અમેરિકાના નવા રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે સ્પેસએક્સના સીઈઓ ઈલોન મસ્કને અવકાશમાં ફસાયેલા સુનિતા વિલિયમ્સ અને તેમના સાથીદાર બૂચ વિલ્મોરને પાછા લાવવાનું કામ સોંપ્યું છે. બંને વૈજ્ઞાનિકો ગયા વર્ષે જૂનથી અવકાશમાં ફસાયેલા છે. ટ્રમ્પે સોશિયલ મીડિયા પર લખ્યું- મેં મસ્કને તે બે ‘બહાદુર અવકાશયાત્રીઓ’ને પરત લાવવા કહ્યું છે. આને બાઇડેન વહીવટીતંત્રે અવકાશમાં છોડ્યા છે. તેઓ ઘણા મહિનાઓથી સ્પેસ સ્ટેશન પર રાહ જોઈ રહ્યા હતા. મસ્ક જલ્દી જ આ કામમાં લાગી જશે. આશા છે કે દરેક સુરક્ષિત છે. મસ્કે જવાબમાં કહ્યું કે અમે પણ એવું જ કરીશું. તે ભયંકર છે કે બાઇડેન વહીવટીતંત્રે તેમને આટલા લાંબા સમયથી ત્યાં છોડી દીધા છે. જ્યારે નાસાએ તેના ક્રૂ મિશન હેઠળ બંને અવકાશયાત્રીઓને પાછા લાવવા માટે ઘણા મહિનાઓ પહેલા જ સ્પેસએક્સને સામેલ કર્યું હતું. સુનિતા વિલિયમ્સની 8 દિવસની સફર 10 મહિનામાં ફેરવાઈ ગઈ
સુનિતા વિલિયમ્સ લગભગ 8 મહિનાથી અંતરિક્ષમાં છે. તે ગયા વર્ષે 5 જૂને બુચ વિલ્મોર સાથે ISS પહોંચી હતી. તે એક અઠવાડિયા પછી પરત ફરવાનો હતો. બંને બોઇંગના નવા સ્ટારલાઇનર કેપ્સ્યુલનું પરીક્ષણ કરવા ગયા હતા, પરંતુ ખરાબી બાદ બંને ISSમાં જ રોકાયા હતા. ત્યારથી બંને ત્યાં જ ફસાયેલા છે. નાસાએ માહિતી આપી હતી કે સુનીતા અને બૂચ વિલ્મોરને ફેબ્રુઆરી 2025માં એલોન મસ્કની કંપની સ્પેસએક્સના ડ્રેગન અવકાશયાન દ્વારા પરત લાવવામાં આવશે. પરંતુ હવે તેની વાપસીમાં વધુ સમય લાગી શકે છે. નાસાએ ગયા મહિને કહ્યું હતું કે તેમને માર્ચ 2025ના અંત સુધી રાહ જોવી પડશે. આ તારીખ એપ્રિલની શરૂઆત સુધી પણ લંબાવાઈ શકે છે. નાસાના જણાવ્યા અનુસાર, સ્પેસએક્સે સુનિતા વિલિયમ્સને અવકાશમાંથી પાછા લાવવા માટે એક નવું કેપ્સ્યુલ બનાવવું પડશે. સ્પેસએક્સને તેને બનાવવામાં સમય લાગશે, જેના કારણે મિશનમાં વિલંબ થશે. આ કામ માર્ચના અંત સુધીમાં પૂર્ણ થઈ શકે છે. આ પછી જ અવકાશમાં ફસાયેલા અવકાશયાત્રીઓને પરત લાવવામાં આવશે. સુનીતા અને વિલ્મોરને સ્પેસ સ્ટેશન કેમ મોકલવામાં આવ્યા?
સુનીતા અને બુશ વિલ્મોર બોઇંગ અને નાસાના સંયુક્ત ‘ક્રુ ફ્લાઇટ ટેસ્ટ મિશન’ પર ગયા હતા. આમાં સુનીતા અવકાશયાનની પાઇલટ હતી. તેમની સાથે આવેલા બુશ વિલ્મોર આ મિશનના કમાન્ડર હતા. આ બંને ઇન્ટરનેશનલ સ્પેસ સ્ટેશન (ISS)માં 8 દિવસ રોકાયા બાદ પૃથ્વી પર પાછા ફરવાના હતા. પ્રક્ષેપણ સમયે, બોઇંગ ડિફેન્સ, સ્પેસ એન્ડ સિક્યુરિટીના પ્રમુખ અને સીઇઓ ટેડ કોલ્બર્ટે તેને અવકાશ સંશોધનના નવા યુગની શાનદાર શરૂઆત ગણાવી હતી. આ મિશનનો મુખ્ય ઉદ્દેશ અવકાશયાત્રીઓને સ્પેસ સ્ટેશન પર લઈ જવા અને તેમને પાછા લાવવાની અવકાશયાનની ક્ષમતાને સાબિત કરવાનો હતો. અવકાશયાત્રીઓએ પણ 8 દિવસમાં સ્પેસ સ્ટેશન પર સંશોધન અને અનેક પ્રયોગો કરવાના હતા. સુનીતા અને વિલ્મોર એ પ્રથમ અવકાશયાત્રી છે જેમને એટલાસ-વી રોકેટનો ઉપયોગ કરીને અવકાશ યાત્રા પર મોકલવામાં આવ્યા હતા. આ મિશન દરમિયાન તેણે સ્પેસક્રાફ્ટને જાતે જ ઉડાડવાનું પણ હતું. ફ્લાઇટ ટેસ્ટ સંબંધિત અનેક પ્રકારના ઉદ્દેશ્યો પણ પૂરા કરવાના હતા. સુનીતા અને વિલ્મોર આટલા લાંબા સમય સુધી અવકાશમાં કેવી રીતે અટવાયા?
સ્ટારલાઈનર સ્પેસક્રાફ્ટને લોન્ચ થયા પછી ઘણી સમસ્યાઓ હતી. જેના કારણે 5 જૂન પહેલા પણ ઘણી વખત લોન્ચ નિષ્ફળ ગયા હતા. પ્રક્ષેપણ પછી પણ અવકાશયાન સાથે સમસ્યાઓના અહેવાલો હતા. નાસાએ કહ્યું કે સ્પેસક્રાફ્ટના સર્વિસ મોડ્યુલના થ્રસ્ટરમાં એક નાનો હિલીયમ લીક છે. અવકાશયાનમાં ઘણા થ્રસ્ટર્સ હોય છે. તેમની મદદથી અવકાશયાન તેનો માર્ગ અને ગતિ બદલી નાખે છે. હિલીયમ ગેસની હાજરીને કારણે રોકેટ પર દબાણ સર્જાય છે. તેનું માળખું મજબૂત રહે છે, જે રોકેટને તેની ઉડાનમાં મદદ કરે છે. પ્રક્ષેપણના 25 દિવસમાં અવકાશયાનના કેપ્સ્યુલમાં 5 હિલીયમ લીક થયા હતા. 5 થ્રસ્ટર્સે કામ કરવાનું બંધ કરી દીધું હતું. વધુમાં, પ્રોપેલન્ટ વાલ્વ સંપૂર્ણપણે બંધ કરી શકાતું નથી. અવકાશમાં હાજર ક્રૂ અને હ્યુસ્ટન, અમેરિકામાં બેઠેલા મિશન મેનેજર મળીને તેને ઠીક કરી શક્યા નહીં.