મેક્સિકોએ 40 વર્ષ પહેલાં એક અમેરિકન એજન્ટની હત્યા કરનાર ડ્રગ માફિયા રાફેલ કેરો ક્વિન્ટેરોને અમેરિકાને સોંપી દીધો છે. ક્વિન્ટેરો એફબીઆઈની ટોપ-10 વોન્ટેડ યાદીમાં હતો. એવા દાવા કરવામાં આવ્યા હતા કે તે અમેરિકન તપાસ એજન્સી CIA ના અધિકારીઓને લાંચ આપીને પોતાનું કામ કરાવતો હતો. જ્યારે તે પકડાયો, ત્યારે તેને 40 વર્ષની જેલની સજા ફટકારવામાં આવી. પરંતુ 28 વર્ષ જેલમાં રહ્યા બાદ, તે 2013 માં ભાગી ગયો. 10 વર્ષ પછી, તે મેક્સિકોના એક રાજ્યમાં એક સ્નિફર ડોગ દ્વારા મળી આવ્યો. ક્વિન્ટેરો આટલો મોટો માફિયા કેવી રીતે બન્યો કે અમેરિકાએ તેના માથા પર 140 કરોડ રૂપિયાનું ઇનામ રાખ્યું, અને તે કેવી રીતે પકડાયો… તમે આ વાર્તામાં જાણશો… ખેડૂતના ઘરમાં જન્મેલા, 2500 એકરમાં ગાંજાની ખેતી રાફેલ કેરો ક્વિન્ટેરોનો જન્મ 24 ઓક્ટોબર, 1952ના રોજ મેક્સિકોના સિનાલોઆ પ્રાંતના બદીરાગુઆટોમાં થયો હતો. આ વિસ્તાર મેક્સિકોના કુખ્યાત ડ્રગ લોર્ડ્સ (માફિયા)નો ગઢ રહ્યો છે. સૌથી કુખ્યાત દાણચોરોમાંના એક, જોઆક્વિન “એલ ચાપો” ગુઝમેન પણ આ વિસ્તારના છે. ક્વિન્ટેરોનો જન્મ એક ગરીબ ખેડૂત પરિવારમાં થયો હતો. તેમણે બાળપણમાં ખેતરોમાં કામ કરવાનું શરૂ કર્યું. નાની ઉંમરે જ તેણે ડ્રગના વ્યવસાયમાં વધુ પૈસા કમાવવાની સંભાવના જોઈ. તેણે બે મુખ્ય ડ્રગ લોર્ડ્સ, મિગુએલ એન્જલ ફેલિક્સ ગેલાર્ડો અને અર્નેસ્ટો ફોન્સેકા કેરિલો સાથે મળીને ગુઆડાલજારા કાર્ટેલની સ્થાપના કરી. ક્વિન્ટેરોએ પોતાના કાર્ટેલનો વિસ્તાર કરવા માટે મોટા પાયે ગાંજાની ખેતી શરૂ કરી. તેણે મેક્સીકન રાજ્ય ચિહુઆહુઆમાં 2,500 એકરનું ખેતર વિકસાવ્યું. આ ખેતીએ ગુઆડાલજારા કાર્ટેલને ડ્રગના વ્યવસાયમાં શક્તિશાળી બનાવ્યું. આ કાર્ટેલ મેક્સિકોના પ્રથમ સંગઠિત ડ્રગ કાર્ટેલમાંનું એક હતું. આ ગેંગ અમેરિકામાં ગાંજા અને હેરોઈનની દાણચોરી કરતી હતી. બાદમાં આ કોલંબિયાના ઘણા કાર્ટેલ સાથે મળીને કોકેઈનની દાણચોરીનો ધંધો પણ શરૂ કર્યો. અમેરિકન એજન્ટને નિર્દયતાથી માર મારીને હત્યા કરવામાં આવી આ કાર્ટેલે મેક્સિકો અને અમેરિકા વચ્ચે ડ્રગ હેરફેરના માર્ગ પર નિયંત્રણ મેળવ્યું હતું. કાર્ટેલની વધતી જતી શક્તિએ તેને યુ.એસ. ડ્રગ એન્ફોર્સમેન્ટ એડમિનિસ્ટ્રેશન (DEA) ના ધ્યાન પર લાવ્યું. 1980 ના દાયકાની શરૂઆતમાં, DEA એ મેક્સિકોના કાર્ટેલ પર તેની કાર્યવાહી વધુ તીવ્ર બનાવી. એજન્સીના ગુપ્ત એજન્ટ એનરિક કિકી કામરેના, ગુઆડાલજારા કાર્ટેલના નેટવર્કને તોડી પાડવાનું કામ કરી રહ્યા હતા. કામરેનાના ઇનપુટને કારણે DEA ને 1984 માં કાર્ટેલના ફાર્મ વિશે જાણ થઈ. ત્યારબાદ એજન્સીએ ખેતરનો નાશ કર્યો, જેનાથી કાર્ટેલને મોટો ફટકો પડ્યો. ક્વિન્ટેરોએ અમેરિકન એજન્ટ કામરેનાના અપહરણ અને હત્યાનો આદેશ આપીને બદલો લીધો. ક્વિન્ટેરોના આદેશ પર, તેના માણસોએ ફેબ્રુઆરી 1985 માં કામરેનાને કબજે કર્યું. કલાકોની પૂછપરછ પછી તેને નિર્દયતાથી માર મારવામાં આવ્યો અને તેની હત્યા કરવામાં આવી. અનેક અહેવાલોમાં દાવો કરવામાં આવ્યો હતો કે ક્વિન્ટેરોએ યુએસ સેન્ટ્રલ ઇન્ટેલિજન્સ એજન્સી (CIA) ના અધિકારીઓ સાથે સાંઠગાંઠ કરી હતી. તે અમેરિકામાં આ અધિકારીઓને મોટી લાંચ આપીને પોતાનું કામ કરાવતો હતો. DEA એજન્ટ એનરિક કામરેનાને આ વાતની જાણ થઈ. જે બાદ ક્વિન્ટેરોએ તેનું અપહરણ કરીને હત્યા કરી દીધી. જોકે, CIA એ આરોપોને નકારે છે કે તેનો ક્વિન્ટેરો સાથે કોઈ સંબંધ હતો. તેને 40 વર્ષની જેલની સજા ફટકારવામાં આવી અને પછી તે ભાગી ગયો એજન્ટ કામરેનાની હત્યાનો બદલો લેવા માટે અમેરિકાએ ઓપરેશન લેયેન્ડા શરૂ કર્યું. DEA એ રાફેલ કેરો ક્વિન્ટેરોને પકડવા અને તેના કાર્ટેલને તોડી પાડવા માટે મોટા પાયે ઓપરેશન હાથ ધર્યું. આ માટે અમેરિકન સરકારે મેક્સિકો પર દબાણ લાવવાનું શરૂ કર્યું. અમેરિકાના દબાણ હેઠળ, મેક્સિકોએ એપ્રિલ 1985માં કોસ્ટા રિકામાં ક્વિન્ટેરોની ધરપકડ કરી. તેને 40 વર્ષની જેલની સજા ફટકારવામાં આવી હતી. 28 વર્ષ જેલમાં રહ્યા બાદ, ક્વિન્ટેરોને 2013 માં મેક્સિકોની નીચલી અદાલતે જેલમાંથી મુક્ત કર્યો. કોર્ટે કહ્યું કે ક્વિન્ટેરો પર ખોટી રીતે કાર્યવાહી કરવામાં આવી હતી. જોકે, આનાથી અમેરિકા ખૂબ જ ગુસ્સે થયું. તેણે ફરીથી ડ્રગ્સનો વેપાર શરૂ કર્યો અને પોતાના જૂના પ્રદેશો પર ફરીથી નિયંત્રણ મેળવવાનો પ્રયાસ કર્યો. આનાથી ક્વિન્ટેરોના કાર્ટેલ અને સિનાલોઆ અને જાલિસ્કો ન્યૂ જનરેશન કાર્ટેલ (CJNG) જેવા શક્તિશાળી કાર્ટેલ વચ્ચે સંઘર્ષ થયો. ક્વિન્ટેરીના પાછા ફરવાથી મેક્સીકન રાજ્યોમાં હિંસામાં વધારો થયો. 2018 માં, અમેરિકાએ ક્વિન્ટારો પર $20 મિલિયન (તે સમયે રૂ. 140 કરોડ) નું ઇનામ રાખ્યું હતું. ઇતિહાસમાં કોઈપણ ડ્રગ દાણચોર માટે આ સૌથી વધુ ઈનામ હતું. તે 10 વર્ષથી ફરાર હતો, એક કૂતરાએ તેને ખેતરમાંથી શોધી કાઢ્યો 2013 માં છૂટ્યા પછી ડ્રગ લોર્ડ રાફેલ કેરો ક્વિન્ટેરો આગામી 10 વર્ષ સુધી ફરાર રહ્યો. 15 જુલાઈ 2022ના રોજ તેની ધરપકડ કરવામાં આવી હતી. આ માટે એક મોટું ઓપરેશન હાથ ધરવામાં આવ્યું. યુએસ ડીઇએ અને મેક્સીકન સુરક્ષા એજન્સીઓ ઘણા વર્ષોથી ક્વિન્ટેરોના સ્થાન પર નજર રાખી રહી હતી. યુએસ ગુપ્તચર એજન્સીઓને ખબર પડી કે ક્વિન્ટેરો સિનાલો રાજ્યના ચોઇક્સ ક્ષેત્રમાં છુપાયેલો છે. જુલાઈ 2022માં મેક્સીકન નૌકાદળે તેને પકડવા માટે એક ઓપરેશન શરૂ કર્યું. આ કામગીરીમાં યુએસ નેવીના ખાસ દળો અને શોધ કૂતરાઓનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. આમાંથી, મેક્સ નામના શોધ કૂતરાએ તેને ઝાડીઓ વચ્ચે શોધી કાઢ્યો. આ કામગીરી દરમિયાન મેક્સીકન નૌકાદળનું એક હેલિકોપ્ટર ક્રેશ થયું. આ અકસ્માતમાં 14 સૈનિકોના મોત થયા હતા. ક્વિન્ટેરોની ધરપકડ બાદ, તેને યુનાઇટેડ સ્ટેટ્સ પ્રત્યાર્પણ કરવાના પ્રયાસો શરૂ કરવામાં આવ્યા હતા. તત્કાલીન અમેરિકી રાષ્ટ્રપતિ જો બિડેને પણ તેમની ધરપકડ પર ખુશી વ્યક્ત કરી હતી.
