ગુરુવારે દિલ્હીમાં હવાની ગુણવત્તા ખતરનાક સ્તરે પહોંચી ગઈ હતી. હિન્દુસ્તાન ટાઈમ્સ અનુસાર, વસંત વિહાર વિસ્તારમાં ગુરુવારે સવારે 11:55 વાગ્યે એર ક્વોલિટી ઈન્ડેક્સ (AQI) 1,336 નોંધવામાં આવ્યો હતો. જ્યારે દ્વારકા-સેક્ટર 8માં AQI 1,051 નોંધાયો હતો. આ સિવાય પંજાબી બાગ વિસ્તારમાં AQI 740 થી 980ની રેન્જમાં નોંધાયો હતો. આ દરમિયાન અમેરિકન વૈજ્ઞાનિક હિરેન જેઠવાએ 14 નવેમ્બરે દિલ્હીની સેટેલાઇટ તસવીરો શેર કરી છે. હિરેનના મતે દિલ્હીમાં ગાઢ ધુમ્મસ છે અને AQI ગંભીર કેટેગરીમાં છે. અન્ય કેટલાક શહેરોની ગરમીની અસર દિલ્હી પર પડી રહી છે. પંજાબના ખેડુતો ખેતરોમાં પરાળી સળગાવી રહ્યા છે. વાહનોમાંથી નીકળતો ધુમાડો પણ AQIને બગાડી રહ્યો છે. હિરેન અમેરિકાની મોર્ગન સ્ટેટ યુનિવર્સિટીમાં એરોસોલ રિમોટ સેન્સિંગ વિજ્ઞાની છે. નાસાએ હિરેનની તસવીરો પણ શેર કરી છે. હિરેને આ સેટેલાઇટ તસવીરો શેર કરી… દિલ્હીમાં ધોરણ 5 સુધી ઓનલાઈન વર્ગો લેવામાં આવશે
દિલ્હીના 39 પ્રદૂષણ મોનિટરિંગ સ્ટેશનોમાંથી 32એ AQIને ગંભીર જાહેર કર્યો છે. આનાથી હવામાં શ્વાસ લેવાનું વધુ મુશ્કેલ બન્યું છે. વધતા પ્રદૂષણને ધ્યાનમાં રાખીને દિલ્હી સરકારે તમામ પ્રાથમિક શાળાઓ (ધોરણ પાંચ સુધી)ને આગામી આદેશો સુધી ઓનલાઈન ચલાવવાનો નિર્દેશ આપ્યો છે. કમિશન ફોર એર ક્વોલિટી મેનેજમેન્ટ (CAQM) એ NCR એટલે કે હરિયાણા, ઉત્તર પ્રદેશ અને રાજસ્થાનથી આવતી બસો પર પ્રતિબંધ મૂક્યો છે. જો કે ઇલેક્ટ્રિક વાહનો, CNG વાહનો અને BS-4 ડીઝલ બસોને આમાંથી મુક્તિ આપવામાં આવશે. દિલ્હી-NCRમાં બાંધકામ અને ડિમોલિશન પર પ્રતિબંધ રાજ્ય સરકારે કહ્યું હતું- અમે નિયંત્રણો લાદીશું નહીં
દિલ્હીના પર્યાવરણ મંત્રી ગોપાલ રાયે ગુરુવારે સવારે જ કહ્યું હતું કે, ‘GRAP-3 પ્રતિબંધ લાગુ કરવામાં આવશે નહીં.’ દિલ્હીમાં સવારે 6 વાગ્યે દિલ્હીના 31 વિસ્તારોમાં પ્રદૂષણ અત્યંત ખરાબ કેટેગરીમાંથી ગંભીર કેટેગરીમાં વધી ગયું. જહાંગીરપુરીમાં સૌથી વધુ હવા ગુણવત્તા સૂચકાંક (AQI) 567 નોંધાયો હતો. આ અંગે ભાજપના પ્રદેશ અધ્યક્ષ વીરેન્દ્ર સચદેવાએ કહ્યું કે, આતિષી સરકારની નિષ્ક્રિયતાને કારણે પ્રદૂષણની સ્થિતિ દિલ્હીની આસપાસના વિસ્તારો કરતા પણ ખરાબ થઈ ગઈ છે. રાજપથ જેવા વિસ્તારોમાં પણ AQI 450 થી વધુ છે. તેમણે કહ્યું- દિલ્હીના લોકો ઈચ્છે છે કે ગોપાલ રાય તેમનું પદ છોડે. તે જ સમયે, ગોપાલ રાયે દાવો કર્યો હતો કે દિલ્હીની ખરાબ હવાની ગુણવત્તામાં 35% યોગદાન ભાજપ શાસિત હરિયાણા અને ઉત્તર પ્રદેશના NCRમાં આવતા જિલ્લાઓનું છે. ગ્રેડેડ રિસ્પોન્સ એક્શન પ્લાન (GRAP) શું છે?
રાજધાનીમાં પ્રદૂષણને અંકુશમાં લેવા માટે GRAPને 4 કેટેગરીમાં વહેંચવામાં આવી છે. આ અંતર્ગત અલગ-અલગ પગલાં લેવામાં આવે છે. આગળ શું: ખૂબ ગાઢ ધુમ્મસ આ રાજ્યોને આવરી લેશે
યુપી અને પંજાબમાં 15મી નવેમ્બર સુધી અને હિમાચલમાં 18મી નવેમ્બર સુધી રાત્રિ અને સવારના સમયે ગાઢથી ખૂબ ગાઢ ધુમ્મસ રહેશે. હરિયાણા, પશ્ચિમ બંગાળ, સિક્કિમ, બિહાર, ઝારખંડમાં 16 નવેમ્બર સુધી ધુમ્મસની સંભાવના છે. દાવો- દિલ્હીમાં 69% પરિવારો પ્રદૂષણથી પ્રભાવિત
NDTV અનુસાર, ખાનગી એજન્સી લોકલ સર્કલ દ્વારા કરવામાં આવેલા સર્વેમાં દાવો કરવામાં આવ્યો છે કે દિલ્હી-NCRમાં 69% પરિવારો પ્રદૂષણથી પ્રભાવિત છે. 1 નવેમ્બરે જાહેર કરાયેલા આ રિપોર્ટમાં 21 હજાર લોકોના પ્રતિભાવો હતા. તે બહાર આવ્યું છે કે દિલ્હી-NCRમાં 62% પરિવારોમાં ઓછામાં ઓછા 1 સભ્યની આંખોમાં બળતરા છે. તે જ સમયે, 46% પરિવારોમાં કોઈ સભ્ય શરદી અથવા શ્વાસ લેવામાં તકલીફ (નાક બંધ) થી પીડાય છે અને 31% પરિવારોમાં એક સભ્ય અસ્થમાથી પીડિત છે. સંપૂર્ણ સમાચાર વાંચો… 14 ઓક્ટોબરે દિલ્હીમાં ગ્રેપ-1 લાગુ કરવામાં આવ્યો હતો
દિલ્હીનો એર ક્વોલિટી ઈન્ડેક્સ 200ને પાર કર્યા બાદ 14 ઓક્ટોબરે દિલ્હી NCRમાં ગ્રેપ-1 લાગુ કરવામાં આવ્યો હતો. આ અંતર્ગત હોટલ અને રેસ્ટોરન્ટમાં કોલસા અને લાકડાના ઉપયોગ પર પ્રતિબંધ છે. કમિશન ઓફ એર ક્વોલિટી મેનેજમેન્ટે એજન્સીઓને જૂના પેટ્રોલ અને ડીઝલ વાહનો (BS-III પેટ્રોલ અને BS-IV ડીઝલ)ના સંચાલન પર કડક દેખરેખ રાખવાનો આદેશ આપ્યો છે. કમિશને એજન્સીઓને રસ્તાના નિર્માણ, નવીનીકરણ પ્રોજેક્ટ્સ અને જાળવણી પ્રવૃત્તિઓમાં એન્ટિ-સ્મોગ ગન, પાણીનો છંટકાવ અને ધૂળ ભગાડતી તકનીકોનો ઉપયોગ વધારવા માટે પણ કહ્યું છે. AQI શું છે અને તેનું ઉચ્ચ સ્તર કેમ જોખમી છે?
AQI એક પ્રકારનું થર્મોમીટર છે. તે માત્ર તાપમાનને બદલે પ્રદૂષણ માપવાનું કામ કરે છે. આ સ્કેલ દ્વારા, હવામાં હાજર CO (કાર્બન ડાયોક્સાઇડ), ઓઝોન, NO2 (નાઇટ્રોજન ડાયોક્સાઇડ), PM 2.5 (પાર્ટિક્યુલેટ મેટર) અને PM 10 પ્રદૂષકોની માત્રા તપાસવામાં આવે છે અને શૂન્યથી 500 સુધીના રીડિંગમાં બતાવવામાં આવે છે. હવામાં પ્રદૂષકોનું પ્રમાણ જેટલું વધારે છે, તેટલું AQI સ્તર વધારે છે. અને AQI જેટલો ઊંચો છે તેટલી હવા વધુ જોખમી છે. જો કે 200 અને 300 વચ્ચેનો AQI પણ ખરાબ માનવામાં આવે છે, પરંતુ સ્થિતિ એવી છે કે રાજસ્થાન, હરિયાણા, દિલ્હી અને ઉત્તર પ્રદેશના ઘણા શહેરોમાં તે 300થી ઉપર પહોંચી ગયો છે. આ વધતો AQI માત્ર એક નંબર નથી. આ આગામી રોગોના ભયનો પણ સંકેત છે. PM શું છે, કેવી રીતે માપવામાં આવે છે?
PM એટલે પાર્ટિક્યુલેટ મેટર. હવામાં રહેલા ખૂબ જ નાના કણો એટલે કે રજકણ તેમના કદ દ્વારા ઓળખાય છે. 2.5 એ સમાન પાર્ટિક્યુલેટ મેટરનું કદ છે, જે માઇક્રોનમાં માપવામાં આવે છે. તેનું મુખ્ય કારણ ધુમાડો છે, જ્યાં પણ કંઈક બળી રહ્યું છે તો સમજી લો કે PM2.5 ત્યાંથી ઉત્પન્ન થઈ રહ્યું છે. માનવ માથા પર વાળની ટોચનું કદ 50 થી 60 માઇક્રોન વચ્ચે હોય છે. આ તેનાથી પણ નાના 2.5 હોય છે. તે સ્પષ્ટ છે કે તેઓ ખુલ્લી આંખે પણ જોઈ શકતા નથી. હવાની ગુણવત્તા સારી છે કે નહીં તે માપવા માટે PM2.5 અને PM10નું સ્તર જોવામાં આવે છે. હવામાં PM2.5 ની સંખ્યા 60 છે અને PM10 ની સંખ્યા 100 થી ઓછી છે, જેનો અર્થ છે કે હવાની ગુણવત્તા સારી છે. ગેસોલિન, તેલ, ડીઝલ અને લાકડું બાળવાથી સૌથી વધુ PM2.5 ઉત્પન્ન થાય છે. હરિયાણા-પંજાબ સરકારને પરાલી સળગાવવા મામલે સુપ્રીમની ચેતવણી:સુપ્રીમે કહ્યું- કડક આદેશ આપવા મજબુર ન કરો, ખોટી માહિતી આપવા બદલ પંજાબ સરકારની ઝાટકણી કાઢી દિલ્હીમાં વધી રહેલા વાયુ પ્રદૂષણના મામલામાં સુપ્રીમ કોર્ટમાં સુનાવણી હાથ ધરવામાં આવી હતી. પંજાબ અને હરિયાણાના મુખ્ય સચિવો કોર્ટમાં હાજર થયા હતા. સુપ્રીમ કોર્ટે ખોટી માહિતી આપવા બદલ પંજાબ સરકારને ફટકાર લગાવી. સુપ્રીમ કોર્ટ પણ હરિયાણા સરકારની કાર્યવાહીથી સંતુષ્ટ જણાતી નથી. સંપૂર્ણ સમાચાર વાંચો…
OMG! નાસાએ શેર કરી દિલ્હીના પ્રદૂષણની તસવીરો:અમેરિકન વૈજ્ઞાનિકે લખ્યું- AQI ગંભીર કેટેગરીમાં; લોકડાઉન જેવી સ્થિતિ
