ભારતીય સેનામાં એક લાખથી વધુ સૈનિકોની કમી છે. સંરક્ષણ મંત્રાલયે હાલમાં સંસદની સ્થાયી સમિતિને આ માહિતી આપી છે. હાલમાં સેનાની કુલ સંખ્યા 12.48 લાખ છે જ્યારે એક લાખથી વધુ જગ્યાઓ ખાલી છે. આમાંથી 92,410 જગ્યાઓ જુનિયર કમિશન્ડ ઓફિસર્સ (JCO) અને નોન-કમિશન્ડ ઓફિસર્સ (NCO) ની છે. આ લગભગ 7.72%નો ઘટાડો દર્શાવે છે. 1 ઓક્ટોબર, 2024 સુધીમાં, સેનામાં 11,97,520 મંજૂર જગ્યાઓ સામે 11,05,110 જગ્યાઓ ભરાઈ ગઈ હતી. આ ઉપરાંત, 16.71% અધિકારીઓની પણ કમી છે. 1 જુલાઈ, 2024 સુધીમાં, સેનામાં 42,095 અધિકારીઓ (મેડિકલ કોર્પ્સ, ડેન્ટલ કોર્પ્સ અને મિલિટરી નર્સિંગ સર્વિસ સિવાય) છે, જ્યારે મંજૂર પોસ્ટ્સની સંખ્યા 50,538 છે. કોવિડ દરમિયાન 2 વર્ષ સુધી ભરતી બંધ રહી દર વર્ષે લગભગ 60 હજાર સૈનિકો સેનામાંથી નિવૃત્ત થાય છે. કોવિડ દરમિયાન બે વર્ષ સુધી લશ્કરી ભરતી બંધ રહી. આના કારણે સેનામાં 1.20 લાખ સૈનિકોનો સીધો ઘટાડો થયો. 2022માં અગ્નિપથ યોજના શરૂ થયા પછી, દર વર્ષે ફક્ત 40 હજાર અગ્નિવીર સૈનિકોની ભરતી થઈ રહી છે. આના કારણે, કોવિડ દરમિયાન બંધ કરાયેલી ભરતીની અછત પૂરી થઈ રહી નથી. મંત્રાલયે કહ્યું- અગ્નિપથ યોજના દ્વારા ટૂંક સમયમાં ભરતી કરવામાં આવશે આ અછત દૂર કરવા અંગે, મંત્રાલય કહે છે કે જેમ જેમ અગ્નિપથ યોજના આગળ વધશે તેમ તેમ સૈનિકોની અછત પૂરી થશે. તેમજ, અધિકારીઓની ખાલી જગ્યાઓ ભરવા માટે અનેક પગલાં લેવામાં આવ્યા છે અને ભરતી પ્રક્રિયામાં સુધારો કરવામાં આવ્યો છે. સેના ભરતીમાં ઉમેદવારોની હાજરી વધારવા માટે, જે લોકો સર્વિસ સિલેક્શન બોર્ડ (SSB) ઇન્ટરવ્યુમાં હાજર રહી શક્યા ન હતા તેમને બીજી તક આપવામાં આવી રહી છે. આ ઉપરાંત, SSB બેચને બમણી કરવામાં આવી છે અને મેડિકલ તપાસ માટે લાગતો સમય આઠથી દસ દિવસથી ઘટાડીને બે થી ત્રણ દિવસ કરવામાં આવ્યો છે. દર વર્ષે અધિકારીઓ માટેની ખાલી જગ્યાઓ એક્ઝિટના આધારે બહાર પાડવામાં આવે છે. અધિકારીઓની ભરતી પ્રક્રિયામાં પણ સુધારો કરવામાં આવ્યો છે. કાર્યરત સૈનિકોને તાલીમ આપવા માટે ચેન્નાઈમાં ઓફિસર ટ્રેનિંગ એકેડેમી (OTA) ખાતે એક નવી ટ્રેનિંગ વિંગ શરૂ કરવામાં આવી છે. આ ઉપરાંત, ટેકનિકલ એન્ટ્રી સ્કીમ (10+2 TES)ને 3+1 વર્ષના મોડેલમાં બદલી દેવામાં આવી છે. આનાથી ટ્રેનિંગનો સમયગાળો એક વર્ષ ઓછો થયો છે. હવે જાણો અગ્નિપથ યોજના શું છે… કેન્દ્ર સરકારે 2022માં અગ્નિપથ યોજના શરૂ કરી હતી. આ હેઠળ, આર્મી, નેવી અને એરફોર્સમાં ચાર વર્ષ માટે ભરતી કરવામાં આવે છે. ચાર વર્ષમાં 6 મહિનાની ટ્રેનિંગનો પણ સમાવેશ થાય છે. ચાર વર્ષ પછી, અગ્નિવીરોને તેમની કાર્યક્ષમતાના આધારે રેટિંગ આપવામાં આવશે. રેટિંગના આધારે, ફક્ત 25% અગ્નિવીરોને કાયમી સેવા આપવામાં આવશે. આ યોજનામાં ઓફિસર રેન્કથી નીચેના સૈનિકોની ભરતી કરવામાં આવે છે. તેમના રેન્કને પર્સનલ બીલો ઓફિસર રેન્ક (PBOR) કહેવામાં આવે છે. આ સૈનિકોનો ક્રમ સેનામાં કમિશન્ડ અધિકારીઓ અને નોન-કમિશન્ડ અધિકારીઓની નિમણૂકથી અલગ છે. ભરતી વર્ષમાં બે વાર થાય છે.
