પહેલગામ હુમલાના બીજા દિવસે, ભારતે તેના માટે પાકિસ્તાનને જવાબદાર ઠેરવ્યું છે. પીએમ નરેન્દ્ર મોદીની અધ્યક્ષતામાં મળેલી બેઠકમાં ભારતે પાકિસ્તાનને પાઠ ભણાવવા માટે 5 મોટા નિર્ણયો લીધા છે. આમાં, 65 વર્ષ જૂની સિંધુ જળ સંધિને અટકાવી દેવામાં આવી છે. અટારી ચેકપોસ્ટ બંધ કરી દેવામાં આવી છે. વિઝા સસ્પેન્ડ કરવામાં આવ્યા છે અને ઉચ્ચ કમિશનરોને હટાવવામાં આવ્યા છે. સરકારના આ નિર્ણયોની પાકિસ્તાન પર શું અસર પડશે તે જાણો… 1. સિંધુ જળ સંધિ કરાર મુલતવી રાખવાથી પાકિસ્તાનમાં પાણીનું સંકટ સર્જાશે, આર્થિક સ્થિતિ કથળશે સિંધુ જળ સંધિ: 19 સપ્ટેમ્બર 1960ના રોજ, ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે ૬ નદીઓના પાણી વહેંચવા માટે એક કરાર થયો હતો, જેને સિંધુ જળ સંધિ કહેવામાં આવે છે. આ કરાર હેઠળ, ભારતને ત્રણ પૂર્વીય નદીઓ (રાવી, બિયાસ અને સતલજ) પર અધિકાર મળ્યો, જ્યારે પાકિસ્તાનને ત્રણ પશ્ચિમી નદીઓ (સિંધુ, ઝેલમ અને ચિનાબ) નો ઉપયોગ કરવાની પરવાનગી આપવામાં આવી. કરારનો હેતુ: સિંધુ જળ સંધિનો હેતુ એ હતો કે બંને દેશો વચ્ચે પાણી અંગે કોઈ સંઘર્ષ ન હોવો જોઈએ અને ખેતીમાં કોઈ અવરોધ ન હોવો જોઈએ. ભારતે હંમેશા આ સંધિનું સન્માન કર્યું છે, છતાં પાકિસ્તાન પર સતત આતંકવાદને ટેકો આપવાનો આરોપ મૂકવામાં આવ્યો છે. ભારતે પાકિસ્તાન સાથે ત્રણ યુદ્ધો લડ્યા છે પરંતુ ભારતે ક્યારેય પાણી પુરવઠો બંધ કર્યો નથી પરંતુ દરેક વખતે ભારતમાં આતંકવાદી હુમલાઓ માટે પાકિસ્તાન જવાબદાર છે. પાકિસ્તાનમાં હવે પાણીની કટોકટી સર્જાશે: પાકિસ્તાનની 80% ખેતી સિંધુ, ઝેલમ અને ચિનાબ નદીઓના પાણી પર આધારિત છે. હવે, ભારત દ્વારા આ નદીઓનું પાણી રોકવાને કારણે, પાકિસ્તાનમાં પાણીનું સંકટ વધુ ઘેરું બનશે. ત્યાંની આર્થિક સ્થિતિ બગડશે. આ ઉપરાંત, પાકિસ્તાન ઘણા ડેમ અને હાઇડ્રો પ્રોજેક્ટ્સમાંથી વીજળી ઉત્પન્ન કરે છે. પાણીની અછતને કારણે વીજ ઉત્પાદનમાં ઘટાડો થઈ શકે છે, જે આર્થિક અને ઔદ્યોગિક પ્રવૃત્તિઓને અસર કરશે. 2. અટારી ચેકપોસ્ટ બંધ થવાને કારણે, પાકિસ્તાનીઓની અવરજવર અશક્ય બનશે અટારી ચેકપોસ્ટ બંધ થવાને કારણે, પાકિસ્તાનથી લોકોની અવરજવર તો બંધ થશે જ, પરંતુ ભારત નાના માલની નિકાસ પણ કરી શકશે નહીં. આનાથી ત્યાંના નાના વેપારીઓને આર્થિક નુકસાન થશે. ભારત આવેલા પાકિસ્તાની નાગરિકોને આ માર્ગે પાછા ફરવા માટે 1 મે સુધીનો સમય આપવામાં આવ્યો છે. આ પછી તે આ રૂટ પરથી પાછા ફરી શકશે નહીં. ૨૦૧૯ માં જમ્મુ અને કાશ્મીરમાંથી કલમ 370 દૂર થયા પછી પાકિસ્તાન સાથે દ્વિપક્ષીય વેપાર બંધ છે. ભારત અને પાકિસ્તાન વચ્ચે આયાત-નિકાસ ત્રીજા દેશ દ્વારા થાય છે. જોકે, બંને દેશો વચ્ચે નાના માલનું વિનિમય થાય છે. જેમ કે સિંધવ મીઠું, ચામડાની વસ્તુઓ, મુલતાની માટી, તાંબાની વસ્તુઓ, ખનિજ મિલો, ઊન અને ચૂનો. 3. વિઝા સેવા સાથે, આતંકવાદીઓનો પ્રવેશ પણ અટકશે ભારતે પાકિસ્તાનીઓ માટે વિઝા પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. એટલું જ નહીં, પાકિસ્તાનના લોકો સાર્ક વિઝા મુક્તિ યોજના હેઠળ પણ ભારત આવી શકશે નહીં. નિર્ણયનો હેતુ: પાકિસ્તાનના ઘણા લોકોના સંબંધીઓ ભારતમાં છે. આવી પરિસ્થિતિઓમાં, ઘણી વખત પાકિસ્તાની લોકો સગાં તરીકે ભારત આવે છે. આ ઉપરાંત, તેઓ ધાર્મિક પ્રવાસોના બહાને ભારત આવે છે અને આતંકવાદી હુમલાઓ કરે છે. આવી સ્થિતિમાં, વિઝા સેવા બંધ થવાને કારણે, આતંકવાદીઓના ભારત આવવાનો માર્ગ પણ બંધ થઈ જશે. 4. હાઈ કમિશનમાંથી સંરક્ષણ સલાહકારોને દૂર કરો ભારતે નવી દિલ્હી સ્થિત પાકિસ્તાન હાઈ કમિશનમાં તૈનાત પાકિસ્તાની લશ્કરી, નૌકાદળ અને હવાઈ સલાહકારોને પર્સોના નોન ગ્રેટા જાહેર કર્યા છે. તેની પાસે ભારત છોડવા માટે એક અઠવાડિયાનો સમય છે. 1 મે, 2025 સુધીમાં પાકિસ્તાન હાઈ કમિશનમાં તૈનાત સ્ટાફની સંખ્યા 55થી ઘટાડીને 30કરવામાં આવશે. આઝાદી પછી ભારતે ક્યારેય દિલ્હીમાં પાકિસ્તાન દૂતાવાસ બંધ કર્યું નથી. 5. પોતાના સંરક્ષણ સલાહકારોને પણ પાછા બોલાવ્યા પાકિસ્તાનના સંરક્ષણ સલાહકારોને હટાવવાની સાથે, ભારત ઇસ્લામાબાદ સ્થિત ભારતીય ઉચ્ચાયોગમાંથી તેના લશ્કરી, નૌકાદળ અને હવાઈ સલાહકારોને પણ પાછા ખેંચશે. સંબંધિત હાઇ કમિશનમાં આ જગ્યાઓ રદ ગણવામાં આવશે. બંને હાઈ કમિશનમાંથી સર્વિસ એડવાઈઝર્સના પાંચ સપોર્ટ સ્ટાફને પણ પાછા બોલાવવામાં આવશે. આ બે નિર્ણયોની અસર
