આ દિવસોમાં થર્ડ પાર્ટી અથવા બેંકને વીમા પોલિસી વેચવાનું ચલણ વધી રહ્યું છે. આવી સ્થિતિમાં એક મોટો પ્રશ્ન ઊભો થાય છે કે શું નાણાકીય કટોકટીના કિસ્સામાં જીવન વીમો સોંપવો અથવા તમારી પોલિસી ત્રીજા પક્ષને વેચવી વધુ સારું છે. વાસ્તવમાં, જીવન વીમા પૉલિસી એ વીમા કંપની અને પૉલિસી ધારક વચ્ચેનો કરાર છે. અહીં નોમિની માટે પોલિસી ધારક સાથે ગાઢ સંબંધ અથવા લોહીનો સંબંધ હોવો જરૂરી છે. પરંતુ એવા કિસ્સાઓ છે કે જ્યાં ધિરાણકર્તા અથવા પોલિસી ખરીદનારને નોમિની/લાભાર્થી તરીકે નોંધવામાં આવે છે. પરંતુ આવા કિસ્સામાં હંમેશા ધ્યાનમાં રાખો કે જીવન વીમા પોલિસી તમારી નાણાકીય સુરક્ષા માટે જરૂરી છે. ચાલો સમજીએ કે જીવન વીમા પૉલિસી અર્પણ કરવા અથવા તેને તૃતીય પક્ષને વેચવાના ફાયદા અને ગેરફાયદા શું છે? આવો, આને સરળ પ્રશ્નો અને જવાબોથી સમજીએ…. પ્રશ્ન: પોલિસી વેચો કે સરેન્ડર કરો?
જવાબ: સામાન્ય રીતે, સરેન્ડર મૂલ્યને બદલે પોલિસી વેચવી વધુ સારી છે કારણ કે તમને હાથમાં થોડા વધુ પૈસા મળી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, વીમા કંપની નોમિનીમાં એવી વ્યક્તિનું નામ સામેલ કરવા તૈયાર થઈ જાય છે જે પોલિસી ધારકનો સંબંધી નથી. આને સોંપણી કહેવામાં આવે છે. આનો અર્થ એ છે કે પોલિસી પર તમારો અને તમારા પરિવારનો કોઈ અધિકાર રહેશે નહીં. પોલિસી ખરીદનાર આગળનું પ્રીમિયમ ચૂકવશે અને પાકતી મુદતની રકમ મેળવશે. કેટલાક કિસ્સાઓમાં, વીમા કંપનીઓ કરાર મુજબ મૃત્યુનો દાવો અને અન્ય લાભો ચૂકવે છે. તે કંપનીઓના નિયમો અને શરતો પર આધાર રાખે છે. મોટાભાગના કિસ્સાઓમાં નોમિનીને એ પણ ખ્યાલ નથી હોતો કે તેનું નામ પોલિસીમાંથી કાઢી નાખવામાં આવ્યું છે. પ્રશ્ન: અન્ય કોઈ વિકલ્પો છે?
જવાબ: જો પૈસાની જરૂર હોય, તો એન્ડોવમેન્ટ અને ULIP પોલિસી ધારકો વીમા કંપની પાસેથી પોલિસીના સમર્પણ મૂલ્યના 80-90% સુધીની લોન મેળવી શકે છે. આ ગુણોત્તર વિવિધ કંપનીઓ અને નીતિઓમાં અલગ અલગ હોઈ શકે છે. જો કે લોન પર વ્યાજ ચૂકવવું પડશે. આમાં વીમો ચાલુ રહેશે. બોનસ, આકસ્મિક મૃત્યુ, નોમિની અધિકારો વગેરે જેવા તમામ અધિકારો પણ ચાલુ રહે છે. પ્રશ્ન: અમે પોલિસી કોને વેચી શકીએ?
જવાબ: દેશમાં જીવન વીમા પોલિસીની ખરીદીનો ટ્રેન્ડ છે. ઘણી કંપનીઓ આ કરે છે. તમે આવી કંપનીઓના નામ જાણી શકો છો. પરંતુ છેતરપિંડીથી બચવા માટે, તમારી વીમા કંપનીને વિશ્વાસમાં લો. પ્રશ્ન: તેની પ્રક્રિયા શું હશે?
જવાબ: નોમિની બદલવાની સામાન્ય પ્રક્રિયા લાગુ પડશે. વીમા કંપની તેનું માર્ગદર્શન કરે છે. પોલિસી ખરીદનાર સંસ્થા દ્વારા ઓવરડ્રાફ્ટ આપવામાં આવે તે પછી પોલિસી ગીરવે મુકવામાં આવે છે. મૂળ પોલિસી બોન્ડ ખરીદનારના કબજામાં રહેશે. પ્રશ્ન: જ્યારે વીમો પાકે ત્યારે પૈસા કોના ખાતામાં જશે?
જવાબ: પોલિસી પરિપક્વ થયા પછી, વીમા કંપની સોંપણીની શરતો અનુસાર નાણાં ટ્રાન્સફર કરશે. સંપૂર્ણ સોંપણીના કિસ્સામાં, આ રકમ સીધી વીમા ખરીદનારના ખાતામાં જશે. નોમિની પાસે અસલ વીમા પોલિસી બોન્ડ ન હોવાથી, તે વીમા કંપની પાસે દાવો કરી શકતો નથી. પ્રશ્ન: દેશમાં આ પ્રકારની પોલિસી વેચવા માટે કાનૂની આધાર શું છે?
જવાબ: LIC એ પોલિસીના આવા વેચાણને અનધિકૃત ગણ્યા. ઘણા વર્ષો પહેલા કંપની આ મુદ્દે બોમ્બે હાઈકોર્ટમાં ગઈ હતી, જ્યાં ઈન્સ્યોર પોલિસી પ્લસ સર્વિસીસ (ઈન્ડિયા) પ્રાઈવેટ લિમિટેડને નિર્ણય આપવામાં આવ્યો હતો. ની તરફેણમાં આવ્યા હતા. ત્યારબાદ LIC સુપ્રીમ કોર્ટમાં ગઈ હતી. અહીં પણ તેની અપીલ ફગાવી દેવામાં આવી હતી. આના આધારે વ્યક્તિને પોતાની વીમા પોલિસી ત્રીજા પક્ષને વેચવાની છૂટ છે.
જરૂર પડે તો તમે લાઇફ ઇન્શ્યોરન્સ વેચી પણ શકો છો:પોલિસી વેચવાથી સરેન્ડર કરતા વધુ રૂપિયા મળે, પરંતુ લોન લેવી વધુ સારી
