ઈન્ડિયન સ્પેસ એજન્સીએ શ્રીહરિકોટાથી GSLV-F15 દ્વારા NVS-02 ઉપગ્રહ લોન્ચ કર્યો. 29 જાન્યુઆરીની સવારે જીઓસિંક્રોનસ સેટેલાઇટ લોન્ચ વ્હીકલ સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટરના બીજા લોન્ચ પેડ પરથી સાંજે 6:23 વાગ્યે ઉડાન ભરી હતી. ISROનું આ 100મું લોન્ચિંગ મિશન છે. ISROએ કહ્યું કે NVS-02ને જીઓસિંક્રોનસ ટ્રાન્સફર ઓર્બિટમાં મૂકવામાં આવ્યું છે. તે ભારતમાં સેટેલાઇટ નેવિગેશન સિસ્ટમનો એક ભાગ છે. GPS જેવી નેવિગેશન સુવિધાઓને વધારવા માટે ડિઝાઈન કરેલ છે. આ સિસ્ટમ કાશ્મીરથી કન્યાકુમારી, ગુજરાતથી અરુણાચલ સુધીના ભાગોને આવરી લેશે. આ સાથે કોસ્ટલ લાઇનથી 1500 કિમી સુધીનું અંતર પણ આવરી લેવામાં આવશે. આ હવાઈ, દરિયાઈ અને માર્ગ મુસાફરી માટે વધુ સારી નેવિગેશન સહાય પૂરી પાડશે. ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ISRO)ની સ્થાપના 15 ઓગસ્ટ 1969ના રોજ થઈ હતી. તેનું પ્રથમ મિશન SLV-3 E1/ રોહિણી ટેકનોલોજી પેલોડનો ઉપયોગ કરીને 10 ઓગસ્ટ 1979ના રોજ લોન્ચ કરવામાં આવ્યું હતું. ત્યારથી 30 ડિસેમ્બર, 2024 સુધી SHAR લોન્ચિંગ વ્હીકલનો ઉપયોગ કરીને 99 મિશન લોન્ચ કર્યા છે. NVS-02 ની વિશેષતાઓ- ઓટોમિક વોચ, વજન 2250 કિગ્રા નેવિગેશન વિદ ઈન્ડિયન કાંસ્ટેલેશન (NavIC) ભારતની ઈન્ડિપેન્ડેન્ટ રીઝનલ નેવિગેશન સેટેલાઇટ સિસ્ટમ છે. જે ભારતીય યુઝરની યોગ્ય સ્થિતિ, વેલોસિટી અને ટાઈમ (PVT) સેવા આપવા માટે રચાયેલ છે. NVS-01/02/03/04/05 સેટેલાઈટની રચના આ સેવાઓની સાતત્યતા સુનિશ્ચિત કરવા માટે કરવામાં આવી છે. NVS-02 આ NVS સીરીઝનો બીજો સેટેલાઈટ છે. તેનું વજન 2250 કિગ્રા છે અને પાવર હેન્ડલિંગ ક્ષમતા 3 કિલોવોટ છે. NVS-02 યોગ્ય અને ચોક્કસ સમયનો અંદાજ લગાવી શકે, તે માટે તેમાં સ્વદેશી અને આયાતી રૂબિડિયમ એટોમિક વોચ ફીટ કરવામાં આવી છે. NVS-02 લોન્ચ થયા પછી લગભગ 19 મિનિટ અને 10 સેકન્ડમાં અલગ થયો. તેને પૃથ્વીથી લગભગ 323 કિમી ઉપર જીઓસિંક્રોનસ ઓર્બિટમાં સ્થાપિત થશે. તેનું આયુષ્ય લગભગ 12 વર્ષ છે. નાવિક ઇન્ડિયન નેવિગેશન સિસ્ટમ, જેને GPS ઓફ ઇન્ડિયા તરીકે પણ ઓળખવામાં આવે છે નેવિગેશન વિદ ઈન્ડિયન કોંસ્ટેલેશન (NavIC) ભારતની પોતાની નેવિગેશન સિસ્ટમ છે. તેને ઈન્ડિયન સ્પેસ રિસર્ચ ઓર્ગેનાઈઝેશન (ISRO) દ્વારા વિકસાવવામાં આવ્યું છે. તે એક એવી ટેક્નોલોજી છે જે ભારત અને તેની આસપાસના વિસ્તારોમાં ચોક્કસ દિશા, સ્થાન અને સમયની માહિતી આપવાનું કામ કરે છે. તેને સામાન્ય રીતે ભારતનું પોતાનું GPS કહેવામાં આવે છે. NAVIC એ 7 સેટેલાઈટ્સનું ગ્રુપ છે, જે એકસાથે ભારત અને તેની આસપાસના વિસ્તારોમાં નેવિગેશન સેવાઓ પૂરી પાડે છે. આ પૃથ્વીની ભ્રમણકક્ષામાં સ્થાપિત થાય છે અને કોઈપણ સ્થળની સ્થિતિ (લંબાઈ અને પહોળાઈ) અને સમય વિશે સચોટ માહિતી આપે છે. આ L5 અને S બેન્ડ ફ્રીક્વન્સીમાં સિગ્નલ મોકલે છે. ભારતની પ્રાદેશિક નેવિગેશન સિસ્ટમ NavIC,, માત્ર ભારતમાં અને 1,500 કિમીની અંદર કાર્ય કરે છે. તેની ચોકસાઈ 5 મીટર છે. જ્યારે અમેરિકાની ગ્લોબલ નેવિગેશન સિસ્ટમ GPS આખી દુનિયામાં કામ કરે છે. તેની ચોકસાઈ 20-30 મીટર છે. હવે સેટેલાઇટ લોન્ચિંગ વ્હીકલ GSLV-F15 વિશે જાણો GSLV-F15 એ ભારતના જીઓસિંક્રોનસ સેટેલાઇટ લોન્ચ વ્હીકલ (GSLV) ની 17મી ઉડાન છે અને તેના સ્વદેશી ક્રાયો સ્ટેજવાળી 11મી ઉડાન છે. સ્વદેશી ક્રાયોજેનિક સ્ટેજ સાથે જીએસએલવીની આ 8મી ઓપરેશનલ ઉડાન છે. GSLV-F15ની ઊંચાઈ 50.9 મીટર છે. તેનું કુલ વજન 420.7 ટન છે. GSLV-F15 સેટેલાઈટ NVS-02 ને જીઓસિંક્રોનસ ટ્રાન્સફર ઓર્બિટમાં મૂકશે. ઈસરોના મિશન સાથે જોડાયેલા આ સમાચાર પણ વાંચો… સ્પેસેક્સ મિશન દ્વારા અંતરિક્ષમાં ડોકિંગ કરનાર ભારત ચોથો દેશ બન્યો, ઈસરોએ બે સ્પેસક્રાફ્ટ જોડ્યા. અંતરિક્ષમાં બે સ્પેસક્રાફ્ટને સફળતાપૂર્વક ડોક કરનાર ભારત ચોથો દેશ બન્યો છે. આ પહેલા માત્ર રશિયા, અમેરિકા અને ચીન જ આ કરવામાં સફળ રહ્યા છે. ડોકીંગ પ્રયોગ 16 જાન્યુઆરીએ પૂર્ણ થયો હતો. ISROએ 30 ડિસેમ્બર 2024ના રોજ શ્રીહરિકોટાના સતીશ ધવન સ્પેસ સેન્ટરથી રાત્રે 10 વાગ્યે સ્પેસ ડોકિંગ પ્રયોગ મિશન લોન્ચ કર્યું હતું. આ અંતર્ગત PSLV-C60 રોકેટ વડે બે સ્પેસક્રાફ્ટ પૃથ્વીથી 470 કિમી ઉપર સ્થાપિત કરવામાં આવ્યા હતા.
