ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ISRO) એ રવિવારે સ્પેસ ડોકિંગ એક્સપેરિમેન્ટ (SPADEX) નું સફળ પરીક્ષણ કર્યું. ઈસરોએ બે સ્પેસ સેટેલાઈટ વચ્ચેનું અંતર પહેલા 15 મીટર અને પછી 3 મીટર રાખ્યું હતું. આ પછી બંને સેટેલાઈટને સુરક્ષિત અંતર પર લઈ જવામાં આવ્યા હતા. ISROએ કહ્યું કે, ડોકિંગ ટ્રાયલનું ડેટા વિશ્લેષણ કરવામાં આવી રહ્યું છે. આ પછી આગળની પ્રક્રિયા પૂર્ણ કરવામાં આવશે. ખરેખરમાં, સ્પેડેક્સ મિશનનું ડોકીંગ બે વાર મુલતવી રાખવામાં આવ્યું છે. પહેલા 7 જાન્યુઆરીએ અને પછી 9 જાન્યુઆરીએ ડોકીંગ કરવાનું હતું. ISROએ 30 ડિસેમ્બરે શ્રીહરિકોટાથી રાત્રે 10 વાગ્યે SpaDeX એટલે કે સ્પેસ ડોકિંગ એક્સપેરિમેન્ટ મિશન લોન્ચ કર્યું હતું. આ અંતર્ગત PSLV-C60 રોકેટ વડે બે સ્પેસક્રાફ્ટ પૃથ્વીથી 470 કિમી ઉપર તહેનાત કરવામાં આવ્યા હતા. જો આ મિશન વધુ સફળ થશે તો ભારત રશિયા, અમેરિકા અને ચીન પછી આવું કરનાર ચોથો દેશ બની જશે. ભારતના ચંદ્રયાન-4 મિશનની સફળતા પર આધાર રાખે છે, જેમાં ચંદ્રની માટીના નમૂના પૃથ્વી પર લાવવામાં આવશે. ચંદ્રયાન-4 મિશન 2028માં લોન્ચ થઈ શકે છે. SPADEX ડોકીંગ ટ્રાયલની 2 તસવીરો… સ્પેસેક્સ મિશન ઓબ્ઝેક્ટિવ: વિશ્વને ડોકીંગ અને અનડોકિંગ ટેકનોલોજી બતાવવી Spadex મિશન પ્રક્રિયા: જાણો કેવી રીતે બંને સેટેલાઈટ નજીક આવ્યા 30 ડિસેમ્બરના રોજ, PSLV-C60 રોકેટ દ્વારા 470 કિમીની ઊંચાઈએ બે નાના સ્પેસક્રાફ્ટ, ટાર્ગેટ અને ચેઝરને અલગ-અલગ ભ્રમણકક્ષામાં લોન્ચ કરવામાં આવ્યા હતા. પછી, બંને સ્પેસક્રાફ્ટ લગભગ 28,800 કિલોમીટર પ્રતિ કલાકની ઝડપે અવકાશમાં ગયા. આ સ્પીડ બુલેટની સ્પીડ કરતા 10 ગણી વધારે હતી. બે સ્પેસક્રાફ્ટ વચ્ચે કોઈ સીધો કમ્યુનિકેશન લિંક કરાઈ નથી. આને જમીન પરથી ગાઈડ કરવામાં આવ્યું હતું. બંને સ્પેસક્રાફ્ટ એકબીજાની નજીક લાવવામાં આવ્યા હતા. 5 કિમીથી 0.25 કિમી વચ્ચેના અંતરને માપતી વખતે લેસર રેન્જ ફાઇન્ડરનો ઉપયોગ કરવામાં આવ્યો હતો. 300 મીટરથી 1 મીટરની રેન્જ માટે ડોકિંગ કેમેરાનો ઉપયોગ કરવામાં આવશે. વિઝ્યુઅલ કેમેરાનો ઉપયોગ 1 મીટરથી 0 મીટરના અંતરે કરવામાં આવશે. સફળ ડોકીંગ પછી, બે સ્પેસક્રાફ્ટ વચ્ચે ઇલેક્ટ્રિકલ પાવર ટ્રાન્સફરનું નિદર્શન કરવામાં આવશે. ત્યારપછી સ્પેસક્રાફ્ટનું અનડોકિંગ થશે અને તે બંને પોતપોતાના પેલોડ્સનું ઓપરેશન શરૂ કરશે. આ લગભગ બે વર્ષ સુધી વેલ્યુએબલ ડેટા મળતો રહેશે. સ્પેસક્રાફ્ટ Aમાં કેમેરા અને સ્પેસક્રાફ્ટ Bમાં બે પેલોડ્સ ડોકીંગ એક્સપરિમેન્ટ પછી સ્ટેન્ડઅલોન મિશન ફેઝ માટે, સ્પેસક્રાફ્ટ A હાઈ રિઝોલ્યુશન કેમેરા (HRC) ધરાવે છે. સ્પેસક્રાફ્ટ Bમાં બે પેલોડ- મિનિએચર મલ્ટિસ્પેક્ટ્રલ (MMX) પેલોડ અને રેડિયેશન મોનિટર (RadMon) છે. આ પેલોડ્સ હાઈ રીઝોલ્યુશનની ઈમેજ, નેચરલ રિસોર્સ મોનિટરિંગ, વેજિટેશન સ્ટડીઝ અને ઓન-ઓર્બિટ રેડિયેશન એનવાયર્નમેન્ટ મેજરમેન્ટ પ્રોવાઈડ કરશે જેમાં ઘણી એપ્લિકેશનો છે. બંને સ્પેડેક્સ ઉપગ્રહો અનંત ટેક્નોલોજીસ લિમિટેડ (ATL) દ્વારા ISRO એન્જિનિયરોના માર્ગદર્શન હેઠળ બનાવવામાં આવ્યા છે. યુઆર રાવ સેટેલાઇટ સેન્ટરના ડાયરેક્ટર એમ શંકરને કહ્યું હતું કે અત્યાર સુધી ઉદ્યોગમાં ક્યારેય એકલો મોટો સેટેલાઇટ બનાવવામાં આવ્યો નથી. આ પ્રથમ વખત છે જ્યારે બે સેટેલાઈટ ઈન્ટીગ્રેટ કરવામાં આવ્યા છે. એવી અપેક્ષા છે કે આવનારા દિવસોમાં અમે આવા વધુ સેટેલાઇટ લોન્ચ કરીશું, જે ઈન્ડસ્ટ્રીમાં જ બનેલા હોય. મિશન શા માટે જરૂરી છેઃ ચંદ્રયાન-4 જેવા મિશનની સફળતા આના પર નિર્ભર છે
