કેન્દ્ર સરકારે બુધવારે યુનિફાઇડ પેમેન્ટ ઇન્ટરફેસ (UPI)ને ઇન્સેન્ટીવ આપવા માટેની ઇન્સેન્ટીવ યોજનાને એક વર્ષ માટે લંબાવી. આ યોજના 31 માર્ચ, 2026 સુધી ચાલુ રહેશે અને તેના પર લગભગ 1,500 કરોડ રૂપિયા ખર્ચ થશે. આ નિર્ણય કેન્દ્રીય મંત્રીમંડળમાં લેવામાં આવ્યો હતો. કેન્દ્રીય મંત્રી અશ્વિની વૈષ્ણવે જણાવ્યું હતું કે આ યોજના હેઠળ, નાના દુકાનદારોને RuPay ડેબિટ કાર્ડ અને BHIM-UPI દ્વારા રૂ. 2,000 સુધીના પર્સન ટુ મર્ચન્ટ (P2M) વ્યવહારો પર 0.15% ઇન્સેન્ટીવ મળશે. પર્સન ટુ મર્ચન્ટ UPI ટ્રાન્ઝેક્શન એટલે વેપારી અને ગ્રાહક વચ્ચે કરવામાં આવેલ UPI ટ્રાન્ઝેક્શન. આ યોજના 1 એપ્રિલ 2021થી અમલમાં છે. RuPay ડેબિટ કાર્ડને ઇન્સેન્ટીવ આપવાથી વૈશ્વિક ચુકવણી કંપનીઓ Visa અને MasterCard પર સીધી અસર પડશે. દુકાનદારોને ઇન્સેન્ટીવ કેવી રીતે મળશે, ઉદાહરણ દ્વારા સમજો 20,000 કરોડના વ્યવહારોનું લક્ષ્ય
સરકાર ડિજિટલ પેમેન્ટને ઇન્સેન્ટીવ આપવા માટે કામ કરી રહી છે. કેન્દ્રીય મંત્રીએ જણાવ્યું હતું કે, સરકાર નાણાકીય વર્ષ 2025-26માં 20,000 કરોડ રૂપિયાના વ્યવહારો પૂર્ણ કરવાનું લક્ષ્ય રાખે છે. ઉપરાંત, નાના શહેરો અને ગામડાઓમાં UPIને ઇન્સેન્ટીવ આપવું પડશે. અગાઉ, RuPay ડેબિટ કાર્ડ અને BHIM-UPI વ્યવહારો પર વેપારી ડિસ્કાઉન્ટ દર ઘટાડીને શૂન્ય કરવામાં આવ્યો હતો. હવે, આ નવી ઇન્સેન્ટીવ યોજના સાથે, દુકાનદારોને UPI ચુકવણી સ્વીકારવા માટે ઇન્સેન્ટીવ આપવામાં આવશે. તેમણે કહ્યું, ‘દુકાનદારો માટે UPI ચુકવણી એક સરળ, સુરક્ષિત અને ઝડપી ચુકવણી સેવા છે. ઉપરાંત, પૈસા કોઈપણ વધારાના ચાર્જ વિના સીધા બેંક ખાતામાં આવે છે.’ UPI NCPI દ્વારા સંચાલિત છે
ભારતમાં, RTGS અને NEFT ચુકવણી પ્રણાલીઓનું સંચાલન RBI પાસે છે. IMPS, RuPay, UPI જેવી સિસ્ટમો નેશનલ પેમેન્ટ કોર્પોરેશન ઓફ ઈન્ડિયા (NPCI) દ્વારા સંચાલિત થાય છે. સરકારે 1 જાન્યુઆરી, 2020થી UPI વ્યવહારો માટે શૂન્ય-ચાર્જ ફ્રેમવર્ક ફરજિયાત કર્યું હતું. UPI કેવી રીતે કામ કરે છે?
UPI સેવા માટે તમારે વર્ચ્યુઅલ પેમેન્ટ સરનામું બનાવવું પડશે. આ પછી તેને બેંક ખાતા સાથે લિંક કરવું પડશે. આ પછી તમારો બેંક એકાઉન્ટ નંબર, બેંકનું નામ કે IFSC કોડ વગેરે યાદ રાખવાની જરૂર નથી. ચુકવણીકાર ફક્ત તમારા મોબાઇલ નંબરના આધારે ચુકવણી વિનંતી પર પ્રક્રિયા કરે છે. જો તમારી પાસે તેમનો UPI ID (ઈમેલ ID, મોબાઈલ નંબર અથવા આધાર નંબર) હોય તો તમે તમારા સ્માર્ટફોન દ્વારા સરળતાથી પૈસા મોકલી શકો છો. ફક્ત પૈસા જ નહીં, યુટિલિટી બિલ પેમેન્ટ, ઓનલાઈન શોપિંગ, ખરીદી વગેરે માટે તમારે નેટ બેંકિંગ, ક્રેડિટ કે ડેબિટ કાર્ડની પણ જરૂર રહેશે નહીં. તમે આ બધા કાર્યો યુનિફાઇડ પેમેન્ટ ઇન્ટરફેસ સિસ્ટમ દ્વારા કરી શકો છો. UPI સંબંધિત ખાસ બાબતો
UPI પ્રોત્સાહન યોજના એક વર્ષ માટે લંબાવવામાં આવી:દુકાનદારને 2 હજાર રૂપિયાના ટ્રાન્જેક્શન પર ₹3 મળશે; સરકાર 1500 કરોડ ખર્ચ કરશે
