RBI રેપો રેટમાં કરી શકે છે 0.25%નો ઘટાડો:7મી ફેબ્રુઆરીએ થઈ શકે જાહેરાત; ટેક્સ પછી હવે EMI ઘટવાની અપેક્ષા

નાણાકીય વર્ષ 2025-26નું બજેટ આવી ગયું છે. હવે નજર રિઝર્વ બેંક પર છે. તેની મોનેટરી પોલિસી કમિટી (MPC)ની બેઠક 5-7 ફેબ્રુઆરી વચ્ચે યોજાશે. બજેટનું ફોકસ દેશમાં વપરાશ વધારવા પર હોવાથી એવી અપેક્ષા રાખવામાં આવે છે કે રિઝર્વ બેંક પણ વ્યાજદરમાં ઘટાડો કરીને આ મામલે સરકારને મદદ કરશે. દેશમાં આર્થિક વિકાસની ગતિ વધારવા માટે વપરાશ વધારવો જરૂરી માનવામાં આવે છે. બજેટમાં આવકવેરામાં મોટી રાહત આપવામાં આવી છે. નાણાપ્રધાન નિર્મલા સીતારમણે 12 લાખ રૂપિયા સુધીની વાર્ષિક આવક કરમુક્ત કરી છે. અત્યાર સુધી નવા શાસનમાં આ છૂટની મર્યાદા 7 લાખ રૂપિયા હતી. આનંદ રાઠી ગ્રૂપના સહ-સ્થાપક અને વાઇસ-ચેરમેન પ્રદીપ ગુપ્તાએ જણાવ્યું હતું કે આવકવેરા મુક્તિથી વપરાશ વધવાની અપેક્ષા છે. વિવેકાધીન ખર્ચ વધી શકે છે, ખાસ કરીને મધ્યમ અને ઉચ્ચ-મધ્યમ આવક જૂથોમાં. કેન્દ્રને રિઝર્વ બેન્ક અને બેન્કો પાસેથી રૂ. 2.5 લાખ કરોડનું ડિવિડન્ડ મળવાની અપેક્ષા
બજેટ દસ્તાવેજોનું વિશ્લેષણ કરીને, આર્થિક નિષ્ણાતોએ અનુમાન લગાવ્યું છે કે સરકારને RBI અને જાહેર ક્ષેત્રની બેંકો પાસેથી કુલ રૂ. 2.56 લાખ કરોડ સુધીનું ડિવિડન્ડ મળી શકે છે. ગયા નાણાકીય વર્ષ 2024-25માં સરકારને કુલ 2.30 લાખ કરોડ રૂપિયાનું ડિવિડન્ડ મળ્યું હતું. આ વર્ષે અંદાજિત રકમ હજુ વધુ હોઈ શકે છે. નિષ્ણાતોના મતે રૂપિયામાં ઘટાડો અને ફોરેન કરન્સી એસેટ્સમાંથી થતી કમાણી આ વધારાનું મુખ્ય કારણ હોઈ શકે છે. રાહત: મોંધવારી 4% પર રહી શકે, આનાથી વ્યાજ દર ઘટાડવાનો અવકાશ પણ વધે
બાજોરિયાનું માનવું છે કે આ વર્ષે છૂટક કિંમતો પર આધારિત મોંઘવારીનો દર ઘટીને 4%ની આસપાસ આવી શકે છે. આવી સ્થિતિમાં, રિઝર્વ બેંકને પોલિસી રેટ ઘટાડવામાં કોઈ સમસ્યાનો સામનો કરવો ન જોઈએ. સોસાયટી જનરલના ભારતના અર્થશાસ્ત્રી કુણાલ કુંડુએ જણાવ્યું હતું કે રિઝર્વ બેંકના નવા ગવર્નર સંજય મલ્હોત્રાનું વલણ અગાઉના ગવર્નર શક્તિકાંત દાસના વલણથી વિપરીત છે. તેમની નીતિઓ મોંઘવારી વિશે ડરવાને બદલે અર્થતંત્રને ટેકો આપવા તરફ છે. જો જરૂરી હોય તો તે રેપો રેટમાં ઘટાડો કરવામાં શરમાશે નહીં. નિષ્ણાતોની ધારણા, આ વર્ષે કેટલાક તબક્કામાં 1% સુધીનો ઘટાડો થઈ શકે
જો રિઝર્વ બેંક વ્યાજદરમાં ઘટાડો કરશે તો સામાન્ય લોકો પર EMIનો બોજ ઘટશે. આ વધારાની બચતમાં પરિણમશે. બેન્ક ઓફ અમેરિકા સિક્યોરિટીઝ એટલે કે બોફા ઇન્ડિયાના અર્થશાસ્ત્રી (ભારત અને એશિયા) રાહુલ બાજોરિયા અને ઈલારા સિક્યોરિટીઝના અર્થશાસ્ત્રી ગરિમા કપૂર, આરબીઆઈ ફેબ્રુઆરીમાં રેપો રેટ 0.25% થી 6.25% ઘટાડશે તેવી અપેક્ષા રાખે છે. બાદમાં, તબક્કાવાર રીતે 0.75% નો વધુ ઘટાડો કરીને, રેપો રેટ 2025 ના અંત સુધીમાં 5.50% ના સ્તરે લાવી શકાય છે. ઉપરાંત, RBI કેશ રિઝર્વ રેશિયો (CRR) 0.50% ઘટાડી અથવા ઓપન માર્કેટમાંથી બોન્ડ ખરીદીને બેન્કિંગ સિસ્ટમમાં રોકડ વધારી શકે છે.