આસામના દિમા હસાઓ જિલ્લાના ઉમરાંગસોમાં 300 ફૂટ ઊંડી કોલસાની ખાણમાં 8 મજુરો છેલ્લા 72 કલાકથી ફસાયેલા છે. બુધવારે એક મજૂરનો મૃતદેહ બહાર કાઢવામાં આવ્યો હતો. હવે એરફોર્સના એરક્રાફ્ટ અને હેલિકોપ્ટર પણ રેસ્ક્યૂ ઓપરેશનમાં જોડાયા છે. NDRF અને SDRFની ટીમો પણ મદદ કરી રહી છે. ભારતીય સેના અને આસામ રાઇફલ્સના ડાઇવર્સ અને મેડિકલ ટીમો સાથે એન્જિનિયર્સ ટાસ્ક ફોર્સ પણ હાજર છે. NDRFની ફર્સ્ટ બટાલિયનના કમાન્ડન્ટ એચપીએસ કંડારીએ જણાવ્યું – બે મોટર દ્વારા ખાણમાંથી પાણી કાઢવામાં આવી રહ્યું છે. એકવાર પાણી નીકળી જાય. તે પછી અમે અંદર જઈશું અને મેન્યુઅલ સર્ચ ઓપરેશન ચલાવીશું. આસામના સ્પેશિયલ ડીજીપી હરમીત સિંહે બુધવારે કહ્યું હતું કે ખાણની અંદર કશું દેખાતું નથી. નેવીનું ROV (રિમોટલી ઓપરેટેડ વ્હીકલ) ખાણની અંદર મોકલવામાં આવ્યું હતું. ROV ફોટોગ્રાફ્સ લેવામાં સક્ષમ છે અને સોનાર તરંગોથી સજ્જ છે. જો કે તેમાં કશું દેખાતું ન હતું. હવે ખાણની સફાઈ કરવામાં આવી રહી છે. આ અકસ્માત 6 જાન્યુઆરીએ થયો હતો, જ્યારે મજુરો ખાણમાંથી કોલસો કાઢી રહ્યા હતા. મજુરોને બચાવવા માટે સેના તહેનાત કરવામાં આવી છે. અહેવાલો અનુસાર, આ રેટ માઈનર્સની ખાણ છે. તેમાં 100 ફૂટ સુધી પાણી ભરાયેલું છે, જેને બે મોટરની મદદથી બહાર કાઢવામાં આવી રહ્યું છે. પોલીસે ખાણ માલિક પુનેશ નુનિસાની ધરપકડ કરી છે. બચાવ કામગીરીની 5 તસવીરો… ઉમરાંગસો કોલસાની ખાણમાં ફસાયેલા કામદારોના નામ 2018માં પણ 15 ઉંદર ખાણમાં માર્યા ગયા હતા આવો જ એક અકસ્માત 2018માં મેઘાલયના પૂર્વ જયંતિયા હિલ્સમાં થયો હતો. જ્યાં કોલસાની ખાણમાં 15 મજૂરો ફસાયા હતા અને મૃત્યુ પામ્યા હતા. 13 ડિસેમ્બરે 20 મજુરો 370 ફૂટ ઊંડી ખાણમાં ગયા હતા, જેમાંથી 5 કામદારો પાણી ભરતા પહેલા જ બહાર આવી ગયા હતા. 15 મજૂરોને બચાવી શકાયા નહોતા. રેટ હોલ માઇનિંગ શું છે? રેટ એટલે ઉંદર, હોલ એટલે કાણું અને માઇનિંગ એટલે ખોદકામ કરવું. સ્પષ્ટ છે કે કાણામાં ઘૂસીને ઉંદરોની જેમ ખોદકામ કરવું. એમાં પહાડના કિનારાથી નાનો હોલ પાડીને ખોદકામ શરૂ કરવામાં આવે છે અને પોલ બનાવ્યા બાદ તેને ધીમે ધીમે નાના હેન્ડ ડ્રિલિંગ મશીન વડે ડ્રિલ કરવામાં આવે છે. હાથથી જ કાટમાળ જાતે જ બહાર કાઢવામાં આવે છે. કોલસાની ખાણકામમાં સામાન્ય રીતે રેટ હોલ માઇનિંગ નામની પ્રક્રિયાનો ઉપયોગ કરવામાં આવે છે. રૅટ હોલ માઇનિંગ ઝારખંડ, છત્તીસગઢ અને નોર્થ ઇસ્ટમાં થાય છે, પરંતુ રૅટ હોલ માઇનિંગ એ ખૂબ જ જોખમી કામ છે, તેથી તેના પર ઘણી વખત પ્રતિબંધ મૂકવામાં આવ્યો છે. NGTએ 2014માં ઉંદરોના ખનન પર પ્રતિબંધ મૂક્યો હતો રેટ માઈનિંગની કોલસાની ખાણોમાં કામ કરતા કામદારો દ્વારા જ શોધ કરવામાં આવી હતી. નેશનલ ગ્રીન ટ્રિબ્યુનલ એટલે કે NGTએ 2014માં તેના પર પ્રતિબંધ લગાવ્યો હતો. નિષ્ણાતોએ તેને અવૈજ્ઞાનિક પદ્ધતિ ગણાવી હતી. જો કે, ખાસ સંજોગોમાં, એટલે કે રેસ્ક્યૂ ઓપરેશનમાં રેટ માઈનિંગ પર પ્રતિબંધ નથી.
