નાણામંત્રી આજે રજૂ કરશે આર્થિક સર્વે:સીતારમણ GDPનો અંદાજ અને મોંઘવારી સહિત ઘણી માહિતી આપશે, આનાથી ખબર પડે છે અર્થતંત્રની સ્થિતિ

નાણામંત્રી નિર્મલા સીતારમણ આજે એટલે કે 31 જાન્યુઆરીએ આર્થિક સર્વે રજૂ કરશે. બજેટના એક દિવસ પહેલા આર્થિક સર્વે રજૂ કરવામાં આવે છે. આમાં સરકાર આ નાણાકીય વર્ષ એટલે કે 2024-25માં દેશના GDP અને મોંઘવારીના અંદાજ સહિત ઘણી માહિતી આપશે. આર્થિક સર્વેક્ષણ આપણા ઘરની ડાયરી જેવું જ છે. આ આપણા દેશની અર્થવ્યવસ્થાની સ્થિતિ દર્શાવે છે. ડિસેમ્બરમાં મોંઘવારીનો દર ઘટીને 4 મહિનાના નીચલા સ્તરે પહોંચ્યો
ડિસેમ્બરમાં છૂટક મોંઘવારીનો દર 4 મહિનાના નીચલા સ્તરે રહ્યો. ગયા મહિને મોંઘવારી ઘટીને 5.22% થઈ. નવેમ્બરની શરૂઆતમાં મોંઘવારીનો દર 5.48% હતો. જ્યારે 4 મહિના પહેલા ઓગસ્ટમાં મોંઘવારીનો દર 3.65% હતો. આર્થિક સર્વે શું છે?
આપણે એવા દેશમાં રહીએ છીએ જ્યાં મધ્યમ વર્ગના લોકોની સંખ્યા ખૂબ વધારે છે. આપણા મોટાભાગના ઘરોમાં ડાયરી બનાવવામાં આવે છે. આ ડાયરીમાં તમામ હિસાબ-કિતાબ રાખીએ છીએ. જ્યારે આપણે વર્ષ પતે પછી જોઈએ ત્યારે ખબર પડે છે કે આપણું ઘર કેવી રીતે ચાલ્યું. આપણે ક્યાં ખર્ચ્યા કર્યું? કેટલું કમાયા? કેટલું બચાવ્યું? આના આધારે આપણે નક્કી કરીએ છીએ કે આવનારું વર્ષ આપણે કેવી રીતે વિતાવવું જોઈએ? તમારે કેટલી બચત કરવાની જરૂર છે? આપણી હાલત કેવી હશે? આર્થિક સર્વેક્ષણ આપણા ઘરની ડાયરી જેવું જ છે. આ બતાવે છે કે આપણા દેશની અર્થવ્યવસ્થાની સ્થિતિ શું છે? આર્થિક સર્વેક્ષણમાં ગયા વર્ષનો હિસાબ અને આગામી વર્ષ માટે સૂચનો, પડકારો અને ઉકેલોનો સમાવેશ થાય છે. બજેટના એક દિવસ પહેલા આર્થિક સર્વે રજૂ કરવામાં આવે છે. આર્થિક સર્વે કોણ તૈયાર કરે છે?
આર્થિક બાબતો એ નાણા મંત્રાલય હેઠળનો એક વિભાગ છે. તેના હેઠળ એક આર્થિક વિભાગ છે. આ આર્થિક વિભાગ મુખ્ય આર્થિક સલાહકાર એટલે કે CEAની દેખરેખ હેઠળ આર્થિક સર્વેક્ષણ તૈયાર કરે છે. વર્તમાન CEO ડૉ. વી. અનંત નાગેશ્વરન છે. આર્થિક સર્વેક્ષણ શા માટે જરૂરી છે?
આ ઘણી રીતે જરૂરી છે. આર્થિક સર્વે આપણા અર્થતંત્ર માટે દિશા તરીકે કામ કરે છે કારણ કે તે આપણને જણાવે છે કે આપણી અર્થવ્યવસ્થા કેવી રીતે ચાલી રહી છે અને તેને સુધારવા માટે આપણે શું કરવાની જરૂર છે. શું સરકાર માટે તે રજૂ કરવું જરૂરી છે?
સરકાર સર્વે રજૂ કરવા અને તેમાં કરવામાં આવેલા કોઈપણ સૂચનો કે ભલામણો સ્વીકારવા માટે બંધાયેલી નથી. જો સરકાર ઇચ્છે તો તેમાં આપેલા તમામ સૂચનોને નકારી શકે છે. છતાં તે મહત્વપૂર્ણ છે, કારણ કે તે ગયા વર્ષના અર્થતંત્રનો હિસાબ આપે છે. પ્રથમ આર્થિક સર્વે 1950-51માં રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો
ભારતનો પહેલો આર્થિક સર્વે 1950-51માં કેન્દ્રીય બજેટના ભાગ રૂપે રજૂ કરવામાં આવ્યો હતો. જોકે, 1964થી સર્વેક્ષણને કેન્દ્રીય બજેટથી અલગ કરવામાં આવ્યું હતું. ત્યારથી બજેટ રજૂ કરવાના એક દિવસ પહેલા જ આર્થિક સર્વેક્ષણ બહાર પાડવામાં આવે છે.