આપણા દેશમાં દરરોજ કરોડો લોકો ટ્રેનમાં મુસાફરી કરે છે, જેને ભારતની લાઈફલાઈન પણ કહી શકાય. ભારતીય રેલવે વિશ્વનું ચોથું સૌથી મોટું રેલ નેટવર્ક છે. દેશમાં દરરોજ 13 હજારથી વધુ ટ્રેનો દોડે છે જેમાં 2.5 કરોડથી વધુ મુસાફરો મુસાફરી કરે છે. આ ટ્રેનો 7 હજારથી વધુ રેલવે સ્ટેશનો પરથી પસાર થાય છે અને 68 હજાર કિલોમીટરથી વધુનું અંતર કાપે છે. પરંતૂ આજે આપણે વાત કરવાના છીએ ભારતના છેલ્લા રેલ્વે સ્ટેશનની જેના વિશે ભાગ્યે જ કોઇને ખબર હશે.
ભારતનું છેલ્લું રેલવે સ્ટેશન
ભારત-બાંગ્લાદેશ સરહદ પર સ્થિત સિંઘાબાદને ભારતનું છેલ્લું રેલવે સ્ટેશન માનવામાં આવે છે. સિંઘબાદ રેલ્વે સ્ટેશન બંગાળના માલદા જિલ્લાના હબીબપુર વિસ્તારમાં આવેલું છે. આ રેલ્વે સ્ટેશન પછી, ભારતની સરહદ સમાપ્ત થાય છે અને બાંગ્લાદેશની સરહદ શરૂ થાય છે.
અંગ્રેજોના સમયમાં સ્થપાયેલું આ રેલવે સ્ટેશન ઐતિહાસિક મહત્વ ધરાવે છે. તેણે કોલકાતા અને ઢાકા વચ્ચેના સંબંધોમાં મહત્વની ભૂમિકા ભજવી હતી. કહેવાય છે કે, આઝાદી પહેલા મહાત્મા ગાંધી અને સુભાષ ચંદ્ર બોઝ જેવી હસ્તીઓ ઢાકા જવા માટે આ સ્ટેશન પરથી પસાર થતી હતી.
આ સ્ટેશન સંપૂર્ણપણે શાંત
ઐતિહાસિક મહત્વ ધરાવતા આ રેલવે સ્ટેશન પર હવે અહીં કોઈ પણ પેસેન્જર માટે કોઈ ટ્રેન ઊભી રહેતી નથી. તેનો ઉપયોગ માત્ર માલગાડીઓ માટે થાય છે. કેટલીક માલસામાન ટ્રેનો અહીંથી બાંગ્લાદેશ સુધી ચાલે છે. હવે તેના ટ્રેક પ્રસંગોપાત પેસેન્જર ટ્રેનોથી વંચિત છે. પરંતુ ભારતનું છેલ્લું રેલ્વે સ્ટેશન આજે જે રીતે અંગ્રેજોએ તેને છોડી દીધું હતું એવું જ છે.
માત્ર માલસામાન ટ્રેન ચાલે છે
ભારતની આઝાદી પછી સિંઘાબાદની ભૂમિકા બદલાઈ ગઈ. 1971માં બાંગ્લાદેશની રચના અને ત્યારપછીના ભૌગોલિક રાજકીય ફેરફારોને કારણે 1978માં એક કરાર થયો જેમાં સિંઘબાદથી માલગાડીઓ ચલાવવાની મંજૂરી મળી. 2011માં એક સુધારાએ આ ભૂમિકાને વિસ્તૃત કરી, નેપાળથી ટ્રેનોને મંજૂરી આપી. આમ, સિંઘબાદ માલગાડીઓ માટે એક મહત્વપૂર્ણ કેન્દ્ર બની ગયું છે, જે પ્રદેશના વેપાર માટે તેનું મહત્વ સમજાવે છે.
નિર્જન પ્લેટફોર્મ
આજે સિંઘાબાદનો નજારો તેના ભૂતકાળથી તદ્દન વિપરીત છે. પ્લેટફોર્મ નિર્જન રહે છે અને ટિકિટ કાઉન્ટર પણ બંધ છે. અહીં સ્ટેશન પર થોડો ઘણો સ્ટાફ છે. એક સમયે દાર્જિલિંગ મેઇલના અવાજથી ગુંજતું સ્ટેશનને સાચવવાની જવાબદારી આ સ્ટાફ પાસે છે. સિંઘબાદ સ્ટેશનના નામની સાથે બોર્ડ પર ‘લાસ્ટ સ્ટેશન ઓફ ઈન્ડિયા’ પણ લખેલું છે. એ પણ એક વાસ્તવિકતા છે કે, અહીં પ્રવર્તતો સન્નાટો હવે આ સ્ટેશનની નિયતિ છે.