બ્રિટનમાં વિપક્ષી કન્ઝર્વેટિવ પાર્ટીના સાંસદ બોબ બ્લેકમેને બ્રિટિશ સરકારને 1919ના જલિયાંવાલા બાગ હત્યાકાંડ માટે ભારતના લોકો પાસે ઔપચારિક રીતે માફી માંગવા જણાવ્યું છે. તેમણે ગુરુવારે સંસદમાં કહ્યું કે બ્રિટિશ સરકારે 13 એપ્રિલ પહેલા માફી માંગવી જોઈએ. જલિયાંવાલા બાગ હત્યાકાંડની 106મી વર્ષગાંઠ આવતા મહિને ઊજવવામાં આવશે. બ્રિટિશ સાંસદ બ્લેકમેને પણ સોશિયલ મીડિયા પર તેમના ભાષણનો વીડિયો શેર કર્યો છે. બ્લેકમેને પોતાના ભાષણમાં કહ્યું- બૈશાખીના દિવસે ઘણા લોકો તેમના પરિવારો સાથે શાંતિથી જલિયાંવાલા બાગમાં જોડાયા. જનરલ ડાયરે બ્રિટિશ સેના વતી પોતાના સૈનિકો મોકલ્યા અને તેમને નિર્દોષ લોકો પર ગોળીઓ ખતમ ન થાય ત્યાં સુધી ગોળીબાર કરવાનો આદેશ આપ્યો. સાંસદ બ્લેકમેને કહ્યું- જલિયાંવાલા હત્યાકાંડ બ્રિટિશ સામ્રાજ્ય પર એક કલંક છે. આમાં 1500 લોકો માર્યા ગયા અને 1200 ઘાયલ થયા. આખરે, બ્રિટિશ સામ્રાજ્ય પરના આ ડાઘ માટે જનરલ ડાયરને બદનામ કરવામાં આવ્યો. બ્રિટિશ સાંસદે આગળ કહ્યું – તો શું અમે સરકાર પાસેથી બસ એક નિવેદન પ્રાપ્ત કરી શકીએ છીએ જેમાં એવું માનવામાં આવ્યું હોય કે શું ખોટું થયું હતું અને શું ઔપચારિક દૃષ્ટિએ ભારતના લોકો પાસેથી માફી માગવામાં આવી હતી? હજુ સુધી કોઈ બ્રિટિશ વડાપ્રધાને માફી માંગી નથી આજ સુધી કોઈ પણ બ્રિટિશ વડા પ્રધાને જલિયાંવાલા બાગ હત્યાકાંડ માટે માફી માંગી નથી. જોકે, ઘણા બ્રિટિશ નેતાઓએ સમયાંતરે આ માટે દિલગીરી વ્યક્ત કરી છે, પરંતુ કોઈ સત્તાવાર માફી માંગવામાં આવી નથી. 2013માં તત્કાલીન બ્રિટિશ વડા પ્રધાન ડેવિડ કેમરોને જલિયાંવાલા બાગ સ્મારકની મુલાકાત લીધી હતી. તેમણે આ હત્યાકાંડને શરમજનક ઘટના ગણાવી હતી પરંતુ ક્યારેય માફી માંગી ન હતી. આ પછી, બ્રિટિશ પીએમ થેરેસા મેએ 10 એપ્રિલ 2019 ના રોજ આ હત્યાકાંડની 100મી વર્ષગાંઠ પહેલા એક નિવેદન આપ્યું. થેરેસા મેએ જલિયાંવાલા બાગ હત્યાકાંડને બ્રિટિશ-ભારતીય ઇતિહાસનો સૌથી શરમજનક ડાઘ ગણાવ્યો હતો. તેણે પણ દિલગીરી વ્યક્ત કરી પણ માફી માંગી નહીં. 1997માં ભારતની મુલાકાત દરમિયાન, બ્રિટિશ રાણી એલિઝાબેથે તેને એક દુઃખદ ઘટના ગણાવી હતી. તેઓ દિલગીરી વ્યક્ત કરે છે, તો પછી બ્રિટિશ નેતાઓ માફી કેમ સ્વીકારતા નથી નિષ્ણાતોના મતે, જો બ્રિટિશ સરકાર જલિયાંવાલા બાગ હત્યાકાંડ માટે સત્તાવાર રીતે માફી માંગે છે, તો તે ઘણી કાનૂની અને નાણાકીય જવાબદારીઓમાં ફસાઈ શકે છે. જો માફી માંગવામાં આવે તો પીડિત પરિવારો તરફથી વળતરની માંગ વધુ મજબૂત બની શકે છે. બ્રિટન આવા નાણાકીય બોજથી બચવા માંગે છે, કારણ કે તેના વસાહતી ઇતિહાસમાં ઘણી ઘટનાઓ છે જે માફી માટે મિસાલ સ્થાપિત કરી શકે છે.
