બજાર મૂલ્યાંકનની દૃષ્ટિએ, આ સપ્તાહના વેપારમાં દેશની 10 સૌથી મોટી કંપનીઓમાંથી 5ની બજાર કિંમતમાં 93,358 કરોડ રૂપિયાનો ઘટાડો થયો છે. આ સમયગાળા દરમિયાન ઇન્ફોસિસ ટોપ લુઝર રહી. કંપનીનું માર્કેટ કેપ 44,227 કરોડ રૂપિયા ઘટીને 6.56 લાખ કરોડ રૂપિયા થયું છે. ગયા અઠવાડિયે તેનું મૂલ્ય 7 લાખ કરોડ રૂપિયા હતું. ઇન્ફોસિસ ઉપરાંત, ટાટા કન્સલ્ટન્સી સર્વિસીસ (TCS)એ ₹35,801 કરોડ, હિન્દુસ્તાન યુનિલિવર (HUL)એ ₹6,567 કરોડ, SBIએ ₹4,462 કરોડ અને રિલાયન્સને ₹2,301 કરોડનું માર્કેટ કેપ ગુમાવ્યું. ICICI બેંકના મૂલ્યમાં ₹25,459 કરોડનો વધારો થયો સપ્તાહના કારોબાર દરમિયાન ICICI બેંકના શેર સૌથી વધુ ખરીદવામાં આવ્યા હતા. ખાનગી ક્ષેત્રની બેંકોનું માર્કેટ કેપ ₹25,459 કરોડ વધીને ₹8.83 લાખ કરોડ થયું. તેવી જ રીતે, HDFC બેંકનું મૂલ્ય 12,592 કરોડ રૂપિયા વધીને 13.05 લાખ કરોડ રૂપિયા થયું. આ ઉપરાંત ITC, બજાજ ફાઇનાન્સ અને એરટેલના શેરમાં ભારે વેચવાલી જોવા મળી. આ અઠવાડિયે શેરબજાર 504 પોઈન્ટ ઘટ્યું ગુરુવારે (13 માર્ચ) સેન્સેક્સ 200 પોઈન્ટ ઘટીને 73,828 પર બંધ થયો. નિફ્ટી 73 પોઈન્ટ ઘટીને 22,397 પર બંધ થયો. સેન્સેક્સના 30 શેરોમાંથી 8 શેરો વધ્યા અને 22 શેરો ઘટ્યા. સ્ટેટ બેંક, ICICI બેંક અને પાવર ગ્રીડના શેર વધ્યા, જ્યારે ટાટા મોટર્સ 2.0%, ઇન્ડસઇન્ડ બેંક 1.78% અને ઝોમેટો 1.34% ઘટ્યા. નિફ્ટીના 50 શેરોમાંથી 12 શેરો વધ્યા જ્યારે 38 શેરો ઘટ્યા. NSE રિયલ્ટીમાં 1.83%, મીડિયામાં 1.50% અને ઓટો સેક્ટરમાં 1.10%નો ઘટાડો થયો. માર્કેટ કેપિટલાઇઝેશન શું છે? માર્કેટ કેપ એ કોઈપણ કંપનીના કુલ બાકી શેરનું મૂલ્ય છે, એટલે કે તે તમામ શેર જે હાલમાં તેના શેરધારકો પાસે છે. કંપનીના જારી કરાયેલા શેરની કુલ સંખ્યાને શેરની કિંમત દ્વારા ગુણાકાર કરીને તેની ગણતરી કરવામાં આવે છે. માર્કેટ કેપનો ઉપયોગ કંપનીઓના શેરનું વર્ગીકરણ કરવા માટે રોકાણકારોને તેમની જોખમ પ્રોફાઇલ અનુસાર તેમને પસંદ કરવામાં મદદ કરવા માટે થાય છે. જેમ કે લાર્જ કેપ, મિડ કેપ અને સ્મોલ કેપ કંપનીઓ. માર્કેટ કેપ = (બાકી શેરની સંખ્યા) x (શેરનો ભાવ) માર્કેટ કેપ કેવી રીતે કામ કરે છે? કંપનીના શેરો નફો આપશે કે નહીં તેનો અંદાજ ઘણા પરિબળોને જોઈને લગાવવામાં આવે છે. આ પરિબળોમાંનું એક માર્કેટ કેપ છે. રોકાણકારો માર્કેટ કેપ જોઈને જાણી શકે છે કે કંપની કેટલી મોટી છે. કંપનીનું માર્કેટ કેપ જેટલું ઊંચું હોય તેટલી સારી કંપની ગણાય. માંગ અને પુરવઠા અનુસાર શેરના ભાવ વધે છે અને ઘટે છે. તેથી, માર્કેટ કેપ એ તે કંપનીનું જાહેરમાં માનવામાં આવતું મૂલ્ય છે. માર્કેટ કેપમાં કેવી રીતે વધઘટ થાય છે? માર્કેટ કેપના સૂત્ર પરથી તે સ્પષ્ટ છે કે કંપનીના શેરની કિંમત દ્વારા શેરની કુલ સંખ્યાને ગુણાકાર કરીને તેની ગણતરી કરવામાં આવે છે. એટલે કે જો શેરની કિંમત વધે તો માર્કેટ કેપ પણ વધશે અને જો શેરના ભાવ ઘટશે તો માર્કેટ કેપ પણ ઘટશે.
