અમેરિકા અને યુરોપના લોકો ઉદ્યોગપતિ ઈલોન મસ્કની નીતિઓથી ગુસ્સે થઈને, તેમની ઇલેક્ટ્રિક કાર ટેસ્લાને બાળી રહ્યા છે. છેલ્લા ચાર મહિનામાં 100થી વધુ ટેસ્લા કારમાં આગ લગાવવામાં આવી હતી અથવા તોડફોડ કરવામાં આવી હતી. આ બધી ઘટનાઓ એવા સમયે બની રહી છે જ્યારે ટેસ્લા ટૂંક સમયમાં ભારતીય બજારમાં પ્રવેશ કરશે તેવા અહેવાલો છે. અમેરિકા અને યુરોપમાં ટેસ્લા કારમાં લાગેલી આગને કારણે મસ્ક અને તેમની કંપનીને ભારે નુકસાન થઈ રહ્યું છે. યુએસ તપાસ એજન્સી એફબીઆઈએ 25 માર્ચે ટેસ્લા પર થયેલા હુમલાની તપાસ માટે એક ખાસ ટાસ્ક ફોર્સની જાહેરાત કરી છે. લોકો ટેસ્લાનો બહિષ્કાર કેમ કરી રહ્યા છે? 1. સરકારી કર્મચારીઓની છટણીને કારણે મસ્ક સામે રોષ
યુએસ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પે સરકારી વ્યવસ્થામાં સુધારા માટે ઈલોન મસ્કને ડિપાર્ટમેન્ટ ઓફ ગવર્નમેન્ટ એફિશિયન્સી (DoGE)ના વડા તરીકે નિયુક્ત કર્યા છે. આ વિભાગ સરકારી ખર્ચ ઘટાડવા પર ભાર મૂકી રહ્યો છે. મસ્કના વિભાગે ખર્ચ ઘટાડવા માટે લગભગ 20,000 લોકોને સરકારી નોકરીઓમાંથી કાઢી મૂક્યા છે, જ્યારે 75,000 લોકોએ ખરીદી (સ્વૈચ્છિક રીતે નોકરી છોડી દેવા)નો નિર્ણય લીધો છે. મસ્કના વિભાગની સલાહ પર, ટ્રમ્પે આંતરરાષ્ટ્રીય વિકાસ એજન્સી (USAID) હેઠળ વિશ્વભરના ગરીબ અને વિકાસશીલ દેશોને આપવામાં આવતી સહાય બંધ કરી દીધી હતી. આ કારણોસર, મસ્ક અને તેની કંપની સામે ઘણો ગુસ્સો છે. 2. મસ્ક પર દક્ષિણપંથી પક્ષોને ટેકો આપવાનો આરોપ
મસ્કે છેલ્લા કેટલાક મહિનામાં યુરોપમાં અનેક દક્ષિણપંથી પક્ષોને ટેકો આપ્યો છે. આ અંગે તેમની સામે વ્યાપક ગુસ્સો ફેલાયો છે. બ્રિટન- મસ્કે જાન્યુઆરીમાં બ્રિટિશ રાજા ચાર્લ્સને સંસદ ભંગ કરવાની અપીલ કરી. તેમણે બ્રિટિશ પીએમ કીર સ્ટાર્મર પર 15 વર્ષ પહેલાં જ્યારે તેઓ પબ્લિક પ્રોસિક્યુશન ડિરેક્ટર હતા ત્યારે બળાત્કાર પીડિતોને સજા આપવામાં નિષ્ફળ જવાનો આરોપ લગાવ્યો હતો. જર્મની- મસ્કે જર્મન ચૂંટણીમાં દક્ષિણપંથી પક્ષ અલ્ટરનેટિવ ફર ડ્યુશલેન્ડ (AfD)ને ટેકો આપ્યો. તેમણે સોશિયલ મીડિયા પર કહ્યું કે ફક્ત AFD જ જર્મનીને બચાવી શકે છે. AFD એ દેશ માટે એકમાત્ર આશા છે. આ પાર્ટી દેશને સારું ભવિષ્ય આપી શકે છે. ફ્રાન્સ- મસ્કે હજુ સુધી ફ્રાન્સમાં કોઈપણ દક્ષિણપંથી પક્ષને ખુલ્લેઆમ સમર્થન આપ્યું નથી, પરંતુ યુરોપના મામલામાં તેમની દખલગીરી પર ફ્રાન્સમાં પણ નારાજગી છે. ફ્રાન્સના રાષ્ટ્રપતિ ઇમેન્યુઅલ મેક્રોને કહ્યું કે 10 વર્ષ પહેલાં કોણે વિચાર્યું હશે કે વિશ્વના સૌથી મોટા સોશિયલ નેટવર્કમાંથી એકના માલિક આંતરરાષ્ટ્રીય પ્રતિક્રિયાવાદી ચળવળને ટેકો આપશે. ઇટાલી- ઇટાલીના વડાપ્રધાન જ્યોર્જિયા મેલોની ઈલોન મસ્કને પોતાનો મિત્ર ગણાવી ચૂક્યા છે. તેણીએ કહ્યું હતું કે હું મસ્કની મિત્ર અને ઇટાલીની વડાપ્રધાન બંને એક સાથે બની શકું છું. મેલોનીને દક્ષિણપંથી નેતા માનવામાં આવે છે. 3. ટેસ્લા કંપનીમાં છટણીને કારણે લોકો ગુસ્સે
ટેસ્લાએ ફેબ્રુઆરીમાં તેની ઓટોનોમસ ડ્રાઇવિંગ રિસર્ચ એજન્સીમાં 4% કર્મચારીઓની છટણી કરી હતી. આ એ જ એજન્સી છે જે ટેસ્લાની સ્વ-ડ્રાઇવિંગ ટેક્નોલોજીને સુધારવા માટે કામ કરી રહી હતી. અચાનક છટણી થવાથી હજારો કર્મચારીઓએ પોતાની નોકરી ગુમાવી દીધી, જેના કારણે તેમનો રોષ ફેલાયો. કર્મચારીઓ અને યુનિયનોએ મસ્ક પર કોઈપણ પૂર્વ સૂચના વિના ટેસ્લામાં મોટા પાયે છટણી કરવાનો આરોપ લગાવ્યો. આ કારણે તેઓ રસ્તા પર આવી ગયા. આ કારણે, મસ્કને ભારે વિરોધનો સામનો કરવો પડી રહ્યો છે. નેશનલ હાઇવે ટ્રાફિક સેફ્ટી એડમિનિસ્ટ્રેશનના જણાવ્યા અનુસાર, સરકારી એજન્સીઓ પણ છટણીની તપાસ કરી રહી છે. અમેરિકા અને યુરોપમાં ઘણી જગ્યાએ કાર સળગાવવામાં આવી ટેસ્લા વિરુદ્ધ વિરોધ પ્રદર્શન મુખ્યત્વે યુરોપ અને અમેરિકામાં થઈ રહ્યા છે. ટેસ્લા વાહનો સળગાવવાની મુખ્ય ઘટનાઓ તસવીરોમાં જુઓ… અમેરિકા: જર્મની: ફ્રાન્સ: નેધરલેન્ડ્સ: મસ્કને કેટલું નુકસાન થયું?
આર્થિક નુકસાન: ટેસ્લાના બહિષ્કાર અને કાર સળગાવવાથી મસ્ક અને તેની કંપનીને મોટો ફટકો પડ્યો છે. માર્ચમાં ટેસ્લાના શેર 15% ઘટ્યા હતા, જે સપ્ટેમ્બર 2020 પછી બજારમાં તેમનો સૌથી ખરાબ દિવસ હતો. કંપનીના માર્કેટ કેપમાં લગભગ $800 બિલિયનનો ઘટાડો થયો હતો. આનાથી મસ્કની નેટવર્થ પર પણ અસર પડી. જાન્યુઆરી 2025થી માર્ચ સુધીમાં મસ્કની કુલ સંપત્તિમાં $132 બિલિયન એટલે કે લગભગ 11 લાખ કરોડ રૂપિયાનો ઘટાડો થયો. આમાં માર્ચમાં એક જ દિવસમાં $29 બિલિયનનો ઘટાડો શામેલ છે. બ્રાન્ડ છબી પર અસર- વિવાદોને કારણે ટેસ્લાની વિશ્વસનીયતા પર અસર પડી રહી છે, જેના કારણે સંભવિત ગ્રાહકો અન્ય કંપનીઓ તરફ વળી શકે છે. ન્યૂ યોર્ક સ્થિત બ્રાન્ડ કન્સલ્ટન્ટ રોબર્ટ પેસીકોફ કહે છે કે, માર્કેટિંગનો આ 101મો નિયમ છે, રાજકારણમાં પોતાને સામેલ ન કરો. લોકો તમારી પ્રોડક્ટ ખરીદવાનું બંધ કરી દેશે. કંપનીને વેચાણ ઘટવાનો ભય: જો વિરોધ ચાલુ રહેશે, તો ટેસ્લાના વેચાણ પર સીધી અસર થઈ શકે છે. તેની અસરો પણ દેખાવા લાગી છે, સંશોધન પેઢી JATO ડાયનેમિક્સના જણાવ્યા અનુસાર, જાન્યુઆરીમાં યુરોપમાં ટેસ્લાના વેચાણમાં 45%નો ઘટાડો થયો હતો, જ્યારે એકંદરે ઇલેક્ટ્રિક વાહનોના વેચાણમાં વધારો થયો હતો. ટ્રમ્પ અને નેતન્યાહૂ મસ્કને ટેકો આપે છે મસ્ક અને તેમની ટીમે આ કટોકટીનો સામનો કરવા માટે કેટલાક જરૂરી પગલાં લીધાં ટેસ્લા ભારતમાં કેમ પ્રવેશવા માગે છે?
ટેસ્લા વિશ્વભરમાં ઇલેક્ટ્રિક વાહન ક્ષેત્રમાં એક અગ્રણી કંપની છે. કંપનીનું માર્કેટ કેપ 850 બિલિયન ડોલરની નજીક છે. અમેરિકા અને યુરોપમાં વધી રહેલા રોષ અને ચીની ઇલેક્ટ્રિક વાહન (EV) કંપની BYD (બિલ્ડ યોર ડ્રીમ્સ) તરફથી સ્પર્ધાને કારણે ટેસ્લા નવા બજારો શોધી રહી છે. બીજી તરફ, ભારતમાં ઇલેક્ટ્રિક વાહનોની માગ ઝડપથી વધી રહી છે. ભારતનું ઇલેક્ટ્રિક વાહન બજાર $54.41 બિલિયનનું છે. 2029 સુધીમાં તે 110.7 બિલિયન ડોલર સુધી પહોંચવાની ધારણા છે. અંદાજ મુજબ, ભારતીય બજાર 2029 સુધીમાં લગભગ 19%ના દરે વૃદ્ધિ પામશે. અત્યાર સુધી ભારતમાં પ્રવેશ કેમ ન હતો?
લાંબા સમયથી, આયાત ડ્યુટીને કારણે ટેસ્લા અને ભારત સરકાર વચ્ચે વાતચીત ચાલી રહી ન હતી. કંપનીનું માનવું હતું કે ભારતમાં આયાત ડ્યુટી ખૂબ ઊંચી છે. બીજી તરફ, સરકારનો ઇવી પરની આયાત ડ્યુટી માફ કરવાનો કે ઘટાડવાનો કોઈ ઇરાદો નહોતો. સરકારે કહ્યું હતું કે જો ટેસ્લા ભારતમાં ઉત્પાદન પ્લાન્ટ સ્થાપવા માટે પ્રતિબદ્ધ થાય છે, તો આયાત ડ્યુટીમાં છૂટછાટ આપવાનો વિચાર કરવામાં આવશે. મસ્ક પહેલા ભારતમાં કાર વેચવા માંગતા હતા અને પછી ઉત્પાદન પ્લાન્ટ સ્થાપવાનું વિચારતા હતા. 27 મે, 2022ના રોજ એક ટ્વીટનો જવાબ આપતા મસ્કે કહ્યું હતું કે, ટેસ્લા એવી કોઈપણ જગ્યાએ ઉત્પાદન પ્લાન્ટ સ્થાપશે નહીં જ્યાં તેની પાસે કાર વેચવા અને સર્વિસ કરવાની પરવાનગી ન હોય. હવે ભારતે તાજેતરમાં $40,000 (લગભગ રૂ. 35 લાખ)થી વધુ કિંમતની કાર પરની આયાત ડ્યુટી 110% થી ઘટાડીને 70% કરી છે. આ નિર્ણયથી ટેસ્લા માટે પરિસ્થિતિઓ અનુકૂળ બની. આ ઉપરાંત, મસ્ક અને મોદી વચ્ચેની મુલાકાતે આમાં મદદ કરી. હવે ટેસ્લા પણ ભારતમાં પોતાનો પ્લાન્ટ સ્થાપવાની તૈયારી કરી રહી છે. કંપની જમીન શોધવામાં વ્યસ્ત છે. મહારાષ્ટ્ર, ગુજરાત, કર્ણાટક અને તમિલનાડુ કંપનીની પ્રાથમિકતા છે.