે ધીમે નાના હેન્ડ ડ્રિલિંગ મશીન વડે ડ્રિલ કરવામાં આવે છે. કાટમાળ જાતે જ બહાર કાઢવામાં આવે છે. કોલસાની ખાણકામમાં સામાન્ય રીતે રેટ હોલ માઇનિંગ નામની પ્રક્રિયાનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. રેટ હોલ માઇનિંગ ઝારખંડ, છત્તીસગઢ અને નોર્થ ઇસ્ટમાં થાય છે, પરંતુ રેટ હોલ માઇનિંગ એ ખૂબ જ જોખમી કામ છે, તેથી તેના પર ઘણી વખત પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે. રેટ હોલ માઈનિંગ બે રીતે થાય છે
નોર્થ ઈસ્ટ હિલ યુનિવર્સિટીના પ્રોફેસર ઓ.પી. સિંહના જણાવ્યા અનુસાર, રેટ હોલ માઈનિંગ બે રીતે થાય છે. 1. સઈડ કટિંગ પ્રક્રિયા: આ પ્રક્રિયામાં પર્વત ઢોળાવમાં છિદ્ર બનાવીને ખોદકામ શરૂ કરવામાં આવે છે. તેઓ અંદરની તરફ ખોદવાનું શરૂ કરે છે અને લક્ષ્ય તરફ ખોદતી વખતે આગળ વધે છે. સહાયક સ્ટાફની પાછળથી કાટમાળ બહાર આવતો રહે છે. 2. બોક્સ કટિંગ પ્રક્રિયા: આમાં એક પહોળો ખાડો ખોદવામાં આવે છે. પછી તેમાં એક ઊભો (સીધો) ખાડો ખોદવામાં આવે છે. ઊભી રીતે ખોદકામ કરીને જ્યાં ખાણકામ કરવામાં આવે છે ત્યાં લક્ષ્ય સુધી પહોંચવામાં આવે છે. રેટ હોલ માઇનિંગમાં ઘણા પડકારો
રેટ હોલ માઇનિંગ તેની સાથે ઘણા પડકારો લાવે છે. રેટ માઇનર્સની સલામતી અને પર્યાવરણને નુકસાન બંને માટે જોખમ છે. ભારતમાં રેટ હોલ માઇનિંગ મોટાભાગે અનિયંત્રિત છે. આમાં કામ કરતા કામદારો પાસે યોગ્ય સેફ્ટી કીટ પણ નથી. રેટ માઇનિંગ પર 2014માં NGTએ પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો
કોલસાની ખાણોમાં કામ કરતા કામદારો દ્વારા રેટ માઇનિંગની શોધ કરવામાં આવી હતી. નેશનલ ગ્રીન ટ્રિબ્યુનલ એટલે કે NGTએ 2014માં તેના પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો. નિષ્ણાતોએ તેને અવૈજ્ઞાનિક પદ્ધતિ ગણાવી હતી. જો કે, ખાસ સંજોગોમાં એટલે કે બચાવ કામગીરીમાં રેટ માઇનિંગ પર પ્રતિબંધ નથી.
આસામમાં 300 ફૂટ ઊંડી કોલસાની ખાણમાં પાણી ભરાયું:લગભગ 15 મજૂરો ફસાયાં, SDRF-NDRF સ્થળ પર; CMએ કહ્યું- સેનાની મદદ માગી
