દેશમાં મોંઘવારી દરમાં ઘટાડો થવાના સંકેતો દેખાઈ રહ્યા છે. ફેબ્રુઆરીમાં છૂટક ફુગાવાનો દર જાન્યુઆરી કરતા ઓછો રહી શકે છે. તમામ કેટેગરીઓની ચીજવસ્તુઓ ખાસ કરીને ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓના ભાવમાં ઘટાડાને કારણે, તે 4% અથવા તેનાથી પણ નીચે રહી શકે છે, જે રિઝર્વ બેંકના લક્ષ્યાંકની અંદર છે. RBIની નાણાકીય નીતિ સમિતિ એપ્રિલમાં ફરી એકવાર નીતિગત વ્યાજ દર એટલે કે રેપો રેટમાં ઘટાડો કરી શકે છે. આ વર્ષે જાન્યુઆરીમાં છૂટક ફુગાવાનો દર 4.31% હતો. આંકડા મંત્રાલય બુધવારે ફેબ્રુઆરી મહિનાના આંકડા જાહેર કરશે. રિઝર્વ બેંકે 31 માર્ચે પૂરા થતા નાણાકીય વર્ષ 2024-25માં છૂટક ફુગાવો 4.8% રહેવાનો અંદાજ મૂક્યો છે. કેન્દ્રીય બેંકનો અંદાજ છે કે જાન્યુઆરી-માર્ચ ક્વાર્ટરમાં ફુગાવો 4.4% રહેશે. ફેબ્રુઆરીના આંકડા આના કરતા પણ ઓછા હોઈ શકે છે. ઓછામાં ઓછી ચાર સ્થાનિક અને વિદેશી એજન્સીઓએ સમાન અંદાજ લગાવ્યા છે. 3 રાષ્ટ્રીય અને આંતરરાષ્ટ્રીય એજન્સીઓના અંદાજ પેઢીએ કહ્યું- ભારતમાં સ્થાનિક માગ નબળી પડી રહી છે. આ દરમિયાન પાકની ઉપજમાં વધારો અને ફેક્ટરીઓના સ્થિર ઉત્પાદન ખર્ચને કારણે ફુગાવો ઘટશે. આના કારણે, રૂપિયામાં નબળાઈને કારણે થયેલા નુકસાનની ભરપાઈ અમુક હદ સુધી થવાની શક્યતા છે. ઇન્ડિયા રેટિંગ્સના વરિષ્ઠ આર્થિક વિશ્લેષક પારસ જસરાયએ જણાવ્યું હતું કે પરિસ્થિતિ એવી છે કે ફેબ્રુઆરીમાં છૂટક ફુગાવો ઘટીને 3.7% થઈ શકે છે. જો આવું થાય, તો દેશમાં છૂટક ફુગાવાનો દર 7 મહિનામાં તેના સૌથી નીચા સ્તરે હશે. તે માને છે કે… ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓનો ફુગાવાનો દર ઘટીને 4% થવાની શક્યતા છે. ICRA રેટિંગ્સના મુખ્ય અર્થશાસ્ત્રી અદિતિ નાયરનો પણ અંદાજ છે કે ફેબ્રુઆરીમાં છૂટક ફુગાવાનો દર 4.1% રહી શકે છે. કેવી રીતે અસર કરે છે? ફુગાવો ખરીદ શક્તિ સાથે સીધો સંબંધિત છે. ઉદાહરણ તરીકે, જો ફુગાવાનો દર 6% હોય, તો કમાયેલા 100 રૂપિયા ફક્ત 94 રૂપિયાના થશે. તેથી, ફુગાવાને ધ્યાનમાં રાખીને રોકાણ કરવું જોઈએ. નહિંતર, તમારા પૈસાનું મૂલ્ય ઘટશે. ફુગાવો કેવી રીતે વધે છે કે ઘટે છે? ફુગાવામાં વધારો અને ઘટાડો ઉત્પાદનની માંગ અને પુરવઠા પર આધાર રાખે છે. જો લોકો પાસે વધુ પૈસા હશે તો તેઓ વધુ વસ્તુઓ ખરીદશે. વધુ વસ્તુઓ ખરીદવાથી વસ્તુઓની માંગ વધશે અને જો પુરવઠો માંગ મુજબ નહીં હોય તો આ વસ્તુઓની કિંમત વધશે. આ રીતે બજાર ફુગાવા માટે સંવેદનશીલ બને છે. સરળ શબ્દોમાં કહીએ તો, બજારમાં નાણાંનો વધુ પડતો પ્રવાહ અથવા વસ્તુઓની અછત ફુગાવાનું કારણ બને છે. બીજી બાજુ, જો માંગ ઓછી અને પુરવઠો વધુ હશે તો ફુગાવો ઓછો થશે.
