‘મે દેર કરતા નહીં..દેર હો જાતી હૈ’:રાજકપૂર મોડા આવતા તેના પર રવિન્દ્ર જૈને સૂર રચ્યા; દાદુ પાસે રોમેન્ટિક મ્યુઝિક બનાવવા માટે કાશ્મીર લઈ ગયા

ભારતીય સિનેમાના શોમેન તરીકે જાણીતા રાજ કપૂર એક એવું વ્યક્તિત્વ હતું જેમના વિશે ઘણી વાર્તાઓ પ્રસિદ્ધ છે. ગાયક-સંગીતકાર સતીશ દેહરાએ શોમેનની 100મી જન્મજયંતિ પર દિવ્ય ભાસ્કર સાથે ખાસ વાતચીત કરી હતી. સતીશ દેહરાએ જણાવ્યું કે, રાજ સાહેબ કોઈપણ કાર્યક્રમમાં મોડા પહોંચતા હતા. જ્યારે કાર્યક્રમના આયોજકોએ મોડા આવવાનું કારણ પૂછ્યું તો રાજ સાહેબ કહેતા કે હું મોડો નથી આવતો, મને મોડું થાય છે. રાજ સાહેબની આ વાત પર રવીન્દ્ર જૈને ફિલ્મ ‘હિના’ માટે એક ગીત કમ્પોઝ કર્યું હતું. રાજ કપૂરે ‘હિના’ ફિલ્મના ગીતો પહેલેથી જ ફાઈનલ કરી દીધા હતા
રાજ કપૂર સાહેબ ‘હિના’ ફિલ્મનું દિગ્દર્શન કરવા જઈ રહ્યા હતા, પરંતુ તેમના મૃત્યુ પછી આ ફિલ્મનું નિર્દેશન તેમના મોટા પુત્ર રણધીર કપૂરે કર્યું હતું. રાજ કપૂર સાહેબ આ ફિલ્મના ઘણા ગીતો ફાઈનલ કરી ચૂક્યા હતા. જેમાંનું એક ગીત છે ‘મે દેર કરતા નહીં દેર હો જાતી હૈ’. ગાયક-સંગીતકાર સતીશ દેહરા કહે છે- મને પણ સુરેશ વાડેકર અને લતા મંગેશકર જી સાથે આ ગીત ગાવાનો લહાવો મળ્યો હતો. ઘરે સંગીત શિક્ષક સાથે સંગીતના રાગોની ચર્ચા કરતા.
સતીશ દેહરાએ કહ્યું કે રાજ કપૂર સાહેબ પછી તેમના જેવું કોઈ મનમાં નહીં આવે, આવી વ્યક્તિ યુગો સુધી નહીં આવે. દાદુ (રવીન્દ્ર જૈન) તેમના વિશે કહેતા હતા કે રાજ સાહેબ સંગીતના મહાન નિષ્ણાત હતા. તેમના ઘરે સંગીતના શિક્ષકો આવતા. સંગીતના રાગો વિશે તેમની સાથે ચર્ચા કરતા. ફિલ્મના ટાઈટલને લઈને મૂંઝવણમાં હતા
જ્યારે રાજ સાહેબે ‘રામ તેરી ગંગા મેલી’ની જાહેરાત કરી ત્યારે તેઓ ફિલ્મના શીર્ષકને લઈને ખૂબ જ મૂંઝવણમાં હતા. તેઓ વિચારતા હતા કે તેઓ ગંગાને ગંદી કેવી રીતે કહી શકે? તેના મનમાં પ્રશ્ન હતો કે શું લોકો આ બિરુદ સ્વીકારશે? ત્યારે રવીન્દ્ર જૈને ચહેરો કર્યો કે ‘રામ, તેરી ગંગા મેલી હો ગઈ પાપીઓ કા પાપ ધોતે-ધોતે’. આ નિવેદન સાંભળીને રાજ સાહેબ ખૂબ ખુશ થઈ ગયા. તેમને લાગ્યું કે હવે તેઓ આ ફિલ્મને યોગ્ય ન્યાય કરી શકશે. ‘એક રાધા એક મીરા’ સાંભળીને ફિલ્મ બનાવવાની પ્રેરણા મળી.
રવીન્દ્ર જૈન દ્વારા ગાયેલા ગીત ‘એક રાધા એક મીરા’ પરથી રાજ કપૂર સાહેબને ‘રામ તેરી ગંગા મેલી’ બનાવવાની પ્રેરણા મળી હતી. સતીશ દેહરા કહે છે- રવિન્દ્ર જૈને દિલ્હીમાં એક કાર્યક્રમમાં ‘એક રાધા એક મીરા’ ગીત ગાયું હતું. તે કાર્યક્રમમાં રાજ કપૂર સાહેબ પણ હાજર હતા. ગીત સાંભળ્યા પછી રાજ સાહેબે દિવ્યા જી (રવિન્દ્ર જૈનની પત્ની)ને પૂછ્યું કે આ ગીત કઈ ફિલ્મનું છે. તેમણે કહ્યું હતું કે આ કોઈ ફિલ્મનું ગીત નથી પરંતુ તેમનું પોતાનું ગીત છે. આ જ ગીતથી પ્રભાવિત થઈને રાજ સાહેબે ‘રામ તેરી ગંગા મેલી’ની વાર્તા લખી હતી. રાજ સાહેબને આશ્ચર્ય થયું કે રવીન્દ્ર જૈન કેવી રીતે રોમેન્ટિક ગીતો બનાવી શકશે
‘રામ તેરી ગંગા મેલી’ સમયે, રવીન્દ્ર જૈને રામાનંદ સાગરની રામાયણ માટે ગીતો રેકોર્ડ કર્યા હતા. સતીશ દેહરા કહે છે – દાદુએ કહ્યું હતું કે એક વખત તેમણે રાજ સાહેબને રામાનંદ સાગર સાહેબનું ‘રામાયણ’ ગીત સાંભળવા કરાવ્યું હતું. રાજ સાહેબ ખૂબ ખુશ હતા અને ચિંતિત પણ હતા. તેમને લાગ્યું કે જો તેમણે રામાયણ માટે આટલું સારું ગીત બનાવ્યું હોય તો તેઓ તેમની ફિલ્મ માટે રોમેન્ટિક ગીત કેવી રીતે બનાવી શકશે? રવીન્દ્ર જૈનને કાશ્મીર લઈ જવામાં આવ્યા જેથી તેઓ રોમેન્ટિક ગીતો કંપોઝ કરી શકે.
રાજ સાહેબ દાદુને કાશ્મીર લઈ ગયા. દાદુએ વિચાર્યું કે રાજ સાહેબ ત્યાં મ્યુઝિક સીટીંગ કરશે, પણ એક અઠવાડિયું સુધી મ્યુઝિક સીટીંગની કોઈ વાત ન થઈ. પછી દાદુએ રાજ સાહેબને મ્યુઝિક સીટીંગ કરવાનું યાદ કરાવ્યું. રાજ સાહેબે કહ્યું કે તેઓ મુંબઈમાં જ મ્યુઝિક ​​​​​​ કરશે. હું તેમને અહીં લાવ્યો છું જેથી કરીને હું રામાયણને મારા મગજમાંથી કાઢી શકું અને રોમેન્ટિક ગીતો બનાવી શકું.