તૈયાર રહેજો, અમદાવાદ સહિતના શહેરોમાં આગઝરતી ગરમી પડશે:આ ઉનાળાની પ્રથમ હીટવેવની આગાહી, તાપમાનનો પારો 40 ડિગ્રીને પાર કરી 43એ પહોંચશે

રાજ્યમાં માર્ચ મહિનાની શરૂઆત સાથે જ આકરી ગરમી પડવાની શરૂઆત થઈ ચૂકી છે. મોટાભાગના શહેરોમાં તો તાપમાનનો પારો 40 ડિગ્રીની પાર જવાની આગાહી કરવાની છે. એટલે કે માર્ચની શરૂઆતમાં જ લોકોએ હિટવેવનો સામનો પડે તેવી સ્થિતિ છે. આજે(9 માર્ચ)ની વાત કરીએ તો, કચ્છ, સુરેન્દ્રનગર, રાજકોટ અને અમરેલીમાં હવામાન વિભાગે યલો એલર્ટ જાહેર કર્યું છે. આગામી ચાર દિવસ દરિયાન સૌરાષ્ટ્ર, ઉત્તર અને દક્ષિણ ગુજરાતના મોટાભાગના જિલ્લાઓમાં તાપમાનો પારો 40 થી 41 ડિગ્રી પહોંચવાની આગાહી કરવામાં આવી છે. આગળ જાણીશું, 12 માર્ચ સુધી રાજ્યના કયા કયા જિલ્લામાં હવામાન વિભાગે યલો એલર્ટ જાહેર કર્યું છે અને હિટવેવથી બચવા શું કરશો? આગામી ચાર દિવસ દરમિયાન શેકાવા તૈયાર રહેજો઼
રાજ્યમાં ઉનાળાની શરૂઆતમાં જ લોકોને આકરી ગરમીનો અનુભવ થવા લાગ્યો છે. માર્ચના પ્રારંભમાં જ હવામાન વિભાગે હિટવેવની આગાહી કરી છે. આગામી ચાર દિવસ દરમિયાન રાજ્યના મોટાભાગના જિલ્લામાં મહત્તમ તાપમાનમાં 3 ડિગ્રીનો વધારો થવાની શક્યતા વ્યકત કરવામાં આવી છે. સૌરાષ્ટ્ર, ઉત્તર અને દક્ષિણ ગુજરાતના મોટાભાગના જિલ્લામાં તાપમાન 40 ડિગ્રીને પાર થશે. આગામી 24 કલાક દરમિયાન અમદાવાદામં પણ હિટવેવની શક્યતા
આગામી 24 કલાક બાદ અમદાવાદ શહેરમાં પણ હીટ વેવ ની શક્યતાઓ હવામાન વિભાગ દ્વારા વ્યક્ત કરવામાં આવી છે. આ ઉપરાંત આગામી ચાર દિવસ દરમિયાન સૌરાષ્ટ્ર કચ્છના મોટાભાગના જિલ્લાઓમાં ગરમીનું યેલ્લો એલર્ટ જાહેર કર્યું છે. તદુપરાંત ચાર દિવસ દરમિયાન દરિયાકાંઠાના વિસ્તારમાં ગરમ ભેજયુક્ત હોવાને કારણે બફરાનું પણ એલર્ટ જાહેર કર્યું છે. દરિયાઈ સપાટીથી 50 કિલોમીટર જમીનની સપાટી તરફના વિસ્તારમાં ગરમ ભેજયુક્ત વાતાવરણ સર્જાશે. જેને કારણે અકડામણ અનુભવાય શકે છે. તેથી હવામાન વિભાગ દ્વારા વોર્નિંગ જાહેર કરવામાં આવી છે. હવામાન વિભાગ મુજબ આગામી ત્રણ થી ચાર દિવસ દરમિયાન સૌરાષ્ટ્ર કચ્છ ઉત્તર ગુજરાત દક્ષિણ ગુજરાત તથા મધ્ય ગુજરાતના કેટલાક ભાગોમાં મહત્તમ તાપમાનનો પારો 40 થી 42 ડિગ્રી સેલ્સિયસ સુધી પહોંચી શકે છે. કઈ તારીખે કયા જિલ્લામાં યલો એલર્ટ 9 માર્ચઃ કચ્છ, સુરેન્દ્રનગર, રાજકોટ અને અમરેલી 10 માર્ચઃ બનાસકાંઠા, કચ્છ, સાબરકાંઠા, ગાંધીનગર, અમદાવાદ, સુરેન્દ્રનગર, રાજકોટ, બોટાદ, અમરેલી, ભાવનગર, જૂનાગઢ, વલસાડ અને સુરત 11 માર્ચઃ કચ્છ, બનાસકાંઠા, સાબરકાંઠા, ગાંધીનગર, અમદાવાદ, સુરેન્દ્રનગર, રાજકોટ, બોટાદ, વડોદરા, સુરત, અમરેલી, ભાવનગર અને જૂનાગઢ 12 માર્ચઃ બનાસકાંઠા, ગાંધીનગર, અમદાવાદ, વડોદરા, રાજકોટ, અમરેલી અને ભાવનગર લૂ કે હીટવેવ શું છે?
જવાબ- IMD (ભારત હવામાન વિભાગ) અનુસાર, જ્યારે મેદાની વિસ્તારોમાં મહત્તમ તાપમાન 40 ડિગ્રી સેલ્સિયસ અને પહાડી વિસ્તારોમાં તાપમાન 30 ડિગ્રી સેલ્સિયસ સુધી પહોંચે છે, ત્યારે ગરમ હવા ફૂંકાવા લાગે છે. જો કોઈપણ વિસ્તારમાં તાપમાન 47 ડિગ્રી સેલ્સિયસ સુધી પહોંચે છે, તો તેને હીટ વેવની ખતરનાક શ્રેણી માનવામાં આવે છે. હીટ સ્ટ્રોકનું કારણ શું છે?
આપણા શરીરનું સામાન્ય તાપમાન 37 ડિગ્રી સેલ્સિયસ છે. પરંતુ ઉનાળા દરમિયાન આસપાસના વાતાવરણનું તાપમાન 40 થી 45 ડિગ્રી સુધી પહોંચી જાય છે. આવી સ્થિતિમાં જ્યારે આપણે તીવ્ર સૂર્યપ્રકાશ અથવા ગરમ હવામાં બહાર જઈએ છીએ, ત્યારે આસપાસનું વાતાવરણ આપણા શરીરનું તાપમાન વધારી દે છે. જ્યારે આપણા શરીરનું તાપમાન સામાન્ય શરીરના તાપમાન એટલે કે 37 ડિગ્રી સેલ્સિયસ કરતાં વધી જાય છે, ત્યારે આ સ્થિતિને હીટ સ્ટ્રોક કહેવામાં આવે છે. હીટ સ્ટ્રોકના કિસ્સામાં કયા પ્રકારના ઘરગથ્થુ ઉપચાર કરી શકાય? હીટસ્ટ્રોકના કિસ્સામાં, સૌ પ્રથમ શરીરના વધેલા તાપમાનને કંટ્રોલ કરવાની અને ડિહાઇડ્રેશન દૂર કરવાની જરૂર છે. આવી સ્થિતિમાં આ ઉપાયો અપનાવી શકાય છે. જેમ કે- જો કોઈ વ્યક્તિ માનસિક સમસ્યાઓથી પીડિત હોય, જેમ કે સ્ટટરિંગ, બેભાન થવું અથવા માનસિક ધ્રુજારી. આ સ્થિતિ ખતરનાક લેવલના હીટસ્ટ્રોકની છે. આવી સ્થિતિમાં દર્દીને તાત્કાલિક હોસ્પિટલમાં લઈ જવો જોઈએ. કારણ કે આમાં શરીરના અંગોને નુકસાન થવાનું જોખમ રહેલું છે. વ્યક્તિએ પોતાની જાતે કોઈપણ પ્રકારની સારવાર ન કરવી જોઈએ. કારણ કે આવી સ્થિતિમાં થોડી બેદરકારી પણ દર્દીના મૃત્યુનું કારણ બની શકે છે. હીટસ્ટ્રોકથી બચવા માટે કેવા પ્રકારની સાવચેતી રાખવી જોઈએ? હીટ સ્ટ્રોકથી બચવા માટે કેવો આહાર હોવો જોઈએ?
નિષ્ણાંત તબીબના જણાવ્યા મુજબ, હીટસ્ટ્રોકથી બચવા માટે ઘરની બહાર નીકળતા પહેલાં કંઈક ખાઓ. દાદી અને દાદી કહે છે કે ઘરની બહાર ક્યારેય ખાલી પેટ ન નીકળવું જોઈએ, તેની પાછળ વિજ્ઞાન છે. જ્યારે તમે ખાલી પેટે બહાર જાઓ છો, ત્યારે તમે ઝડપથી થાકી જાઓ છો અને ઇલેક્ટ્રોલાઇટ્સ ગુમાવો છો, જે ડિહાઇડ્રેશનનું કારણ બને છે. ગરમી અને સનસ્ટ્રોકથી બચવા માટે તમે નારિયેળ પાણી પી શકો છો. આ ઉપરાંત, તડકામાંથી આવ્યા પછી અથવા વધુ પડતો પરસેવો આવ્યા પછી તરત જ ઠંડુ પાણી પીવું જોઈએ નહીં. ઉનાળામાં પાણીમાં લીંબુ અને મીઠું ભેળવીને દિવસમાં બે-ત્રણ વાર પીવું જોઈએ. આ હીટ સ્ટ્રોકનું જોખમ ઘટાડે છે. જે લોકો હીટ સ્ટ્રોકથી પરેશાન છે તેઓ માટે જવનો લોટ અને ડુંગળી પીસીને પેસ્ટ બનાવો અને તેને શરીર પર લગાવો, તેનાથી તેમને ઘણી રાહત થશે. તડકામાંથી બહાર આવ્યા પછી ડુંગળીનો થોડો રસ મધમાં ભેળવીને ચાટવાથી હીટ સ્ટ્રોકનું જોખમ ઓછું થાય છે. ઉનાળાની ઋતુમાં જમ્યા પછી ગોળ ખાવાથી હીટ સ્ટ્રોકનું જોખમ પણ ઓછું થઈ જાય છે. ઉનાળામાં હળવો ખોરાક લેવો જોઈએ અને ડાયટમાં દહીંનો સમાવેશ કરવો જોઈએ.